Tesisat Dergisi 217. Sayı (Ocak 2014)

GÜNCEL 34 Tesisat Dergisi Say× 217 - Ocak 2014 milyar Dolar’× bulmuütur. Üretimde ihracat×n pay× yüzde 30’dur. úhracatta, orta-düüük tek- nolojili ürünler aù×rl×kl×d×r. úthalata baù×ml×l×kta sektör ortalamas× yüzde 65’e ulaüabilmektedir. Katma deùer oran× ise yüzde 23,8 ile düüük bir düzeydedir. Türkiye’de genel istihdam içinde sanayi istihda- m×nda yüzde 19,2’ye gerileme söz konusudur. Sanayide istihdam edilen 3,5 milyon kiüinin 210 bini makina sanayinde çal×ümakta, bunun da yaln×zca 3 bin 500’ü yani yüzde 1,7’si mühendistir. Mühendis istihdam düzeyi düüük, ücretleri yetersiz, iü güvenceleri yoktur. Etkinlik boyunca yap×lan deùerlendirmeler so- nucu, makina imalat sanayinin zay×f yönleri ile sorunlar×n× ise üöyle s×ralamak mümkündür: • Nitelikli iü gücü oran×n×n düüüklüùü. • Mühendis istihdam×n×n yetersizliùi. • Esnek çal×üma biçimleriyle birlikte iüin, geli- rin, çal×üma sürelerinin, görevin sürekliliùinin bozulmas×, mühendislerin mesleki özerklik kayb×na uùramas×. • Tasar×m geliütirme, inovasyon ve marka yetersizliùi. • Katma deùeri düüük ürünlerin yüksek oran×. • Patent ve faydal× model say×s×n×n azl×ù×, fikri ve s×nai mülkiyet haklar×n×n kullan×lamama- s×. • Yan sanayinin geliüememesi ve ileri teknolo- jide ara malda d×üa baù×ml×l×k. • Kay×t d×ü× firma çokluùu ve merdiven alt× üretimi. • KOBú’lerin fazlal×ù× ve kurumsallaümada zafiyet, firmalar aras× iliükilerin zay×fl×ù×. • Üniversite-sanayi iübirliùinde yetersizlik. • Kamu al×mlar×nda yerli üretime saùlanan avantajlar ile bölgesel teüvik ve desteklerin yetersizliùi. • Enerji maliyetlerinin yüksekliùi. • Çeüitli vergi dezavantajlar×. • Sermaye birikiminin yetersizliùi. • Kredilerin azl×ù× ve faizlerin yüksekliùi. • Tüketici (kullan×c×) bilinç eksikliùi. • Yetersiz yurtd×ü× tan×t×m ve pazarlama. • Fason çal×üma sisteminin kaliteye zarar vermesi. Bu baùlamda iki gün boyunca yap×lan bilgi paylaü×m×, meslek-meslektaü dayan×ümas× zeminlerinin ve teknik etkinliklerin baüar×l× bir üekilde gerçekleütirildiùi kongre sonucunda aüaù×daki konular×n kamuoyuna sunulmas× karar alt×na al×nm×üt×r. • D×üa baù×ml×, küresel sermaye güdümlü politikalar reddedilmelidir. • Sanayinin fason yap×s× deùiütirilmeli, yat×r×m- lar art×r×lmal×, özelleütirmeler durdurulmal×, ithalat politikalar× gözden geçirilmeli, yerli yat×r×mc× özendirilmeli ve korunmal×, katma deùeri yüksek ileri teknoloji isteyen alanlarda yap×lacak yat×r×mlar desteklenmeli, devletin ekonomideki yönlendiriciliùi benimsenmeli, planlama yönelimi benimsenmelidir. • Ülkemiz baüka ülkelerin teknoloji pazar× olmamal× ve tüm sanayi sektörlerinde var oluü ve teknoloji üretiminin, projelendirme, mühendislik tasar×m×, Ar-Ge ve yerli üretimde yetkinleümekten geçtiùi benimsenmelidir. “Teknolojiyi yaln×zca kullanan deùil teknoloji üreten bir toplum olma” hedefi, bir politika olarak benimsenmelidir. • Yeni pazarlara yönelip, ürün ve firmalar×n tan×t×m× ile ihracat alanlar×n× geniületmek için var olanlar geliütirilmeli, yeni teüvik modelleri yarat×lmal×d×r. • Küresel rekabet için Ar-Ge ve inovasyon ye- teneùi art×r×lmal× ve Ar-Ge harcamalar× oran× yükseltilmeli; sektör