Tesisat Dergisi 220. Sayı (Nisan 2014)

MAKALE 88 Tesisat Dergisi Say× 220 - Nisan 2014 Enerji yönetimindeki hedef guruplar için genelden özele bir enerji yönetim siste- minin gerçekleütirilmesi gerekmektedir. Böylece, genel olarak ele al×nan enerji yönetim yap×lar×, özele indirgenerek, hedef guruplar×n bu sistemlerden daha etkin bir üekilde yararlanmas× saùlanabilir. Enerji yönetimi ve verimliliùi bak×m×ndan, teknik aç×dan yetersiz ve nitelikli eleman istihda- m× yapamayan kuruluülar×n, üniversite ve enstitülerden destek almas× mümkündür. Enerji yönetimi, mevcut tesislere uygu- land×ù× birçok örnek ve uygulamada görül- mektedir. Enerji yönetimi, tesislerin kuru- lumunda gerçekleütirilecek olan fizibilite çal×ümalar×nda da yer almas× gerekmek- tedir. Buna benzer olarak, enerji verimliliùi ve tasarrufu kavramlar× da, tesisin ilk fi- zibilite çal×ümalar×nda göz önüne al×nmas× gerekmektedir. Tesisin inüas× aüamas×nda göz önüne al×narak, daha iyi bir enerji verimliliùi, tasarrufu ve yönetimi saùla- nabilir. Geleceùe yönelik olarak, enerji ve- rimliliùini artt×rmaya yönelik tasar×mlar×n, iyileütirmelerin ve yat×r×mlar×n maliyeti dü- üürülmüü olur. úületmelerin kurulumunda, yap×lmas× gereken fizibilite çal×ümalar×na gereken önemin verilmediùi, birçok tesiste gözlemlenmektedir. Teknik aç×dan yetersiz olan prosesler, yat×r×mc×y× engellememek- te ve rekabet ortam×nda, sürdürülebilir bir üretimin gerçekleütirilmesine engel olmaktad×r. Türkiye’nin enerjiyi ithal eden bir ülke konumunda olmas×ndan dola- y×, yabanc× üreticiler ile yerli üreticilerin rekabet etmesi giderek zorlaümaktad×r. Türkiye, enerjiyi kendi iç kaynaklar×ndan, birçok alanda kullanmak için üretebilir. Fakat doùalgaz ve benzeri yak×tlar×n yerli kaynaklardan, tükettiùi deùerleri temin edilmesi, üu aüamada imkâns×zd×r. O zaman akla gelen ilk soru; Türkiye’deki üirketlerin, enerjiyi daha az bir maliyet ile tüketen veya yerli kaynaklardan elde eden yabanc× üretici ile nas×l rekabet edebilir? Bu sorunun cevab×, teknolojik (enerji ve- rimliliùi kapsam×nda deùerlendirilir) ve mevzuata hakim bireylerin kilit mevkiler- de rol almas×n da (enerji yönetimi kapsa- m×nda deùerlendirilir) gizlidir. Teknolojik geliümeler, her zaman bir çözüm yolunun olduùunu ve enerji ithal eden bir ülkede, sürdürülebilir bir üretimin geliütirilmesi için en önemli parametre olarak karü×m×za ç×kmaktad×r. Fizibilite çal×ümalar×na veril- mesi gereken önem, teknolojik geliümeler ile birlikte daha da ön plana ç×kmaktad×r. úleriye dönük enerji yönetimi, ileriye dönük bir fizibilite çal×ümas× ile yap×labilir. úleriye dönük yap×lan çal×ümalar, teknolojik geliü- meler ile mümkün olmakla beraber, inova- tif çal×ümalar× da beraberinde getirecektir. ûirketler ilk yat×r×m bedelini düüürmeye yönelik çal×ümalar× neticesinde, teknik aç×dan birçok olumsuz veya eksik uygu- laman×n göze çarpt×ù×n× görülmektedir. Birçok aç×dan mükemmeliyetçi bir yakla- ü×m ile haz×rlanan projeler ise ilk yat×r×m bedelinin yüksek olmas×ndan