Tesisat Dergisi 217. Sayı (Ocak 2014)

MAKALE 109 Tesisat Dergisi Say× 217 - Ocak 2014 DT=155 º C’ye ulaüm×üt×r. Ak×m ve gerilimin ise doùrusal olarak artt×ù×n× gözlemlemiülerdir. (E.A Cha´vez-Urbiolaa E.A., Yu.V. Vorobiev ve Bulat L.P., 2012) [4]. Bir baüka çal×ümada Sabah A. Abdul-Wahab ve diùerleri, 2009 güneü enerjisi ile çal×üan taü×nabilir termoelektrik soùutma sistemini deneysel olarak incelenmiütir. Sistem, elekt- riùin olmad×ù× Umman bölgesinde sistem peltier etkisinden yararlanarak tasarlanm×üt×r. Sistemde karü×l×kl× iki yanal yüzeye beüer tane olmak üzere 10 adet termoelektrik modül, 64 tek kristal silisyum güneü hücresi ve s×cakl×k- lar× belirlemek için termokupl kullanm×ülard×r. Yap×lan deneylerde, soùutma s×cakl×ù×n×n 44 dak.’da 27 º C’den 5 º C’ye düütüùü ve COP deùerini de 0.16 olarak hesaplam×ülard×r [5]. Çak×r H., 2006’da enerji ihtiyac×n× güneü pi- linden karü×layan 29x29x29 cm ebatlar×nda termoelektrik soùutucu tasarlam×üt×r. Sistemin iç - d×ü s×cakl×ù×, modül s×cak - soùuk yüzey s×cakl×ù×, güneü pilinden çekilen gerilim - ak×m deùerlerini ölçerek deùerlendirmiütir. Deneyler sonucunda, sistemin performans katsay×s×n× 0,9 olarak bulmuütur [6]. 2005’de Bulut H. termoelektrik soùutman×n te- orisi, uygulama alanlar×, tasar×m ve seçiminde etkili olan elektriksel ve ×s×l parametreler hak- k×nda bilgiler vermiütir [7]. Bir diùer çal×ümada ise 48x10 -3 m 3 hacminde, 18 W gücünde termoelektrik soùutucu ve kont- rol devresinden oluüan bir sistem tasarlam×ü- t×r. Deneyler sonucunda, sistemin performans katsay×s× 0,3 - 0,6 aras×nda bulunmuütur. (Sungur C. 2008 ) [8]. Bu çal×üma, elektrik enerjisinin bulunmad×ù× yerlerde soùutma yapabilmek amac×yla ta- sarlanm×üt×r. Güneü enerjisini elektrik enerji- sine dönüütürerek enerji ihtiyac×n× karü×layan termoelektrik soùutma (TEC) sistemi, 6 adet TE modül ve iki farkl× soùutucu tipi kullan×la- rak elektrik devre baùlant×s× yap×lm×üt×r. TEC sisteminin performans parametreleri, çekilen ak×m deùerleri ölçülerek deùerlendirilmiütir. 2. Termoelektrik Soùutma Teorisi Termoelektrik etki, ×s× enerjisinin elektrik ener- jisine veya elektrik enerjisinin ×s× enerjisine dönüüümüdür. Termoelektrik soùutucular kat× haldeki ×s× pompalar×d×r ve peltier etkisinden yararlanarak bu iülevi yerine getirirler. Peltier etkisi, iki fark× metaldeki elektron ak×ü×ndan meydana gelmektedir. Bir iletkenden diùer iletkene elektron geçiüi olur, bu geçiü sayesinde iletkenlerden biri so- ùurken, diùeri ×s×nmaktad×r. Termoelektrik so- ùutma (TEC) sistemi, hareketli parças× olma- d×ù×ndan sessiz çal×ümakta ve bu nedenle az bak×ma ihtiyaç duymaktad×r. En önemli özelliùi ise herhangi bir soùutucu ak×ükan içermediùi için küresel ×s×nmaya neden olmamas×d×r. Bu sisteminde, N ve P tipi malzeme çiftlerinin eüit say×da dizilmesiyle oluüan termoelektrik modül (TEM) kullan×lmaktad×r. Termoelektrik soùutucular elektriksel olarak seri, ×s×l olarak ûekil 2. 390 Watt PV Panel. ûekil 3. Termoelektrik Soùutma Kabini Önden Görünüüü.