Tesisat Dergisi 217. Sayı (Ocak 2014)

TEKNúK TANITIM 90 Tesisat Dergisi Say× 217 - Ocak 2014 Ziehl-Abegg ECblue Geleceùin Fan Sürücüsü Yükselen enerji fiyatlar× yüksek verimli fanlar için talebin sürekli art×yor olmas× demektir. Avrupa Birliùi (AB) taraf×ndan iki aüamada tan×t×lacak ERP (Enerji Kullanan Ürünler) di- rektifi, fanlar için baùlay×c× asgari verimlilik seviyelerini belirledi. úlk aüama 01.01.2013 tarihinde yürürlüùe girmiü olan ve ikinci aüama 01.01.2015‘te takip edecek oland×r. Yüksek verimli fan sürücüleri ve uyarlanm×ü aerodinamik bu limit deùerlerini karü×lamak zorundad×rlar. EC motor (elektronik kumandal× DC motorlar) ile % 90‘a kadar motor verimlilik düzeyleri elde edilebilmektedir. Neden EC motor klasik AC asenkron motordan daha verimlidir? EC motor elektronik olarak deùiütirilebilir bir doùru ak×m motoru olup, rotor deùiütirme konumuna göre stator sar- g×s×nda enerji geçiüi olmaktad×r. EC motorlar sabit m×knat×sl× rotora sahip senkron motor- lard×r. Senkron motor ile rotor elektriksel ikaz bölgesi ile ayn× h×zda döner. Patinaj olmaks×z×n ikaz alan×n×n h×z× rotorun h×z×ndan daha yüksek olduùu geleneksel asenkron AC motorlar× aksi- ne daha farkl× çal×ü×r. Kayma rotorun manyetik alan×n× üretmek için asenkron motora ihtiyaç duyar. Ziehl-Abegg ECblue serisi ile, gerekli ç×k×ü yoùunluùu geleneksel ferrit m×knat×slar ile elde edilir ve hiçbir doùal m×knat×s kullan×- maz. Ziehl-Abegg ECblue motorlar için, gerekli kontrol elektroniùini ECblue motoru son derece kompakt bir sürücü yapmak için motorun içi- ne doùrudan entegre etmiütir. Entegre kontrol elektroniùi üebeke gerilimi komutasyonlu ve DC ara devre için verilen bir frekans dönüütürücü gibi ayn× prensiple çal×ü×r. ECblue elektroniùi 50/50Hz çal×ümas× için tasarlanm×ü ve geniü bir voltaj aral×ù×na (örneùin 380 ... 480V) sahip- tir. Bu sayede motorlar herhangi bir uyarlama olmadan tüm dünyada kullan×labilir anlam×na gelir. Kontrol elektroniùi güç ç×k×ü× aüamas×nda, motorun yüküne baùl× olarak gerekli frekans ve gerilim ile beslenir. Rotor konumu, motorda bulunan sensörler ile kaydedilir. Bu, motorun çal×üma parametrelerini maksimum enerji ve- rimliliùi elde etmek için gerekli olan çal×üma noktas× ile en iyi üekilde ayarlamas× anlam×na gelir. Soùutma cihazlar×nda tam kapasite soùut- ma ç×k×ü× bütün bir y×l boyunca gerekli deùildir ve maksimum soùutma ç×k×ü× sadece yaz ayla- r×nda birkaç s×cak gün için gereklidir. Fanlar×n h×z× bu nedenle azal×r. Geçmiüte, voltaj regülas- yonu düüük maliyetli ve basit olmas× sebebiyle yayg×n bir üekilde h×z ayar× için kullan×lm×üt×r. Bu düzenleme iülemi k×smi yüklerde tahrip ol- maktan motoru önlemek için yumuüak motorlar olarak bilinen bir yüksek patinajl× AC asenkron motor gerektirir. Bunun nedeni, manyetik devre, manyetik ak×m× sabit tutmak için çal×ü×r. Düüük gerilim alt×nda, daha yüksek bir ak×m ile telafi edilir. Motorlardaki daha yüksek patinaj etkisi azal×r veya tamamen ortadan kald×r×lm×ü olur. Ancak, daha yüksek kayma,verimliliùi azalt- maktad×r. Sabit motorlarda, yani düüük patinajl× motorlar×n h×z× sadece bir frekans konvertörü yoluyla düzenlenebilir. Bir kondansatör ve hacimsel ak×m düzenleyi- ci için farkl× kavramlar× karü×laüt×rd×ù×m×zda, motorun parametrelerinin gerekli çal×üma noktas× için en iyi üekilde adapte edildiùi gö- rülmektedir, önemli ölçüde enerji tasarrufu, özel olarak, k×smi yük iüleminde, EC sürücüler ile elde edilebilir olduùu görülmektedir. Eùer 10 adet AC fan× ele al×rsak ve herbiri 1 kW’l×k güç tüketimine sahip olduùunu düüünürsek, fanlar×n toplam güç tüketimi 10kW olacak- t×r. Kabul edilen yük durumunda, maksimum ak×m×n×n %50‘si gereklidir. Hacimsel ak×m ve h×z aras×ndaki oran doùrusald×r. Aüaù×daki kavramlar kondenserlerdeki hacimsel ak×m yönetmeliùi için geçerlidir; s×ral× baùlant×l× fanlar için, yani tek bir fan kapat×labilir, vol- taj regülasyonu ile tüm fanlarda h×z kontolü, Gücü Demir Patinaj Gücü/ Gücü Gücü p Demir Patinaj Fig. 1. AC motor güç kay×plar× Fig. 2. EC motor güç kay×plar×