Tesisat Dergisi 213. Sayı (Eylül 2013)

MAKALE Tesisat Dergisi Say× 213 - Eylül 2013 113 tedir. Bu klima grubunda COP ve EER aral×klar× s×ras×yla %28.06 ve %45.48 aral×klar×nda bir değişime eşittir. Klimalar×n ekserjetik analizle- re bağl× performans değerlendirmesinde ise, A s×n×f klimalarda soğutma modunda %99.4 ile %59.8 aral×ğ×nda, ×s×tma modunda ise %31.1 ile %59.4 aral×ğ×nda değişen performanslara sahiptir. Bu da klimalar×n enerji verimlilikle- rinde A s×n×f özelliği taş×malar×na karş×n per- formanslar×nda ×s×tma modu için yaklaş×k % 91, soğutma modu için %66.22’lik bir değişim görülmektedir. Potansiyelin bu kadar değişimi karar vericiler aç×s×ndan şüpheler oluşturmak- tad×r. Bu çal׺mada her performans aral×ğ× için klimalar×n değişim performanslar× klimalar×n tercih edilmeleri yönüyle zorluklar yaratmakta- d×r. Bu çal׺mada her s×n×f için klimalar×n ken- di içinde tekrar değerlendirilebileceğini göster- miştir. Bu amaçla ekserjetik performanslar×n; her s×n×f için klimalar×n mevcut etiketlemede olduğu gibi bir değişimle s×n×fland×r×labileceği değerlendirilmiştir. Buna göre Tablo 3 ’de de- ğerlendirilen s×n×fland×rma yap×lm׺t×r. ketimiyle birlikte ortalama s×z×nt× oranlar×na bağl× her ak׺kan doğrudan GWP etkisi dikkate al×narak saatlik analizler yap×lm׺t×r. ûekil 7 ’de R-22 gaz× için marketteki klimalar×n emisyon etkilerinin da- ğ×l×m× verilmiştir. R-22 soğutma kapasitesi için EIF değeri benzer soğutma yüklerinde farkl× değerlere sahiptir. Bu çal׺mada incelenen klimalarda da bu tespit edilmiştir. Örneğin 9000 BTU kapasiteli kli- malarda EIF değerleri 0.899 kgCO 2 /h ve 0.923 kgCO 2 /h’dir. Benzer değerlendirme 18000 BTU’lük klimalar için de geçerlidir. Bu klimalar×n değerleri s×ras×yla 1.77 kgCO 2 /h, 2.043 kgCO 2 /h ve 1.728 kgCO 2 /h olarak tespit edilmiştir. Bu durum klimalar×n sabit yük alt×nda farkl× emis- yon potansiyellerine sahip olduğunu göster- mektedir. Markette R-410A kullanan klimalarda incelenmiş ve EIF dağ×l×mlar× ûekil 8 ’da veril- miştir. Markette R-410A gaz× kullanan 72 adet kliman×n EIF’lerinde emisyon potansiyelleri, özellikle ayn× soğutma kapasiteleri aç×s×ndan farkl× değerlendirilebilir. Örneğin 8500 BTU için incelenen 5 klima için EIF değerleri s×ras×yla 0.937 kgCO 2 /h, 0.989 kgCO 2 /h, 0.923 kgCO 2 /h, 0.989 kgCO 2 /h ve 0.878 kgCO 2 /h olarak bulun- muştur. Bu durum ayn× kapasitedeki klimalar×n farkl× güç tüketimlerine bağl× olarak emisyon etkilerinin de değiştiğini göstermektedir. Sonuç Bu çal׺mada Türkiye’de spilt ürünler pazar×nda yer alan 2.49-5.57 kW soğutma yüklerine sahip 99 klima için öncelikle termodinamik verileri in- celenmiş ve daha sonra bu ürünlere ait EER ve EIF parametreleri geliştirilmiştir. Ayr×ca bu klima- lar×n verimlilik değerlendirmesi için yeni bir etiket s×n×fland×rmas× tan×mlanm׺t×r. R-22 ve R-410A gaz× kullanan bu sistemlerin s×n×fland×r×lan soğut- ma yükü aral×klar×na göre yap×lan analizlerde elde edilen sonuçlar× aşağ×da verilmiştir. • Çal׺mada incelenen 99 split sistem ünitenin COP aral×ğ× en düşük 2.58, en yüksek 4.44, EER değerlerinin ise 2.29 ile 4.67 aral×klar×n- da değiştiği tespit edilmiştir. Enerji verimlilik s×n×fland×r×lmas×na göre bu parametrik dağ×- l×mlar×n A-F aral×ğ×nda değiştiği gözlenmiştir. • Enerji tüketim verilerine göre split sistemlerin en düşük 0,533 kW, en yüksek 3,9 kW’l×k tüke- tim aral×ğ×na sahip olduğu, tespit edilmiştir. ûekil 7. R-22 Gaz× İçin EIF Değerleri Tablo 3. A S×n×f× Klimalar úçin EEF S×n×fland×rmas× EEF(eer) EEF(cop) A1 EEF>0.90 A1 EEF>0.60 A2 0.90 t EEF>0.80 A2 0.60 t EEF>0.50 A3 0.80 t EEF>0.70 A3 0.50 t EEF>0.40 A4 0.70 t EEF>0.60 A4 0.40 t EEF>0.30 A5 0.60 t EEF>0.50 A5 0.30 t EEF>0.20 A6 0.50 t EEF A6 0.20 t EEF ûekil 8. R-410A Gaz× İçin EIF Değerleri Yap×lan bu s×n×fland×rmaya bağl× olarak A s×n×f× klimalar×n ×s×tma modunda 2 tanesi A1, 8 tanesi A2, 17 tanesi A3, 30 tanesi A4 ve 2 tanesi A5 s×n×f×nda klimad×r. Bu değerlendirmede yüksek EER değerine sahip bir kliman×n çal׺ma s×cakl×k- lar×na bağl× olarak EEF değerlendirmesi kliman×n verimlilik performans×n× değerlendirmede daha gerçekçi bir yaklaş×m sağlayacakt×r. Örneğin 4.21 EER değerine sahip bir klima 2.5 kW soğutma yükünde %89.6 performansa sahipken, 2.6 kW soğutma kapasitesi ve 4.03 EER değerine sahip klima, %95.3’lük performans göstermektedir. Bu durumda 2.6 kW’l×k klima A1 s×n×f×yla daha az tersinmezliğe sahiptir. Klimalarda kullan×lan R-22 ve R410A gaz× için referans al×nan her klima için CO 2 emisyon etkileri, TEWI faktörüne bağl× geliş- tirilen Çevresel etki faktörüyle (EIF) aayr× ayr× he- saplanm׺t×r. Bu faktörde bir kliman×n enerji tü-