Tesisat Dergisi 211. Sayı (Temmuz 2013)

MAKALE 96 Tesisat Dergisi Say× 211 - Temmuz 2013 olarak bilinen boyahanelerdir. Kumaü ve ipliùin boyama iülemi s×ras×nda boüalt×lan at×k sularda yoùun partikül bulunmakta, kumaü boyama iülemindeki partikül miktar× iplik boyamaya iülemine göre görece daha fazlad×r. úületmeler belirli bir zaman sonra at×k su havuzlar×nda bir kat× çökeltinin olduùunu göz- lemlemiüler ve bunu k×sa sürede temizlenmez ise kat×laüt×ù×n× ve daha sonra temizleme iüleminin çok zahmetli ve maliyetli olduùunu görmüülerdir. Çözüm yolu olarak iri parçalar× tutmak için önce kaba bir elek ard×nda daha küçük parçalar× tutmak için daha ince sabit elekler kullan×lm×ü- lard×r. Bunlar bir kanal içerisine monte edilen sabit parçalard×r. Izgara tipi eleklerin k×sa sürede t×kanmas×, su kanallar×nda taümalar oluüturmaktad×r bu nedenle s×k s×k temizleme zorunluluklar× vard×r. úületmelerdeki iü yoùunluùundan dolay× temizleme iülemi ancak taüma olduktan sonra yap×lmaktad×r. Bu da iületmeye zorluklar yaüatmaktad×r. 3.1 Is× Aktar×m× ve Is× Deùiütiriciler: Enerji geri kazan×m×n×n temeli; at×k suyun üze- rinde taü×m×ü olduùu enerjiyi s×cakl×k fark×ndan yararlanarak, üretim sürecinde kullan×lacak olan temiz suya aktar×lmas× prensibine dayan- maktad×r. Is× aktar×m iülemi ise plakal× tip ×s× deùiütiriciler ile yap×lmaktad×r. Plakalar×n bir yüzünden at× s×cak su diùer yüzünden ise temiz soùuk su ak×ü× vard×r. Bilindiùi gibi, ×s× aktar×m hesaplamalar× yap×l×rken film dirençleri göz önünde bulundu- rulmaktad×r. Bu nedenle plakalar×n üretilmiü olduùu malzemenin ×s×l geçirgenliùi (×s×l direnci) verimlilikte büyük önem taü×maktad×r. Plaka yüzeyinden ×s× aktar×m×n×n daha fazla olabilmesi, ×s× aktar×m yüzey alan×n×n art×- r×lmas× ve kargaüal× ak×m (türbülans ak×m) saùlanmas× amac×yla, plakalar girinti ç×k×nt×l× olarak üretilmiülerdir. Plakalar aras× uzakl×k ise ×s× aktar×m×nda bir baüka parametre olarak ön plana ç×kmaktad×r. 3.2 Filtrasyonun Is× Aktar×m×nda Önemi: Filtre edilmeyen ak×ükanlar içerisinde bulunan partiküller, plaka içerisinde bulunan girintilerde birikme eùilimindedirler. Is× aktar×m sistemi kesikli çal×üma prensibine göre çal×ü×yor ise, ak×ükan içerisinde bulunan partiküller ve ya- p×ükanl×k veren kimyasallar plaka yüzeylerinde ince bir film oluüturabilmekte, görece daha fazla olarak da girintilerde daha kal×n film tabakalar× oluüturmaktad×r. Oluüan film tabakas×, ilk zamanlar ayr× bir ×s×l direnç oluüturmakta ve ×s× aktar×m×n× azalt- makta, zamanla plakalar içerisinde t×kanmalar oluüturarak ak×ükan geçiüini engellemektedir. Buna baùl× olarak sistem ×s× aktar×m× azalmakta zamanla sistemin hiç çal×ümamas×na neden olabilmektedir. Sistem verimini art×rmak için ×s× deùiütirici sistem partiküllerin gelmesinin engellenmesinin önemi burada ortaya ç×kmaktad×r. 3.3 Filtrasyon Nas×l Olmal×: úyi bir filtrasyon; ak×ükan üzerinde bulunan parçac×klar× tamamen tutabilmelidir. Böylece ak×ükan ×s× deùiütiriciden geçerken sistemin performans× etkilenmeyecektir. úyi bir filtrasyon için kullan×lan elek sisteminin gözenekleri ne kadar küçük olursa o kadar iyi bir filtrasyon saùlanacakt×r. Bununla birlikte, çok küçük gözenekler ise filtre sisteminin t×kanmas×na neden olabilmektedir. Bu nedenle bir optimum nokta seçimi bir çözüm yöntemi olabilir. Ya da kendini sürekli olarak temizleyebilen bir filtre sistemi daha uygun olabilir. Sistemin kendini sürekli temizleyebiliyor olmas×, sistemin sürekli olarak çal×ümas×n× saùlayarak iületmeye zaman ve iü gücü tasarrufu saùlayacakt×r. Kaba ×zgara, statik elek, tabur elekler ve disk elekler gibi farkl× filtrasyon seçenekleri bu- lunmaktad×r. Her birinin kullan×m amac× farkl× olmakla birlikte, bu bildiride özellikle tekstil boyahanelerinden gelen at×k sular×n filtrasyonu incelendiùi için bu amaca yönelik olan filtre özelliklerinden bahsedilecektir. Tekstil boyahanelerinde at×k sular için sabit bir debiden bahsetmek söz konusu deùildir. Gelen su miktar× tamamen boyama prosesine ve bu prosese göre makinelerin çal×ümas×na baùl×d×r. Düzenlilik arz etmemektedir. Bu nedenle, filtrasyon sistemi bu düzensiz debiye göre Fotoùraf 2.1 At×k Su Filtrasyon Uygulama Örneùi Fotoùraf 2.3. At×k Su Filtrasyon Uygulama Örneùi Fotoùraf 2.2. At×k Su Filtrasyon Otomatik Elyaf Boüaltma Sistemi Uygulamas× Fotoùraf 2.4. At×k Su Is× Deùiütiricisi úç Kirlilik örneùi 5.Endüstriyel At×k Su Filtrasyon Sistemi Uygulama Örnekleri