Tesisat Dergisi 207. Sayı (Mart 2013)

TEKNİK TANITIM 106 Tesisat Dergisi Sayı 207 - Mart 2013 SAACKE Düşük NOx Brülörleri ve Yanmada Optimum Enerji Sarfiyatı Teminox_a Serisi Ersin Köse SAACKE Yakma Hizmetleri Öncelikle ülkemizde de popüler olmaya başla- yan NO x teriminin anlamına bakmak gerekirse; NO ve NO 2 bileşenlerinin toplamına NO x yani Azotoksitler denmektedir. Yakıtın cinsine bağlı olarak azot ve oksijen gazlarının yüksek sıcak- lıklarda yanmasının sonucunda ortaya çıkar ve tüm dünyada bu emisyon olarak kabul edilir. Ortaya çıkan NO x ise eskiden beri duyduğumuz, bildiğimiz çevreye zarar veren asit yağmurları- na ve dumana neden olmaktadır. NO x formasyonunun detayına bakmak gerekir- se genel hatlarıyla Yakıttan gelen NO x : Özellikle sıvı yakıtlarda (örneğin: C 5 H 5 N) reaksiyonu I. HCN → NHi + C II. NHi + Ox → NO + Hi III. NHi → N + Hi N + O → NO olarak ta- nımlayabiliriz. Termal NO x : Yanma havasından gelen N 2 ile >1300 0 C gerçekleşen yanmalar için kullana- biliriz. I. O + N2 → NO + N II. N + O2 → NO + O III. N + OH → NO + H Bunun dışında ise önemsenmeyecek kadar yakıta bağlı olarak kendiliğinden ani oluşan düşük miktardaki NO x ortaya çıkmaktadır. Günümüzde emisyon değerlerini aşağı noktala- ra çekme isteğinin yanı sıra yanma veriminin de maksimumda olması çok önemlidir. Bunun için ortaya çıkan baca gazında oksijen miktarının ve yanmamış karbon miktarının minimum, ısı kayıplarının ise en aza indirgenmiş olması en idealidir. Brülörün tek başına istenilen emisyon değerlerine ulaşması teorikte mümkün olsa bile pratikte ocak çapına ve boyuna %100 bağlıdır. Ekonomik çözümü bulabilmek için SAACKE bu değerleri müşterileri için belirler ve hatayı mini- muma indirger. Ayrıca Teminox_a serisinde kul- landığımız hareketli tribülatör sayesinde alevi manipüle ederek ocak boyu ve çapı ile uyumu- nun mükemmel olması sağlanır. Bu özellik yeni veya eski kazanlarda sistemin verimli ve düşük emisyon değerlerinde çalışmasına yardımcı olur. Doğalgaz ve Motorin yakıtları için Teminox_a modelinde belirlenen emisyon değerleri ise baca gazındaki oksijene bağlı olmak kaydıyla %3 O 2 değerinde <80 mg/m 3 ve <180mg/m 3 ’dür. Bununla beraber baca gazındaki O 2 & CO de- ğerlerine göre yakma yönetim sistemlerinin kullanılması enerji ve yanma verimi için en ideal ortamı yaratacaktır. Bu sistemi özetlemek gerekirse; O 2 / CO Kontrolü: Verimlilik artışı ve işletme güvenilirliği Bilinen yakma sistemlerinde gereğinden fazla hava katsayısıyla tüm ortam koşullarına uyum sağlamaktadır. Değerler sabit ve değişken ko- şullara göre ayarlanmaz. Fakat O 2 kontrolü baca gazındaki O 2 miktarını ölçerek Hava/yakıt oranını devamlı olarak korur. Buda değişken ortamlarda bile verimlilik korunarak fazla yakıt ve havanın kullanılmasına engel olur. O 2 kontrolü ile %1-2 verim artışı göz önünde bulundurulabilir. Baca gazında ölçülen değer BMS e ulaştırılır ve orada daha önceden belirlenen eğriler doğrultusunda kendi içindeki hesaplamayla hava oranını de- ğiştirir veya klapeyi ayarlar. Elektronik veya mekanik sistemlere uygu- • lanabilir. Tüm yakıtlara ve ısı eşanjörlerine uygundur. • Hızlı tepkime süresi <15 s. • O2 seviyesindeki belirlenen limitler aşıldığın • sistemi kapar veya güvenli pozisyona alır. Uzun servis ömrü ve düşük bakım. • Amorti etme süresi 2 yıldan düşüktür. • CO ölçme ve hız kontrol sistemleri ile mü- • kemmel uyum sağlar. SAACKE olarak ilk Low NO x brülörümüzü Ağus- tos 98’de Landstuhl’da Amerikan hastanesi için devreye almış olup yurtiçinde ve yurt- dışında 2000’in üzerinde bu tip brülörümüz çalışmaktadır. Teminox serisi düşük emisyon değerlerine sahip modelimiz 0,5 MW’tan 22 MW’a kadar orta kazanlar için ideal bir çözüm olmaya devam etmektedir. Unutmamak gerekir ki fosil yakıtların kullanı- mında endüstriyel kuruluşlarımızın ve toplumun bilinçli davranması gelecekte hepimizin için daha temiz bir dünya anlamına gelmektedir.