----------------~CE:oNFERAN:0Dikdörtgen (yanal daralmalı veya daralmasız) veya üçgen savakla ortalama debiyi ölçebilmek için pompanın basma borusu sıvıyı , standarda uygun şekilde yapılmış, yüzeysel dalgaları söndüren tertibatı olan bir açık kanala boşaltır. Kullanılacak~avağın debi katsayısını veren ampirik bağıntının geçerli olduğu şartlara uymak zorunludur. Savaktan önce akışın üniform olması ve savak kesitinin hassasiyetle işlenmiş ve boyutlarının titizl ikle ölçülmüş olması şarttır. Diyafram (orifıs) ve lüleler basma borusu üzerine yerleştirildiklerinde daralmış kesitlerinde meydana gelen huzmenin dış yüzeyleri, kararsızlık nedeniyle, tesisatta elastik türden düşük frekanslı basınç titreşimlerinin oluşmasına sebep olurlar. Bu titreşimler tesisatın geometrisine bağlı olarak az çok amplifıye olurlarve bu yüzden basınçların ortalama değerlerinin yalnış okunması sonucunu doğururlar. Esasen bunların debi katsayılarını tesbit için yapılmış olan deneylerde de benzer titreşimler yüzünden, az çok fark! ı debi katsayısı değerlerinin bulunmuş olduğu literatürde gözlenmektedir. Onun için, ya bu tür debi ölçerler kullanılmamalı veya kullanılmalannda zorunluluk varsa, o takdirde, söz konusu titreş i mleri söndürmek için uygun hacimde titreşim söndürücüler (hava kazanları gibi) tesisata eklenmelidir. Kararsız hız süreksüzlik yüzeyi yaratmayan venturimetre ile debi ölçülecekse, o vakit bunun giriş kesitinde hız dağılımının üniform olmasını sağlamak gerekir. Ayrıca, dar kesitin alanı hassas bir şekilde ölçülmüş olmalıdır. % 60 oranında daraltılmış kesiti olan ve kalibre edilmiş bir venturimetre ile debiyi ± % 1 hata ile ölçmek kabildir. Kalibrasyon yapılmamışsa hata ±%2 mertebesine çıkabilir. Tartı metodu en hassas olan ıdır. TESİSAT DERGİSİ SAYI 22 ,: Darası alınmış bir haznenin sıvı ile dolma süresi ölçülür ve sonra hazne tartılırsa, bu süre içinde haznede birikmiş sıvının kütlesi belirlenmiş olur. Sıvının yoğunluğu bilindiğine göre buradan ortalama hacimsel debi derhal bulunur : H p.Q=- t t zamanı elektronik olarak ölçülürse ve sıvının hazneye ve rili şini ve kesilişini kontrol eden vanaya da elektronik olarak kumanda edilirse, bu tartı metodunda sistematik hatayı ( 1/ 3000) meıtebesine düşürmek mümkün olabilmektedir. Load-cell ' ler kullanılarak 30 tonluk ve hatta biraz daha büyük hazneler yapılabilir. Hassas bir kalibrasyon la, tartı metodu ortalama debiyi ±% 0.2 hata ile verebilir. Pompanın Q debisini ölçmede elektromanyetik debimetreler de kullanılabilir. Bunların başlıca avantajı, kısa sürede ölçme yapmaya imkan vermeleridir. Bununla beraber, bu debiölçerler, daha çok süspansiyon halinde katı parçacıklar taşıyan sıvıların debilerini ölçmede tercih edilirler. Bu yazının devamını 23. sayımızda okuyabilirsiniz...
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=