-------------�(PANEL>- yapılması lazım. Pompaj sistemini cayin etmekte en önemli unsurlardan biri pompa tipi ve sayısının seçimidir. Pompa seçimini yaparken gerçek üreticilerin pompalarını kullanmak zorundasınız. Yani hayali bir pompayı seçmeniz mümkün değil. Burada minimum ve maksimum debi ihtiyacı, basma yüksekliği, zamana göre değişen debi talebi, minumum ve maksimum emme seviyeleri, feyezan su seviyeleri önemli rol oynuyor. İmalatçı firmaların katalogları, teknik yayınları incelenerek, uygun pompa tipi seçilir. Seçilen pompa motor ve yardımcı teçhizata uygun boyutlarda bina, emme veya su alma yapısı, basma borularına göre projelendiril ir. Değişik tip ve sayıda pompalarla alternatif çözümler karşılaştırılır ve en uygun çözüme göre proje remin edilen donelere göre detaylandırılır. Artık teknik şartname projenin bir parçasıdır. MMO'nun 1996 yılı Ocak ayında çıkan 432 sayılı yayınında şartnamenin hazırlanış kuralları beli rti lmiş. Bizim şartnamelerimizin giriş bölümünde şartnamenin konusu ve kapsamı ile kapsam dışı işler başlıklarla açıklanıyor. Şartnameye dahil olmayan pompa istasyonu teçhizatı ile ilgil i olarak genellikle istasyonun komple teçhizatı için şartname hazırlanır. Tahmini bedel ve tutanak bölümü vardır. Sulama drenaj pompa is casyon ları oda kullandığımız pompalarda genelde pompa gövdesi sfero döküm, fonlar paslanmaz çel ik olarak şartnamelerimize girmeye başladı. İmalatçı firmaların pompalarının randıman eğrilerinde kW/rhp şartı geneli ikle şartnamelerimizde var. Burada kw pompaya, rhp ise motora bağlı. rhp 0.736/pompa randımanı x motor randımanına eşit oluyor. Ayrıca şartnamemizde pompanın yardımcı teçhizatıyla ilgili ( elektrik motorları, vana, çek valf vb.) çalışma prensipleri ayrı ayrı beli rcilmekcedi r. Şarcnamelerimizde elektrik motorlarında güç faktörünün minimum 0.95 'e çıkarılması için genellikle kompanzasyon isteniyor. Şartname konularından biri olan muayeneler fabrika, kabul ve montaj muayenesi olarak üçe ayrılıyor. Fabrika muayenesinde imalatı tamamlanan ve müreahhite verilen pompa ve teçhizatın ölçü, değiştirilebilirlik, dayanma, çalışma ve performans testleri yapılıyor. Kabul muayenesinde malzeme teslim edildikten sonra daha önce rest edilen malzemenin gelen malzeme olup olmadığına, sayısına vs. bakılıyor. Montaj, şartname kapsamında ise montaj la ilgi li idare tarafı ndan sağlanabilecek hususlar belirtiliyor. Özellikle montajlı şartnamelerimiz için bir süre eğitim işletmesi konusu da şartname kapsamına alındı. Montajı yapan firma belli bir süre hem işletmeyi yürütecek hem de DSİ'nin personeline işletme eğitimi verecek, bu sayede pompalar da denenmiş olacak. Belli bir kalite ve özellikteki mal ve hizmeti en uygun kaynaktan, rekabet kuralları içinde en uygun şekilde temin etmek gayesiyle yapılan resmi ihalelerde şartnameler genelde bu ilkeye göre yapılıyor. Resmi ihalelerde belli bir marka veya firma gözeti lmez. Şartnamenin iyi olabilmesi için sağlıkl ı bir projenin bulunması gerekir. Uygun pompa seçimi için yerli firmalarımızın katalog ve performans eğrilerini