Tesisat Dergisi 213. Sayı (Eylül 2013)

MAKALE Tesisat Dergisi Say× 213 - Eylül 2013 143 verimleri s×ras×yla; % 21, % 19 ve % 25 ola- rak hesaplanm׺t×r. Tabii ak×ml× kolektörlerin verimleri karş×laşt×r×ld×ğ×nda; benzer sonuçlar ç×kmas×na rağmen en iyi verim 4 nolu kolektörde elde edilmiştir. Cebri ak×ml× kolektörün (5 nolu kolektör) verimi ise %66 olarak hesaplanm׺t×r. 5 nolu kolektörün verimi, diğerlerine göre çok yüksek değerde olmas×; hava h×z×ndan dolay× debisinin yüksek olmas× ve ayr×ca kolektör için- de ×s×nma süresi ve kat ettiği yolun diğerlerinden fazla olmas×d×r. Sonuç Tasarlanan haval× kolektörlerin en büyük üs- tünlüğü; yap×l׺lar× basit, yerleşimleri kolay, maliyetleri düşük ve yerleştirildikleri dam ya da çat×lara fazla yük getirmemeleridir. Bunun yan×nda, sistem verimleri de oldukça iyidir. Tabii ak×ml× kolektörlerin (2, 3 ve 4 nolu ko- lektörler) verimleri s×ras×yla; % 21, % 19 ve % 25 olarak hesaplanm׺t×r. Tabii ak×ml× ko- lektörlerin verimleri karş×laşt×r×ld×ğ×nda; benzer sonuçlar ç×kmas×na rağmen en iyi verim 4 nolu kolektörde elde edilmiştir. Cebri ak×ml× kolek- törün (5 nolu kolektör) verimi ise % 66 ola- rak hesaplanm׺t×r. 5 nolu kolektörün verimi, diğerlerine göre çok yüksek değerde olmas×; hava h×z×ndan dolay× debisinin yüksek olmas× ve ayr×ca kolektör içinde ×s×nma süresi ve kat ettiği yolun diğerlerinden fazla olmas×d×r. Bu ve benzeri şekillerde tasarlanan haval× gü- neş kolektörleri, daha iyi bir yal×t×m ve emici yüzeylerin geliştirilmesi durumunda; vakum tüplü ve maliyeti oldukça yüksek kolektörlerin verimlerine erişilemese dahi, sistem verimle- rinin daha da artacağ× muhakkakt×r. Enerji fiyatlar×n×n gün geçtikçe yükselmeleri ve klasik fosil yak×tlar×n×n da çevreye verdikleri kal×c× etki ve zararlar×n söz konusu olduğu gü- nümüzde; tükenmeyen kaynak olan ve çevreye hiçbir zarar× dokunmayan güneş enerjisinden haval× güneş kolektörleri gibi basit düzenekler- le %19-66 oranlar×nda faydalanmak, ekonomi ve gelecek aç×s×ndan önemlidir. Bu basit sistemlerle al×nan ×s×n×n suya aktar×l- mas× durumunda, konut kullan×m s×cak suyu ha- z×rlamak mümkün olduğu gibi, bina duvarlar×na yerleştirilmeleri durumunda, mahalleri ×s×tmak da mümkün olacakt×r. Ayr×ca, çat× aras×na konulacak bir iklimlendirme sisteminin güneşten al×nan enerji ile doğrudan desteklenmesi veya ürün kurutmada kullan×lmas× mümkündür. ûekil 8. Zamana Göre Ortalama Kolektör Verim Değerleri Semboller A Yüzey alan× (m²) Q x Is× gücü (kJ/h) V x Hava debisi (m3/h) t S×cakl×k (ÝC) t g Giriş havas× s×cakl×ğ× (ÝC) t ç Ç×k׺ havas× s×cakl×ğ× (ÝC) c Özgül ×s× (kJ/kgK) U Yoğunluk (kg/m3) m x Kütlesel debi (kg/h) K Verim (%) I Güneş ׺×n×m× (W/m²) Kaynakça [1] ûEVúK, S., Is× Pompas× ve Güneü Kolektörünün Birlikte Kullan×ld×ù×, Is×tma ve Kurutma