Tesisat Dergisi 211. Sayı (Temmuz 2013)

MAKALE 84 Tesisat Dergisi Sayı 211 - Temmuz 2013 olan motorun ise en düşük verim değerine sahip olduğu tespit edilmiştir. Sonuç Enerji verimliliğinin giderek önem kazandığı günümüzde enerji tüketimini azaltmak adı- na birçok çalışma yapılmaktadır. Elektrik motorlarının enerji tüketimindeki payı göz önüne alındığında bu alanda gerçekleştirilecek verimlilik arttırıcı çalışmaların önemi açıktır. Bu doğrultuda gerçekleştirilen çalışma sonucu epoksi kullanımı ile birlikte sargı sıcaklığının azalmasına bağlı olarak motor veriminin arttığı tespit edilmiştir. Ayrıca sıcaklığın azaltılması ile sargı izolasyon- larının bozulması ve buna bağlı kısa devre riski de azalmıştır. Bu durum motor parçalarında sıcaklığa bağlı oluşan stresi azaltarak ömür kayıplarının önüne geçilmesini sağlayacaktır. Bu sayede elektrik motorunun bakım ihtiyacı azalacak ve motor ömrü uzayacaktır. Kaynaklar 1. Donald A. Balon, “Epoxy Chemistry for Electri- cal Insulation “, IEEE ElectricallnsulationMa- gazine, July/August 1995 - Vol. 11, NO. 4. 2. Wen-Ren Chen and Jeng-I Chen, “Charac- terizaıion of a New Epoxy Resin System for Thermal Management Application “, IEEE, 978-1-4244- 3624/8/08, 2008. 3. Yasunori Okada, Shozo Kasai, “New Highly Reliable Heat Resistant Magnet Wire And Epoxy Potting Compound System For Electrical Devices “, CH2788-8/89/0000- 0284, 1989IEEE Bu analiz ve testlerde amaçlanan epoksinin motor performansına etkisini görmektir. Bu çalışmada aynı özelliklere sahip etiket güçleri 800 watt olan üç adet elektrik motoru kullanılmıştır. Motorlardan birine termal iletken- lik katsayısı 0,86 W/K.m ve diğerine I,7 W/K.m olan epoksiler uygulanmıştır. 4.1. Bilgisayar Analizi Bilgisayar analiz programında üç farklı motorun termal modeli oluşturularak analizler gerçek- leştirilmiştir. 4.2. Testler Söz konusu motorların sıcaklık ve performans testleri aynı ortam koşulları altında gerçekleşti- rilmiştir. Testler sırasında 5’er dakika aralıklarla her bir motor gövdesine yerleştirilen sıcaklık sensörü ile motor gövde sıcaklığı ölçülmüş ve kaydedilmiştir. Her bir motor için 60 dakika süren bu testlerde motor gövde sıcaklığı Tablo 2. Motor sıcaklık analiz sonuçları Motor Tipi Gövde Sıcaklığı Sargı Sıcaklığı Sargı Sıcaklığı 34,3ºC 44,3ºC 0,8SW/K.m 33,5ºC 36,3ºC 1,7W/K.m 32,1ºC 34,2ºC Şekil 7. Motor kesiti Grafik 1. Motor gövdesinin zamana bağlı sıcaklık değişimi Grafik 2. Stator sargısı sıcaklık grafiği Grafik 3. Elektrik motorlarının verim karşılaştır- ması Bu makale, 8. Pompa-Vana Kongresi’nde bildiri olarak sunulmuştur. artışının ortalama 35 veya 40 dakika sonra durduğu gözlemlenmiştir. Testler boyunca za- mana bağlı ölçülen sıcaklık grafiği “ Grafik 1 ”de gösterilmiştir. Grafikte görüldüğü gibi epoksinin termal iletkenliğinin yüksek olması nedeniyle motorların gövde sıcaklığı artışı epoksisiz motora göre ilk 15 dakika daha hızlı olmuştur. Ancak sıcaklık artışı durduktan sonra epoksisiz motor gövde sıcaklığının epoksili motorlara göre daha yüksek olduğu görülmüştür. Gövde sıcaklığı dışında motor sargı sıcaklığını ölçmek için de çalışma yapılmıştır. Test başlangıcında ve sonunda ölçülen sargı direnci değerleri ile motor sargılarındaki sıcaklık değişimi hesaplanmıştır. Motorlara ait çıkan sargı sıcaklık değerleri “ Grafik 2 ”de gösteril- miştir. Epoksisiz motorun sargı sıcaklığı 45,1 ºC’ye ulaşırken 0,85 W/K.m termal iletkenlik katsayısına sahip epoksili motorun sargı sı- caklığının 36,8 ºC’ye ve 1,7 WIK.m termal iletkenlik katsayısına sahip epoksili motorun sargı sıcaklığının 34,4 ºC’ye ulaştığı tespit edil- miştir. Motorların sıcaklık artış hızı durduktan sonra %100 yükte hesaplanan verim değerleri “ Grafik 3 ”de gösterilmiştir. Üç elektrik motoru arasında termal iletkenlik katsayısı en yüksek olan motorun veriminin de en yüksek, epoksisiz

RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=