Tesisat Dergisi 213. Sayı (Eylül 2013)

MAKALE Tesisat Dergisi Say× 213 - Eylül 2013 121 yüzeyi tamamen düz ve yatay olacak şekilde dökülmelidir. Beton içerisinde boşluk kalmamas×na dikkat edilmeli ve pompa şasesinin bağlanacağ× uy- gun ölçüde ve say×da ankraj saplamas× beton içine yerleştirilmelidir. Temel betonu haz×rland×ktan ve beton özelliği- ne uygun olarak tamamen kuruduktan sonra pompa grubu temel üzerine yerleştirilmeli ve şase ile beton aras×nda kalabilecek boşluklar uygun saç plakar ve şimler kullan×larak beslenmelidir. Şasede temel yüzey yap×s× nedeniyle herhangi bir eğilme olmad×ğ×ndan emin olduktan sonra ankraj civatalar× s×k×larak, şase temele sa- bitlenmelidir. Şasenin temele sabitlenmesi esnas×nda pompa grubunun fabrikada gerçekleştirilmiş kaplin ayar×n×n bozulmuş olmas× ihtimali son derece yüksektir. Yukar×da bahsedilmiş maddelere uyulmad×ğ× takdirde pompan×n çal׺mas×nda yüksek elektrik tüketimi, düzensiz ak׺tan kaynakl× titreşim ve gürültü kirliliği, yanl׺ işletimden kaynakl× ürün bozulmalar× işletme maliyetle- rinin artmas×na sebep olacakt×r. Bu sebeple pompa kurulumu aşamas×nda çok titiz ve dikkatli davran×lmal×d×r. 2.6. Bak×m İzin verilen çal׺ma aral×ğ×nda rulman ömrü > 2 y×ld×r. Yanl׺ kullan×m, yüksek s×cakl×k, düşük viskozite, kötü ortam ve proses koşullar× rulmanlar×n ömrünü k×saltmaktad×r. Miktar× çal׺ma koşullar×na bağl× olmakla bir- likte mekanik salmastralar doğal bir aş×nmaya maruz kalmaktad×r. Bundan dolay× mekanik salmastra kesin bir ömür biçilemez., Santrifüj pompalarda bak×m periyotlar× çok önemlidir. Hassas parçalarda (rulman, salmastra gibi) hasarlar pompa için geri dönülemez sonuçlar meydana getirebilir. Bu parçalar d׺×ndaki parçalar×nda düzenli ola- rak kontrol edilmesi gerekmtedir. Pompan×n çal׺mas×na direk etki etmesede çark, mil, kaplin, motor, şase gibi parçalardaki minör sorunlarda gürültü krililiği, titreşim, düzensiz ak׺ gibi sorunlar yaratabilmektedir. 2.7. Kullan×m Sürecinin Deùerlendirilmesi Dünya elektrik enerjisi tüketiminin yaklaş×k % 20’lik bir bölümü pompalama sistemleri taraf×ndan harcanmaktad×r. Y×ll×k 2000 saat ve üzerinde çal׺an bir pompan×n yaşam döngüsü maliyetine bak×ld×ğ×nda en büyük k×sm×n×n elektrik tüketiminden kaynakland×ğ× görülmektedir. Ömür boyu maliyet analizi yap×ld×ğ×nda pompalar ilk yat×r×m maliyetinin, enerji maliyetine göre çok düşük olduğu ûekil 2 ’de görülmektedir. Enerji kullan×m× ile çevre aras×nda da s×k× bir bağlant× bulunmaktad×r. Atmosfere verilen kirleticilerin ve sera gazlar×n×n büyük bir bölümü enerji sektöründe yani enerji üretimi ve tüketimi, ya da çevriminden kaynaklan- maktad×r. Dünyada ve ülkemizde de pompa sistemlerinde kullan×lan enerjinin birçoğu fosil yak×tlar taraf×ndan sağlanmaktad×r. Enerji tüketim seviyelerinin artmas× sera gaz× etkisinin artmas×na, iklimin ve çevrenin zarar görmesine neden olmaktad×r. Pompalar çevre üzerindeki etkileri değerlendi- rilmesi için Avrupa Pompac×lar Derneği tara- f×ndan yapt×r×lan bir araşt×rma yapt×r×lm׺t×r.. Uçtan emişli bir pompan×n farkl× kullan×m alanlar×na göre üretim, dağ×t×m, kullan×m ve ortadan kald×r×lma safhalar×n×n çevreye olan etkileri aşağ×daki grafikte görülmektedir. Grafiğe göre değerlendirilme yap×ld×ğ×nda bütün kullan×m alanlar×nda çevreye etkisi en fazla olan alan×n kullan×m alan× olduğu görülmektedir. Kullan×m sürecindeki en ûekil 2. Pompa Ömür Boyu Maliyeti ûekil 3. Uçtan emişli bir pompan×n yaşam döngüsü boyunca çevreye etkisi