Tesisat Dergisi 211. Sayı (Temmuz 2013)

SÖYLEûú 114 Tesisat Dergisi Say× 211 - Temmuz 2013 Erzurum’da yap×lan bir konutla Danimarka’da yap×lan bir konutu harcad×ù× enerji bak×m×ndan k×yaslad×ù×m×zda; Danimarka’daki konutun bizden daha az enerji harcad×ù×n× ama çok daha iyi ×s×nd×ù×n× görüyoruz. Bu da tamamen yanl×ü ya da eksik ×s× yal×t×m× uygulanmas×n- dan kaynaklan×yor. Bu anlamda Türkiye’nin gideceùi maalesef daha çok yol var. Ancak üunu rahatl×kla söyleyebiliriz ki; global dünyadaki enerji verimliliùi projeleri, teknikleri bak×m×ndan Türkiye’de üretilen malzemelerin çoùu Avrupa ile ayn× deùer ve kalitededir. Yani yeni bir teknoloji/yeni bir üretim anlay×ü×na girmemize gerek yok. Sadece tasar×m×, planlamay× ve verim- liliùi iyi yapmam×z gerekiyor diye düüünüyoruz. Is× yal×t×m konusunda konuütuùumuza göre ×s×nma sistemimizi de deùerlen- dirmek gerekiyor. Bu konudaki görüü- lerinizi alabilir miyiz? Bireysel ×s×tma merkezi ×s×tmaya göre daha pahal×d×r. Her daireye bir kombi koymak yerine merkezi ×s×tmaya geçilse, sadece kulland×- ù×n×z kadar×n× ödersiniz. Bu sistem yeni yeni oturmaya baülad×. Tabi yeni sistem daha da hakkaniyetli. Herkes yakt×ù× kadar ödeyecek, istediùi kadar ×s×nacak. Avrupa bu konuda çok daha bilinçli. Avrupa’da bir ev kiralarken ilk bakt×ù×n×z üey o evin ×s× yal×t×m plakas×d×r. O evin ×s× yal×t×m plakas×; parasal olarak o ay evde ne kadar doùalgaz harcamas× yapacaù×- n×z× ifade eder. Örneùin A s×n×f bir evde oturuyorsan×z, istedi- ùiniz konforlu bir evde oturmak için ayda 25 Euro’dan daha az para ödeyeceùinizi bilirsiniz. B s×n×f× 40 Euro’dur. Bu yüzden ev B s×n×f× di- zayn edilse bile, müttehait, daha rahat satmak ya da kiralamak için evi A s×n×f× yapmaya çal×- ü×r. Bugün bir araba almaya karar verdiùinizde her otomotiv üirketi bir sürü parametre içinden (üehir içi kullan×m, kaç devirde kullan×ld×- ù×, sürüü teknikleri vs.) 100 km’de bu kadar harcars×n diye beyan eder. Fakat binalarda da ayn× kar×ü×k parametreler var olsa da biz ifade edemiyoruz. Bu da sektörün en büyük eksiùi. Bir evin üu anki seçim kriteri; yola bak×yor mu, güneü al×yor mu, ana caddeye bak×yor mu üek- lindedir. Bunlar× enerji verimliliùi ile iliükilen- direbilsek pek çok müteahhit firma ve projeci bu konuda daha iyi s×n×flara yönelerek o yöne doùru bir tercih baülatacakt×r. Avrupa, tesisatta ×s× yal×t×m× konusunda ne düzeyde? Bugün bir demir-çelik fabrikas×nda yapt×ù×n×z tasarruf 150-200 bin konutun 50 y×l boyunca yapacaù× tasarrufa eüit. Tabi, oras× da daha yeni yeni bilinçleniyor. Çünkü Avrupa y×llard×r yap×- lara odakland×. Tesisatta da ×s× yal×t×m× yap×ld× ancak ilk yat×r×m maliyeti ile k×yaslanarak ya- p×ld×. Mesela bir tesisat×n 20-30 sene boyunca sürekli kullan×lacaù× düüünülürse, onun 20-30 senelik ömrü boyunca getireceùi tasarruf kadar bir yal×t×m hedeflendiùinde çok daha yüksek potansiyel ç×k×yor. Bu konu Avrupa’da son 4-5 y×ld×r popülerlik kazand× ve giderek art×yor. Yap×- larda ise gidebilecekleri çok fazla alan kalmad×. Neredeyse s×f×r enerji tüketen binalar yap×yorlar. Tesisatta da üu an bayaù× aüama kaydedildi. Ye- nilenebilir enerjiye ve enerji verimliliùine teüvik veriyorlar. Özellikle de endüstriyel alanda ciddi teüvikler saùlan×yor. Bunlar ne tür teüvikler? Diyelim ki bireysel bir ev yapt×r×yorsunuz ora- da yal×t×m×n×z× yapt×n×z sonra yenilenebilir bir enerjiyle binan×n enerji üretmesini saùlad×n×z. Örneùin o cihaz panel ise, elektrik üreten panel 10 bin Euro ise sizin 7 bin Euro’yu vergiden düümenizi saùl×yorlar. Siz ödediùiniz paray× 2-3 sene içinde tasarruf elde ederek geri ka- zan×yorsunuz. Bence bu gerçek bir teüviktir. Türkiye’de durum nas×l? Türkiye’de de birtak×m çal×ümalar yap×l×yor ama henüz elle tutulur bir çal×üma olmad×. ûu bile büyük bir geliüme; diyelim ki 50 haneli bir apartman olarak mantolama yapmak için baü- vuruyorsunuz ve uzun vadeli kredi alabiliyor- sunuz. úZODER buna öncü oldu. Baz× bankalar ile çal×ümalar yap×ld×. Bu bankalar da 50 hane ile birebir, kredi verir gibi sözleüme yap×yor ve 0-3 sene aral×ù×nda kredilendirerek, aidat öder gibi bu sistemin geliütirilmesini hedefliyor. Avrupa’da çok yayg×n bir tak×m sistemler var. Örneùin; yurt d×ü×nda da bir sanayi tesisiniz var ve sizin ayl×k enerji tüketiminiz 50 bin Euro. Bu 50 bin Euro’nun içinde doùalgaz, ayd×nlatma vs. mevcut. Sizinle özel bir an- laüma yaparak, 12 ay boyunca kulland×ù×n×z 50 bin Euro’luk giderlerinize 15 y×l boyun- ca talip oluyorum. 15 sene boyunca 50 bin Euro’luk faturalar×n×z× siz bana ödüyorsunuz hiçbir üeye para harcam×yorsunuz ve ben sizin tesisinize ilk yat×r×mla verimlilik saùl×- yorum. Sizin bu 50 bin Euro’yu mesela 100 bin Euro harcayarak, 25 bin Euro’ya indiriyo- rum. O 100 bin Euro’yu da uzun vadeli finans grubundan finanse ediyorum. Böylece ikinci senenin sonunda ben sizden para kazanma- ya baül×yorum. 50 bin Euro artan enerji fiyat- lar×na raùmen artm×yor, 15 sene sonra ben sizi b×rakt×ù×mda da ayl×k sabit harcaman×z yar× yar×ya inmiü durumda oluyor. Bu model Avrupa’da çok yayg×n Türkiye’de henüz baü- lamad× ancak ileride bu tür konseptlerin çok popüler olacaù×n× düüünüyoruz.