bu yöndeki çal×ümalar×n× h×zland×rmal×, daha çok proje üretebilmeli; Ar-Ge pay×n×n % 1,5–2’ye ç×kar×lmas× saù- lanmal×d×r. • Sektör özel teüvikler, krediler ve Ar-Ge tek- noloji platformu destekleri getirilmesi yoluyla güçlendirmelidir. • Uygulamada alana dönük deùiüik destek program× kaynaklar×n×n anlaü×lmas×nda ve kullan×m×nda bilgi eksiklikleri olduùu gözetile- rek MMO ve benzeri meslek odalar× kurumsal kimlikleri ile bu eksiùi giderici sorumluluklar üstlenmelidir. • Özgün ürün yaratabilmek hedeflerin baü×nda yer almal×d×r. Sektör teknoloji düzeyini yük- selten bir aüamadan geçmek ve ihracat×n× buna göre yap×land×rmak zorundad×r. Yüksek katma deùerli ürün için stratejik bir hamle gereklidir. • úç piyasada “yerli mal×” ürünlerin oran×n× art×rmak öncelikle hedeflenmelidir. • Sektöre yönelik kümeleümeler teüvik edilme- lidir. • Teknoloji odakl×, eùitim yetkinliùi kazanm×ü bir yap×laüman×n gereùi olarak üniversiteler- deki öùretim programlar× Ar-Ge ve inovasyon çal×ümalar×n× destekleyecek nitelikte olmal×- d×r. • Sektörün özel makinalara (öncelikli makina imalat alt sektörleri olarak; soùutma, klima ve havaland×rma cihazlar× ve yük kald×rma, taü×ma ve nakletme makinalar×, iü, inüaat ve madencilik makinalar×na) yönelik Ar-Ge çal×ümalar× ve ihracat içinde yüksek katma deùerli ürünlerin pay× art×r×lmal×d×r. • Katma deùer yarat×c× ürün ortaya koyman×n olmazsa olmaz× olan, mühendis istihdam×n×n art×r×lmas× için politika geliütirilmelidir • Ulusal ústihdam Strateji Belgesi’nde kap- saml× olarak ortaya konan ve torba yasa- larla, yönetmeliklerle yaüamaya geçirilen; emekçilerin ve mühendislerin artan konum kayb×, vas×fs×zlaüt×r×lmas×, iüsizleütirilmesi, esnekleütirme ve emeùin deùersizleütiril- mesine karü× emek ve meslek örgütleri ile emekten yana mesleki ve demokratik kitle örgütlerinin ortak mücadelesi örülmelidir. • úüçi saùl×ù× ve iü güvenliùi mevzuat× çerçe- vesinde makina imalat sektörünün yüküm- lülükleri çal×üan, çal×üma ortam× ve ürün aç×lar×ndan önem arz etmektedir. úü güvenliùi mühendisliùi ve iüyeri hekimliùi serbestleü- tirme politikalar×na tabi tutulmakta, Ortak Saùl×k Güvenlik Birimi vb. yöntemlerle piya- salaüt×r×lmaktad×r. TMMOB, Tabip Odalar× ve sendikalar bu gidiüe son verilmesi için sür- dürdükleri mücadeleye, konunun ilgilisi diùer kamu kurum ve kuruluülar× ile meslek ve kitle örgütlerini de katarak devam etmelidir. úüçi saùl×ù× ve iü güvenliùi mevzuat× bilindiùi üzere s×k s×k deùiümektedir. Ne yaz×k ki sorunun köklerine inerek çözümler üreten bir mevzuat bulunmamaktad×r. Baüta TMMOB olmak üzere Tabip Odalar× ve sendikalar×n görüü ve önerilerine yer verilmemektedir. Bu yaklaü×m devam ettiùi sürece problemlerin artacaù×, iü kazalar× ve meslek hastal×klar×n×n yaüanacaù× bilinmelidir. • úü kazalar×n×n bir k×sm×n×n makinalardan kaynakland×ù× gerçeùinden hareketle makina imalatç×lar× daha proje ve üretim aüamas×nda iken iüçi saùl×ù× ve iü güvenliùi hususunu ön plana ç×karmal×, üretime baülamadan risk deùerlendirmesi yapmal×d×r. úmalat sektörü- nün, üretim yaparken saùl×kl× ve güvenli bir iüyeri ortam× yaratmay× hedeflemesi kendi çal×üanlar× için de gerekir.