Tesisat Dergisi 213. Sayı (Eylül 2013)

MAKALE 140 Tesisat Dergisi Say× 213 - Eylül 2013 daha çabuk ×s×nd×ğ×n× belirtmiştir [10]. Sugözü ve ark. (2006) , güneş ׺×n×m şiddetine bağl× olarak haval× güneş kolektörü ile iç ortam s×- cakl×ğ×n× 5 ila 25 C aras×nda artt×r×labileceğini belirtmişlerdir [11]. Bulut ve ark. (2006), yap- t×klar× farkl× güneş kolektörleri ile farkl× günde yap×lan ölçümler sonucunda haval× güneş ko- lektörlerinin ortalama ×s×l verimini % 53 olarak hesaplam׺lard×r [12]. Doğan (2013), iki farkl× haval× güneş kolektörünün tasar×m×n× yaparak deneysel olarak karş×laşt×rm׺t×r [13]. Bütün bunlar göz önüne al×narak yap×lan bu çal׺mada; değişik amaçlar için kullan×lan s×cak hava üretiminde klasik enerji kaynaklar× yerine, güneş enerjisinden faydalanmak için farkl× tiplerde haval× güneş kolektörleri tasarlanm׺, üretilmiş ve deneysel olarak performanslar× karş×laşt×r×lm׺t×r. 2. Deney Düzeneneùi Güneş kolektörleri, güneş enerjisini toplayarak bir ×s×t×c× ak׺kana ×s× enerjisi olarak aktarmaya yarayan çeşitli yap× ve özelliklerdeki elemanlar- d×r. Güneş enerjili sistemlerin inşas×nda güneş kolektörlerinin tasar×mlar×, yerleştirilmesi, verimleri ve en önemlisi maliyetleri oldukça önem kazanmaktad×r. Düzlemsel güneş ko- lektörleri, yap×lmalar× ve sistemlerinin kolay olmas× bak×m×ndan en yayg×n olarak kullan×lan güneş ׺×n×m× toplama araçlar×d×r. ûekil 1 ’de bir düzlemsel haval× güneş kolektörü ve prensip detay× görülmektedir. Kolektör s×cakl×ğ×n×n, yük- sek s×cakl×klara ç×kabilmesi; kolektörün yap×m malzemesi ve sisteminin durumuna bağl×d×r. Bu yüzden genel olarak araşt×rmac×lar; yüksek verimli kolektörleri daha düşük maliyetli olarak yapabilmek için çal׺maktad×rlar. İmalat× taraf×m×zdan yap×lan kolektörlerin boyu 1.0 m, eni 0.5 m olmak üzere toplam 0.5 m² yüzey alan×na sahiptir. Kolektörlerin derinliği 10 cm olup, kasalar× 0.5 mm kal×nl×ğ×ndaki galvanizli sacdan yap×larak, iç yüzeyleri 2.0 cm kal×nl×ğ×ndaki straforla yal×t×lm׺t×r. Ko- lektörlerin üstleri de d׺ havan×n etkisinden korumak amac×yla 0.5 mm kal×nl×ğ×ndaki adi şeffaf camla örtülmüştür. Haz×rlanan deney düzeneği ûekil 2 ’de gösterilmiştir. ûekil 2 ’de görüldüğü gibi; kolektörlerin içine, ×s× taş×n×m yüzeyini artt×rmak ve hava ak×m×nda türbülans× sağlayarak, havan×n daha iyi ×s×nabilmesi amac× ile (kolektör boyunca), değişik geometrik yap×da kanallar oluşturulmuştur. Zorunlu bir aç×klama olarak ûekil 2 ’de çizimi ve ûekil 3 ’de de fotoğraf× görülen, cebri ak×ml× “1” nolu kolektör ×s× borulu ve kanatç×kl× olarak düşünülmüş, ancak, ×s× borular× çal׺mad×ğ× için; devre d×ş× b×rak×larak değerlendirmeye al×nmam׺t×r. Yap×lan kolektörler ûekil 2 ’de verilen s×ras×yla; 1. Kanatç×kl× ×s× borulu kolektör (Değerlendir- meye al×nmad×), 2. Hava ak׺×na dik, delikli kanatç×kl× kolektör, 3. Boyuna dalgal× kanatç×kl× kolektör, 4. Boyuna düz kanatç×kl× kolektör, 5. Boyuna dalgal× ve ortadan bölmeli dalgal× kanatç×kl× kolektör, olmak üzere beş farkl× kolektör tipi imal edil- miştir. Deney düzeneğinin görünümü ûekil 3 ’te verilmektedir. ûekil 2 ve 3 ’te görülen kolektörlerden “2, 3 ve 4” nolu kolektörler tabii ak×ml× ve “5” nolu ko- lektör ise cebri ak×ml× olarak tasarlanm׺t×r. Tabii ak×ml× haval× güneş kolektörlerinde (2, 3 ve 4 nolu), “×s×nan hava yükselir” esas×na bağl× olarak, altta b×rak×lan aç×kl×klardan (Şekil 2’de “1” noktalar×) giren hava ×s×nd×ğ×nda yukar×ya doğru ilerleyerek toplama kanal×na (“2” nokta- s×ndan) akmaktad×r. Diğer cebri dolaş×ml× olarak tasarlanan 5 nolu kolektörün hava giriş ve ûekil 1. Haval× Güneş Kolektörü. ûekil 2. Haval× Güneş Kolektörlerin Kanatç×k Ve Yerleşim Şekilleri ûekil 3. Deney Düzeneğinin Görünüşü