Tesisat Dergisi 213. Sayı (Eylül 2013)

16 Tesisat Dergisi Say× 213 - Eylül 2013 GÖRÜNÜM Uzun süreli araüt×rmalar; hastane mekanik tesisat sistemlerinin iç konfor, havaland×rma ve klimas×ndan çok farkl× proses iklimlendirilmesini zorunlu k×ld×ù×n× göstermiütir. Bu koüullar, hastanelerde ‘kontrollü çevre koüullar×’ olarak tan×mlanan, ortam koüullar×- n× zorunlu k×lar. Hastane iklimlendirmesi iç mahal konforundan öte bir proses klimas× olup, kendine özgü özellikler ta- ü×maktad×r. “ “ Celal OKUTAN Hastane Teknolojisi Mekanik Tasar×m Konsepti Uzun süreli araşt×rmalar; hastane mekanik tesisat sistemlerinin iç konfor, havaland×rma ve klimas×ndan çok farkl× proses iklimlendirilme- sini zorunlu k×ld×ğ×n× göstermiştir. Bu koşullar, hastanelerde ‘kontrollü çevre koüullar×’ olarak tan×mlanan, ortam koşullar×n× zorunlu k×lar. Örneğin thyrotoxicosis hastalar× s×cak ve nemli ortamlara ve bu ortamdaki ×s× dalgalanmas×na dayanamazlar, serin ve kuru bir ortamda rad- yasyon yolu ile deri üzerinden ×s×n×n at×lmas× hastalar×n sağl×klar× için çok önemlidir. Buna karş×n yan×k tedavi için 32 C ve RH % 95 nemli ve s×cak ortam, kronik akciğer hastalar× için dehidrasyonu önlemek üzere ×l×k ve nemli hava gerekmektedir. Benzer tarzda kalp hastalar×n×n vücuttaki ×s× kayb×n× karş×lamak için gerekli kan devrini sağlayacak ortam şartlar×n×, beyin ameliyat× geçirenlerin s×cak ortamda yüksek ateş durumlar× dikkate al×narak hasta odalar×n×n belirlenecek s×cakl×k ve nemde olmas×n× gerekti- rir. Genellikle hasta odalar×n×n 26 C / 32 C ila % 30 RH ve % 50 RH aras×nda olmas×n×n yararlar× ile kuru ortamlar×n ise hasta sağl×ğ× yönünden dezavantajlar× dikkate al×nmal×d×r. Hastane iklimlendirmesi iç mahal konforundan öte bir proses klimas× olup, kendine özgü özel- likler taş×maktad×r. İklimlendirme ağ×rl×kl× olarak hasta tedavisi, sağl×ğ×n korunmas× , iç mekanda sağl×kl× ve hijynenik ortam×n yarat×lmas×na dö- nüktür. Ayr×ca klima, havaland×rma sistemleri hastanelerde steril ve kontamine bölümlerin ayr×lmas×, virüs, mikrop, toksin dağ×l×mlar×n×n önlenmesi, koku, kirlilik ve enfeksiyon ortam- lar×n×n yok edilmesi amaçl× kullan×l×r. Diğer ta- raftan hastanelerde hastalar×n rahats×zl×klar×na göre ortam ×s×s×, nemi, hava debisi, h×z×, yönü, iç hava kalitesi farkl×l×klar gösterir. Bu anlamda sağl×k tesislerinde uygulanan ×s×tma, havalan- d×rma ve klima sistemleri birçok parametrelerin etkisiyle, standart konfor şartlar×ndan çok farkl× sistemleri gerekli k×lar. Bu nedenle hastane klimatizasyonunun konvensiyel klimalardan esas fark× bölümler aras× hava ak×mlar×, bas×nç farkl×l×klar×, ventilasyon miktarlar×, filtrasyon zorunluğu, iç hava kalitesi koşullar× gibi spesifik koşullar olarak ortaya ç×kar. Bu koşullar koku, bayat hava mikroorganizma önlemleri, virüs, toksin, bakteri kimyasal ve radyoaktif etkilerini azaltmaya, mahallelerde istenilen s×cakl×k ve rutubeti sağlamaya, çevre kurallar×na uyum ve kontrole yöneliktir. Dolay×s×yla tasar×mda Hastanelerin tasar×m konseptinde öncelikli fonksiyon ve hizmet olanaklar× dikkate al×nmakla birlikte zorunlu standartlar kapsam×nda hasta, ziyaretçi, personel ve sağl×k ekibi say×s×; doluluk oranlar× ve benzeri servis biçimleri önemli rol oynamaktad×r. Fonksiyonlar× yönünden bölüm- lere ayr×lan yap× birimlerin enfeksiyon, virüs, mikrop sirkülasyonu aç×s×ndan ‘ZONE’ lara ayr×lmas× çok önemlidir. Bu maksatla hastane tasar×m×nda fonksiyonel bölümler, bölümler aras× ilişkiler, mahallerin steril ve kontamine koşullar× dikkate al×nmal×d×r. Bu s×n×fland×rmada yap×da görevli doktor, hemşire, hasta bak×c× ve personelin, tedavi gören hastalar×n, hastane d×- ş×ndan günü birlik gelen poliklinik hastalar×n×n, refakatçi ve ziyaretçi kişilerin sağl×k güvenliği, hastanede kalma süreleri, birbiri ile ilişkileri incelendiğinde hastane yap×lar×n×n bir anlamda bir otel, başka bir anlamda ise hasta bak×m ve tedavi merkezi, diğer bir bak׺la iş yeri ve ofis hatta ziyaretçi ve refakatçiler nedeniyle halka aç×k kafeterya, çarş× ve benzeri alanlar× içerdiği görülür. Ayr×ca ameliyathane, ay×lma, yoğun bak×m, acil servis, laboratuvar ve tan× tedavi üniteleri kendi içinde özellik arzeden yap×sal koşullar ile karş×m×za ç×kar.