Tesisat Dergisi 208. Sayı (Nisan 2013)

GÜNCEL 36 Tesisat Dergisi Sayı 208 - Nisan 2013 demir çelik devi Amerika’ya gitmeye karar verdi, nedeni maliyetleri düşürmek ve Ame- rikalılarla rekabet edebilmek. “10 yıl sonra doğalgaz anlaşmaları bitecek” Avrupa’daki gaz fiyatları son derece yüksek, çünkü toplam gaz ithalatının üçte ikisi, uzun dönemli anlaşmalara dayalı ve uzun dönemli anlaşmaları hemen hemen hepsi petrol fiyat- larına dayalı durumda. Ama bizim yaptığımız hesaplara göre, önümüzdeki on yıl içinde Avrupa’nın ithal ettiği gazın üçte ikisindeki kontaklar bitecek ve Avrupa’nın elinde mevcut kontratların yeniden müzakere etmek için çok önemli bir fırsat gelecek. Çünkü, mevcut kon- taklar yapıldığı zaman, gaz pazarları da satıcı- ların eli güçlüydü, şimdi gaz pazarlarında alı- cıların eli güçlü olmaya başlayacak ve şartları alıcılar daha iyi bir şekilde tartışabilirler ve fi- yatları aşağı çekebilirler. Bu son derece önemli bir şans, bir fırsat penceresi Avrupa için. “Türkiye Fransa kadar gaz tüketiyor” Türkiye’nin şu andaki gaz tüketimi Fransa’ya eşit. Önümüzdeki 10 yıla baktığımız zaman talep burada, demek ki yatırım da burada olacak. Avrupalı yabancı şirketin Türkiye’ye gelip çalışmasının nedeni, esas itibariyle bu. “Dünyaenerjisininyüzde70Türkiye’nin komşularında” Türkiye’nin çevresinde çok ciddi anlamda he- pimizin bildiği doğalgaz ve petrol rezervleri var. Rusya, dünyanın en önemli enerji ülkelerinden biri. Hazar bölgesi, İran şu anda uluslararası camiayla ciddi sorunları var ama yarın ne ola- cağını bilmiyoruz. Irak, hem Kuzey Irak, hem Güney Irak son derece önemli. Bir rakam vereyim size, son derece çarpıcı, Amerika’daki ekonominin büyümesinin sebebi ucuz doğalgaz. Amerika’da 2 buçuk dolar civarındaki doğalgaz fiyatı Kuzey Irak’ta 1 buçuk dolar civarında, sadece bu iki rakım karşılaştırmak bence çok fazla düşünmeye bizi sevk edebilir. Ortadoğu; hemen yanı başımız- da giderek daha fazla ilişkilerimiz artıyor. Türkiye dünyadaki rezervlerin yüzde 70’ine komşu. Türkiye’nin çevresindeki petrol ve doğalgazdaki üretim maliyetleri diğer ülkelere göre son derece düşük. Bir çok fazla rezerv var çevremizde, ikincisi de bu rezervlerin üretime dönüştürme maliyetleri başka yerlerle kıyasla- dığımızda son derece düşük. “Enerji verimliliği rekabeti artırır” Türkiye’nin uzun dönemli kontratlardaki iyi- leştirme şansları çok hızlı bir şekilde büyüyor, bu şansları ciddi şekilde kullanmak lazım, çünkü gaz pazarları alıcıların elinin güçlü ol- duğu pazarlar haline geliyor. Enerji verimliliğini arttırmak, her şeyden önemlisi rekabet gücünü arttırmak demek. Hem tüketici bazında, hem şirketler, hem de ülke ekonomisi bazında. “Türkiye’nin gelecek 5 yılı kritik” Gelecek 5 yılın enerji anlamında Türkiye için çok kritik olduğunu düşünüyorum. Türkiye’nin çev- resindeki ülke ve ülkelerde önemli potansiyeller doğuyor, bunlar hem petrol hem doğalgaz açı- sından, hem de Türk yatırımcıların gidip orada yatırım yapması açısından, sadece doğalgaz ve petrol değil, elektrik sektöründe de. Oradaki iliş- kilerin, çevremizdeki ülkelerde enerji ilişkilerin tanımlanacağı ve sonra çimentosunun atıla- cağı, yıllar boyu öyle devam edeceği bir dönem olacak. Bu 5 yılda dinamik bir politikayı izle- mek, ülkenin, Türkiye’nin enerji konusundaki önümüzdeki on yıllarca enerji konusundaki gelişmelerin nasıl olacağı konusunda ciddi bir kazanç olacak diye düşünüyorum. “HES’lerde projenin etkilerine bakılmalı” Hidroelektrik santraller meselesi bütün dün- yada bir sorun, sadece Türkiye’de değil. Mevcut projeye göre tartışmak lazım, mevcut projeler mesela bugün Avusturya’da, Finlan- diya, Norveç’te, Kanada’da, birçok ülkede HES var, küçük veya büyük, çevreye o bölgeye zarar vermeden ya da zararı belli bir şekilde kompanse ederek bunu başardılar ve şu anda o dediğim ülkelerde, Norveç’te yüzde 90’ı elektriğin HES’ten geliyor. O bakımdan, ben HES’lerde kategorik olarak hayır demeyi, evet demeyi de doğru bulmuyorum. Olumlu olarak yaklaşıp onun yarattığı lokal sorunlar nasıl çözülebilir diye düşünüyorum. Birçoğu ülke ekonomisine ciddi katkılarda bulunabilecek bir yapıya sahip, ama mutlaka negatif etkileri neler olabilir diye de düşünmek gerekiyor. “Enerji sektörü özelleşmeli” Serbestleştirme, ülke ekonomilerini tüketici ekonomilerini ve ceplerini ciddi bir şekilde ar- tış verebilecek bir doping gibi düşünün, bunu arttırabilecek bir yapıya sahip. Çünkü rekabeti arttırıp daha güzel bir rekabet ortamı yaratıp, özellikle tüketici ve ülke ekonomisinin lehine bir gelişme olacak. Ama serbestleşmenin nasıl ve hangi çerçevede olacağı, ne şekilde olacağını da iyi düşünüp dizayn etmek gerekir. Serbest- leştirme vaadiyle ortaya çıkıp durumu eskisin- den daha kötü hale getiren örnekler de var”. C M Y CM MY CY CMY K