veren teknik dökümanlarının çok yeterli olmadığını söyleyebiliriz. Firmalar arasındaki aşırı rekabet bazen ihaleyi alan firmanın kaliteyi düşürmesine veya taahhüdünü yerine getirmemesine yol açmaktadır. DSİ'de yapılan pompa ihalelerinde fiyat farkı verilmemesi firmaları ani fiyat artışları döneminde zor durumda bırakmaktadır. Bu nedenle yakın bir dönemde fiyat farkı uygulamasına geçilmesi düşünülüyor. İhaleye teklif veren firmalarımız bulabildikleri en ucuz elektrik motorunu yurt dışından i thal etmekteler. Fi rma ihaleyi kazandığı nda motorlar belki i lk performans testlerinde bir arıza çıkarmıyor ama bir süre sonra büyü._ problemlere neden oluyor. Pompa firmalarının rest standlarının kapasit.:si genelde sınırlı. 6.000 volc'luk t-csc standı maalesef her firmada bulunmuyor. Genelde 250 kW gücün üzerindeki deneyler yapılamamakta veya ihaleye çıktığımız pompanın gücü 250 kW'ın üzerinde ise düşük devirde test yapmayı şartnamelerimizde şart TESiSAT DERGiSi SAYI 21 koşuyoruz. Şartnamelerdeki düşük devir sınırı % 70'ler civarındadır. 1979 yılında yapılan I. Ulusal Pompa Kongresi'nde sunulan bildirilere göre o yıllarda yerli elektrik motoru üretimi üst sınırı 75 kW, santrifüj pompa kapasite üst sınırı 425 lr/sn, düşey eksenli pompalarda üst sınır 1900 it/ sn. DSİ tarafından satın alınan pompalarda bu sınırlar elektrik motorunda 250 kw, santri füj pompalarda 1300 it/sn. Bu pompalar sacın alındı ve şu anda çalışıyor. 1300 lc/sn'lik pompa 1 1 lm'ye su basıyor ve 1800 kW gücünde bir motorla tahrik ediliyor. 3250 lt/sn'lik düşey eksenli pompalar 20 m'ye su basıyor, şu anda montajı devam ediyor ve 800 kW'lık motorla tahrik edi liyor. DSİ'nin bugünkü pompa talebini genelde yerli firmalar karşılayacak düzeyde. Şu anda yaklaşık 15-20 ml/sn'lik debileri 170 m'ye basacak pompa istasyonlarının projelendirilmesi gündemimizde. Bu istasyonun bi r özelliği de Keban Göli.i'nden su alması. Keban Gölü'nde su seviyesi su aldığımız mevsimde 2025 m. değişiyor. Pompa istasyonunun dizaynında, seçilen pompanın cipinde sadece debi basma yüksekliği değil su alınan yerin özellikleri de önem taşıyor. Böyle bir yerde klasik cip yatay santrifüj pompalar, düşey eksenli mixcflow pompalar, dalgıç pompalar, yaray santifüj pompa düşey hale getirilerek kullanılabilir. Yani sistem tasarımı çok önemli . Örneği n yatay santrifüj pompada maliyet çok ucuzdur, ancak bi na, su alma yapısı , pompanın korunması aşırı bir maliyet getirir. Dalgıç pompa düşünüyorsumız, sivil inşaatlar ucuzluyor fakat pompa randımanı etkili olmaya başlıyor. 2000'li yıllarda bir istasyon için debi kapasitesini 100 ml 'ün üzerine basan pompaların DSİ tarafından planlama çalışmaları yürütülmektedir. Sulama projelerinde eski klasik sistemler yerine yağmurlama sistemleri, hidroforlu sistemler sulama sistemlerimize de ..girmeye başladı. Özellikle yağmurlama sistemlerinde yüksek bir yere depo yapma imkanınız yoksa pompa iscasyonunuıı kapasitesine göre seçim yapılır. Hava kazanı bir bakıma rLzervuar yani hidrofor oluyor. Hava
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=