Amaçl× S×cak Hava Üretim Sisteminin Tasar×m×, úma- lat× ve Deneysel úncelenmesi, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, s.1, 70-71, Kas×m 2011.CHEN, P., Y. S., HELWER. W.A., ROEN H.N., and BARTON, D.J., “Expe- rimental Solar Dehumidifier Kiln For Lumber Drying”, Forest Products J., Southern Illinois University, Usa, 32(9): 35-41, 1982. [2] Weiss, W., Bergmann, I. and Stelzer, R., “IEA- SHC solar heat worldwide, markets and cont- ribution to the energy supply 2007, edition 2009”, IEA Solar Heating&Cooling Program- me 2007, p11, AEE-Institute for Sustainable Technologies, Gleisdorf, Austria, 2009. [3] ÇOMAKLI, Ö., AYHAN, T., KAYGUSUZ, K., “Ka- radeniz Bölgesi úçin úklimlendirme Amaçl× Güneü Kolektörlü Enerji Depolu Is× Pompas× Sistemi”, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Ma- kine Mühendisliùi Bölümü, Trabzon, s.1-4, 1990. [4] TEZCAN, M., “Düzlemsel Güneü Kolektörleri ve Verim Hesaplamalar×”, Yüksek Lisans Tezi, ústanbul Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitü- sü, ústanbul, 2002. [5] KOYUNCU, T., ULTANIR, M. Ö., “Türkiye’de S×cak Su Üretiminde Kullan×lan Düz Yüzeyli Güneü Kolektörlerinin Ekonomik Yönden úrde- lenmesi”, Tar×msal Mekanizasyon 17. Ulasal kongresi, Tokat, s.17-19 Eylül 1997. [6] ALKAÇ, O., “Is× Borusu Prensibinin Güneüli Su Is×t×c×lar×na Uygulanmas×”, Zonguldak Karael- mas Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yük- sek Lisans Tezi, Zonguldak, s.20-48, 1996. [7] YENúCE, O.T., “Is× Borulu Su Is×t×c× Güneü Ko- lektörü Geliütirilmesi”, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 1998. [8] DENúZ, E., “Çift Fazl× Korunmuü Bölgeli Güneüli Su Is×t×c× ile Endirekt Is×tmal× Güneü Su Is×t×c× Verimlerinin Kars×laüt×r×lmas×, Zonguldak Ka- raelmas Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak, s.5-42, 2003. [9] DOøAN, H., “Kurutmada Kullan×lan Hava Is×tma Kolektörlerinin Deneysel Karü×laüt×r×l- mas×”, Karabük Üniversitesi Teknoloji Dergisi Cilt: 4, Say×: 1-2, s.75, Karabük, 2001. [10] SUGÖZÜ, ú., SARSILMAZ, C., “Haval× Güneü Kolektörü ile úç Ortam Is×t×lmas×n×n Deneysel Olarak Araüt×r×lmas×”, F×rat Üniversitesi Fen ve Müh. Bil. Der. C.18(2), s.257-265, Elaz×ù, 2006. [11] BULUT, H., DURMAZ, A. F., ”Bir Haval× Güneü Kolektörünün Tasar×m×, imalat× ve Deneysel Analizi”, UGHEK’2006: I. Ulusal Güneü Ve Hidrojen Enerjisi Kongresi, s.168, 21-23 Ha- ziran 2006, ESOGÜ-Eskiüehir. [12] DOøAN, H., “Designing, Manufacturing and Performance Experiments of Corrugated- Duct and Air Heating-Purpose Solar Energy Collectors”, Is× Bilimi ve Tekniùi Dergisi, Ni- san 2013, (Bas×mda). [13] Yüncü, H., Kakaç, S., “Temel Is× Transferi” Bilim Kitabevi, s.440, Ankara, 1999. [14] Çengel, Y. A., “Is× ve Kütle Transferi”, s.860, Çeviri 3. Bask×, úzmir, 2011.