Tesisat Dergisi 220. Sayı (Nisan 2014)

MAKALE 84 Tesisat Dergisi Say× 220 - Nisan 2014 brülörler, kompresörler vs.) ve iyileütirme potansiyeli olan noktalar× geçmiüteki ve gelecekte beklenen enerji tüketimlerine baùl× olarak belirleyip tan×mlamas×n× talep etmektedir. Enerji yönetimmetodolojisi olarak, “PUKÖ” çevrimi olarak bilinen metodoloji kullan×l- maktad×r. PUKÖ; planla, uygula, kontrol et, önlem al ve düzelt ’in k×salt×lm×ü üekilde gösterimidir. Bu k×saltmalar×n, kavram- sal olarak neyi ifade ettiùini belirtmemiz gerekmektedir. Planla; kuruluüun enerji politikas×na göre sonuçlar× saùlamak için gereli olan amaçlar× ve prosesleri oluütu- run. Uygula; prosesleri yürütün. Kontrol et; enerji politikas×, amaçlar, hedefler, yasal görevler ve kuruluüun kat×ld×ù× diùer is- temlere karü× prosesleri izleyerek ölçüm ve sonuçlar× raporlay×n. Önlem-al ve düzelt; enerji yönetim sisteminin performans×n×n sürekli olarak iyileütirilmesi için faaliyet- lerde bulunun [26]. PUKÖ döngüsünün üe- matik gösteriliüi, ûekil 5 ’de gösterilmiütir. PUKÖ döngüsü, çok genel bir metodolojiyi göstermektedir. Enerji yönetimi baz× temel elementlerden oluümaktad×r. Enerjinin yoùun olarak tüketildiùi endüstriyel alan- larda, daha verimli sonuçlar ve ç×kt×lar×n elde edilmesin de daha etkin bir üekilde deùerlendirilebilir. Ülkemizde, enerjiyi yo- ùun bir üekilde tüketen sektörlerin birle- üerek, enerji tüketim deùerlerini baù×ms×z kurum ve kuruluülara veya üniversitelerin bu yöndeki giriüimlerine destek vermesi ile yararl× sonuçlar elde edilebilir. Ülkemiz de, fakl× sektörlerin enerji tüketim deùerlerini belirleyerek analizler gerçekleütiren, bir- ûekil 5. PUKÖ döngüsünün üematik gösteriliüi [26] Tablo 3. 2012 y×l× genel enerji dengesi (Bin TEP)[33] Sektör T.Köm. Linyit Kok P.kok Petrol D.gaz Elektrik Toplam Tekstil 46 96 0 0 37 513 1244 1937 Kâù×t 3 74 0 0 43 123 151 393 Seramik 58 185 0 24 176 610 94 1146 Çimento 1452 1447 1,5 2170 46 139 600 5856 Demir-Çelik 833 28 2940 136 47 832 1716 6704 ûekil 6. Enerji yönetimindeki temel bileüenler[34] çok deùerli akademisyen mevcuttur. Fakat bu akademisyenler, kendi çabalar× ile baü- latt×klar× giriüimler neticesinde ve iübirli- ùine yanaüan s×n×rl× iületmeler nedeni ile yoùun enerji tüketen sektörlerin tam ve de kesin sonuçlara dayal× bir enerji tüketim profili çizilememektedir. Bu noktada, sek- törlerin oluüturduùu vak×flar×n, kooperatif ve buna benzer birliklerin, daha aktif bir rol üstlenmesi gerekmektedir. Sektörel ta- ban da yap×lacak bir konsorsiyumdan elde edilecek sonuçlar×n, gerek sektörel gerek- se iületme baz×nda çok yararl× bilgiler elde edilebilir. Örneùin; çimento sektöründe faaliyet gösteren her bir iületmenin, ayn× kiüiler, kurum ve kuruluülar×n çabalar× ne- ticesinde, her bir iületmenin enerji verimli- liùi ve yönetimi bak×m×ndan deùerlendiril- mesi yap×labilir. Böylece, ayn× sektör için- de faaliyet gösteren iületmelerin, diùerleri ile enerji tüketim deùerlerini k×yaslanarak, sektördeki yerini görebilir. Buna benzer çal×ümalar×n sonuçlar×, sürdürülebilir bir üretimin gerçekleütirilmesi için çok yararl× bilgiler sunmaktad×r. Bu örnek, Türkiye’de yoùun enerji tüketen sektörler olarak, de- mir-çelik, çimento, seramik, kâù×t ve teks- til sektörleri öne ç×kan sektörler için de geçerlidir. Bu sektörlerin, 2012 y×l× enerji tüketim deùerleri Tablo 3 ’de gösterilmiütir. Ates ve Durakbasa [34], enerji yönetimin- deki temel kavramlar×, Türkiye’de yoùun enerji tüketen, farkl× sektörler için enerji yönetiminin temel elementlerini yorum- lam×ülard×r. Bu sektörler, çimento, demir- çelik, seramik, kâù×t ve tekstil alanlar×nda faaliyet gösteren iületmelerdir. Enerji yö- netimindeki temel bileüenler, ûekil 6 ’da gösterilmiütir. Birçok aç×dan göz önüne al×nan, enerji yönetiminin temel bileüenleri, birçok sek- törü ilgilendiren bir üema oluüturmaktad×r. Firma özellikleri, yönetmelikler, organi- zasyonun iç üartlar× ve d×ü iliükiler, enerji yönetimi için bir bilgi birikimi saùlanmas× için temel bileüenleri ifade etmektedir. Enerji fiyatlar×, ekonomik bir fizibiliteyi iüaret etmektedir. Enerji yönetimindeki uygulama ise, enerji verimliliùi saùlayacak uygulamalar×n veya projelerin hayata ge-