Tesisat Dergisi 211. Sayı (Temmuz 2013)

MAKALE Tesisat Dergisi Say× 211 - Temmuz 2013 95 at×lan s×cak suyun s×cakl×ù×na 5 °C kadar yaklaüabilmektedir. Bu deùerler bir birim at×lan s×cak suya karü× bir birim soùuk ×s×t×ld×ù× var- say×larak yap×lm×üt×r. S×cak su debisinin biraz daha art×r×lmas× durumunda s×cakl×k fark× 2 ºC kadar düüebilmektedir. úületme koüullar× ve gereksinimlerine baùl× olarak s×cakl×k fark× ayarlanabilir. Daha düüük s×cakl×k- larda daha fazla su, ya da daha yüksek s×cakl×kta daha az su üretimi tercih edilebilir. Enerji Geri Kazan×m Sisteminde boru-ceket tipi, spiral tip, plakal× tip gibi birçok ×s× deùiütirici tipi kullan×lmakla birlikte, yayg×n kullan×lan iki tip ×s× deùiütirici (eüanjör) bulunmaktad×r. Birincisi boru- ceket tip ×s× deùiütiriciler, ikincisi ise son y×llarda daha yayg×n olarak kullan×lmakta olan ve verimliliùi daha yüksek plakal× tip ×s× deùiütiricilerdir. 2.3 Is× Deùiütiricilerin karü×laüt×r×lmas× Yukar×da bahsedilen iki tip ×s× deùiütiricilerin k×sa bir karü×laüt×r×lmas× yap×lacakt×r. • Borulu tip ×s× deùiütiriciler, plakal× tip ×s× de- ùiütiricilere göre ayn× ×s× aktar×m×n× saùlamak için kullan×ld×klar×nda daha büyük hacim kaplarlar. Bu yaklaü×k alt× katt×r. • Plakal× ×s× deùiütiricilerin s×cakl×k yaklaü×m- lar×, borulu tiplere göre daha fazlad×r. Plakal× tiplerde 3-7 ºC olup, borulu tiplerde 10-15 °C dolaylar×ndad×r. • Borulu tip ×s× deùiütiriciler bilindiùi gibi içe- risi bir boru demeti üeklindedir ve sabittir. úçerideki her hangi bir doru delindiùinde ve deùiüim gerektiùinde bu olas× deùildir. Bunu “körleme” denilen bir yöntemle borunun her iki ucu t×kanarak çal×ümaya devam edilir. Böylece debi düümekte ve ×s× aktar×m alan× küçülerek verimlilik azalmaktad×r. Zamanla bu körleme iülemi fazlalaü×nca, art×k ×s× deùiütiricinin verimliliùinden söz etmek olas× deùildir. Plakal× tiplerde ise her hangi bir plaka ar×zaland×ù×nda, sistem aç×larak ar×zal× plaka deùiütirilir ve ilk performans korunarak çal×ümaya devam edilir. 2.4 Is× Geri Kazan×m Sistemi için bir örnek hesaplama tablosu Aüaù×da Enerji Geri Kazan×m Sistemi tasar×m× için farkl× debilerde ve s×cakl×klarda enerji ka- zanc× karü×laüt×rma tablosu düzenlenmiütir. Fotoùraf 1.1. Enerji Geri Kazan×m Sistemi Uygulama Örneùi -1 Fotoùraf 1.2. Enerji Geri Kazan×m Sistemi Uygulama Örneùi-2 Fotoùraf 1.3. Enerji Geri Kazan×m Sistemi Uygulama Örneùi-3 Fotoùraf 1.4. Enerji Geri Kazan×m Sistemi Oto- masyon Panosu 2.6 Endüstriyel At×k Su Is× Geri Kazan×m Sistemi Uygulama Örnekleri 2.5 Enerji Geri Kazan×m×nda Otomasyonun Önemi: Bir sistemde s×cakl×k fark× var ise bir ×s× aktar×m× söz konusudur. Bir s×cak ak×ükan bir soùuk ak×ükan ile karü×laüt×ù×nda aralar×nda dengeye gelinceye kadar bir ×s× aktar×m× olacakt×r. Bu ×s× aktar×m×n×n kontrollü üekilde yap×lmas× ise enerji yönetimi olarak adland×r×lmal×d×r. Yap×lan iülemin kontrolü, aktar×lan ×s×n×n miktar×n×n bilinmesi, elde edilen kazanc×n hesaplanmas× ölçmeyi gerektirmekte, ölçüm sonucu bilgi elde edilmekte, be bilinenin yönetiminin yap×lmas× saùlanmaktad×r. Tümbunlar bir otomasyon gereksinimini doùurmaktad×r. Enerji geri kazan×m sistemleri tasarlan×rken ×s× deùiütirici sisteme giren ak×ükanlar×n giriü ve ç×k×ü s×cakl×klar×n×n bilinmesi, debilerinin bilinmesi, sistemin tasar×m× ve ekipman seçimi için önemli olmakla beraber, sistem yat×r×m×n×n ne olacaù×, birim zamanda ne kadar kazanç saùlad×ù×n×n bilinmesi, geri ödeme süresinin hesaplanmas× ve iületmeye getireceùi maddi katk×lar×n×n ne olacaù× konusunda da bilgi sahibi olmay× saùlamaktad×r. Yukar×daki verilerin bir yaz×l×mve bilgisayar yard×m× ile yap×lmas× ise anl×k ve berilli zaman periyot- lar×nda izleme yapmay× raporlamay× ve sistem performans× hakk×nda bilgi edinmeyi getirmektedir. Bu nedenle enerji geri kazan×m sistemlerinde çok iyi bir otomasyonun yap×lmas× gerekmektedir. Ayr×ca otomasyon sistemin verimli ve güvenli çal×ümas×n× saùlamak bak×m×ndan da oldukça önemlidir. El ile yap×lan kontrollerde, ak×ükanlar- dan birisinin önce ve h×zla verilmesi durumunda plakalar×n bir taraf×nda yüksek bas×nç oluüumu ve buna baùl× olarak plakalarda fiziksel deformasyon oluüabilmektedir. Örneùin s×cak ak×ükan×n önceden verildiùi ve soùuk ak×ükan×n daha geç verilmesi durumunda; soùuk ak×ükan taraf×nda önceden kalan s×v×n×n buharlaümas× ve iç bas×nc× art×r- mas× ve sistemi zorlamas× gibi sorunlar ortaya ç×kabilmektedir. Sistemde elle yap×lan kontrollerden ç×kacak so- runlar×n ortadan kald×r×lmas×, insan taraf×ndan oluüabilecek gecikmeler ve uygulama hatalar×na meydan vermemek için çok iyi bir yaz×l×m ve otomasyon sisteminin kullan×lmas× enerji ve- rimliliùini art×racak yönetimi kolaylaüt×racakt×r. 3. At×k S×cak Sularda Filtrasyon Bu bildiride filtrasyon; at×k s×cak su içerisinde bulunan kat× parçalar×n (Partiküllerin) bir süzme arac× vas×tas×yla ayr×lmas× anlam×na gelmekte- dir. Özellikle tekstil sektöründe s×cak suyun ek yoùun kullan×ld×ù× ve üretildiùi bölüm yaü bölüm