dolay×, diùer rakipleri ile yar×üamamaktad×r. úlk yat×r×m bedeli düüük fakat teknik aç×dan yetersiz projeler, ileriye dönük olan planlar× ve sürdürülebilir bir üretimi her zaman balta- lamaya devam edecektir. Müüteri s×fat×n- daki yat×r×mc×n×n ileriye dönük bir fizibilite çal×ümas× yapmas× gerekmektedir. Böyle- ce, teknik aç×dan yetersiz proseslerin veya enerji verimliliùi ve tesisin ömründen ça- lan yat×r×mlar×n önüne geçilmiü olacakt×r. Mükemmeliyetçi bir yaklaü×m ile hayata geçirilecek olan yat×r×mlar, TÜBúTAK gibi önemli kamu kurum ve kuruluülar×ndan destek almas× çok da zor olmayacakt×r. 5. Sonuçlar Bu çal×ümada, enerji verimliliùinin, tasar- rufunun ve yönetiminin önemi, tan×m× ve kavramsal olarak ifade ettiùi anlamlar× tart×ü×lm×üt×r. Enerji verimliliùi, enerji tasarrufu ve yö- netimi aç×s×ndan daha teknik bir altyap×ya ihtiyaç duyulduùunu ortaya koymaktad×r. úületmelerin, nitelikli eleman istihdam×na öncelik vermesi ve mevcut nitelikli per- sonelin, teknik konularda kendisini geliü- tirmesi için teüvik etmesi gerekmektedir. Nitelikli personel s×k×nt×s× çeken iületme- lerin ise akademik dan×ümanl×klara baü- vurarak, enerji verimliliùinde arzu edilen sonuçlar×n elde edilmesi saùlanabilir. Enerji verimliliùinde, ekserjinin yeri göz ard× edilemeyecek bir husustur. Kojene- rasyon ve trijenerasyon uygulamalar×n×n, literatürdeki gerek teorik gerekse deney- sel çal×ümalardan elde edilen sonuçlar×n ve çal×ümalar×n, enerji verimliliùinde çok önemli bilgiler ve yararlar saùlayacaù× kuükusuzdur. Enerji tasarrufu, enerjiyi tüketen bireylerin sorumluluùu ve duyarl×l×ù× çerçevesinde- dir. Lüzumsuz enerji tüketen bir lamban×n aç×k b×rak×lmas× veya kapat×larak gereksiz enerji tüketiminin önlenmesi, enerji tasar- rufu kavram× içerisinde deùerlendirilir. Türkiye, enerji yönetimi bak×m×ndan ye- tersiz ülkelerden birisidir. Bunun en bü- yük nedenlerinden biri, enerji yönetimine gösterilen ilgi ve önemin verilmeyiüinden kaynakland×ù× düüünülmektedir. Enerjiyi çoùunlukla d×ü ülkelerden ithal eden bir ülkenin, enerji yönetimi gibi kavramlara önem göstermesi gerekmektedir. Sürdü- rülebilir bir üretimin gerçekleümesi için enerji yönetimine gereken önemin veril- mesi gerekmektedir. Enerji yönetiminin birçok hedef guruba hitap eden bir kav- ram olmas× da, enerji yönetiminin öne- mini ifade etmektedir. Bu alanda yap×lan çal×ümalar×n gün geçtikçe artmas× ve ül- kemizdeki üniversiteler ve de iületmelerin birlikte yapacaklar× çal×ümalar×n, yararlar× olacaù× aç×kt×r. Enerji yönetimindeki genel kavramlar, daha özel olarak ifade edilerek, daha anlaü×l×r ve uygulanabilir, enerji yö- netimi çevrimleri elde edilebilir. Firma ve iületmelerin, enerji yönetimi konusunda daha aktif bir tutum izlemesi ve enerji yönetimine gereken önemi vermesi gerek- mektedir. Enerji verimliliùi, yönetimi ve tasarrufu kavramlar×n×n, endüstride çok önemli bir yerde olduùu, aç×k bir üekilde görülmek- tedir. Ülkemizin tüm enerji ihtiyac× yerli kaynaklardan elde edilse bile, enerji ve-