Tesisat Dergisi 205. Sayı (Ocak 2013)

158 Tesisat Dergisi Sayı 205 - Ocak 2013 Ender Çolak, Managing Director of Baymak: “With our PV Systems Generating Electricity from Solar Energy, We Help the Administrations to Ease Their Energy Burden” Baymak is installing photovoltaic (PV) systems and solar energy collectors through its large network of agents and service groups, in order to obtain the maximum benefit from the sun, the strongest source in renewable energy resources. “Baymak Packed Systems” providing maximum energy gain to the hotels, restaurants, factories, personal users, are now installed all over Turkey. As well as providing system solutions specific to particular installations, projects are being developed around Baymak Solar Energy Systems, specifically for hot water and energy requirements of tourist facilities. Explaining that they will be installing 20-100 kW systems on the rooftops of industrial sites, Mr. Ender Çolak, Managing Director of Baymak, gave our magazine detailed information on this subject. Baymak, for the first time, is making it possible for everyone to generate electricity from solar energy. Can you please give some detailed information on this subject? With increasing environmental pollution and global heating, alternative energy sources are becoming more popular. Among these, solar energy is trouble free, never ending free energy source, which can be used anywhere, free of charge, strategically important since it reduces dependency on foreign resources, clean, since does not contain environment polluting factors such as carbon monoxide, sulphur, exhaust gasses and radiation, and has low running and maintenance costs. 104 Mehmet Tuza, the President of the Board of Directors of Pakpen Group of Companies: “We aim to grow at an average annual rate of 35 percent until 2015” Pakpen Group of Companies, exporting to 50 countries, lead by the Europe and the neighboring countries, through Pakpen Foreign Trade, aims at growing at an annual rate of 35 percent until 2015. Taking 226 th position among the Top 500 Turkish Companies, according to data provided by Istanbul Chamber of Commerce, the Group has continued its investments, especially in technology and R&D, throughout 2012. In that sense, it is estimated that the Group’s investment will amount to € 10 million by the end of the year. Explaining that they foresee a continuous growth in the insulation sector for 2012-2017 period, according to their 5 years strategic work plan, Mr. Mehmet Tuza, the President of the Board of Directors of Pakpen Group of Companies talked to our magazine about their range in pipe manufacturing and their targets in the future. 114 General Technical Specifications from the Pragmatic Perspective Ersin Gökbudak / Founder President of MTMD / Demta Co. Ltd. The fourth of the 2012/13 training seminars organized by the Turkish Installation Engineers’ Association, was held in Taksim Green Park Hotel’s Kartepe Hall, on 08.12.2012. The seminar with the topic “General Technical Specifications from the Pragmatic Perspective” was chaired by Hırant Kalataş, while the speaker was Ersin Gökbudak. A large summary of this presentation by Ersin Gökbudak, as well as the first section of the three sectioned work comprising numerous papers and tables have been published in this issue of our magazine, under the topic of “Piping”, whereas the other sections will be published in oncoming issues, under the topics of “Ventilation Ducts” and “Insulation and Painting”. If we put aside the main equipment, three basic activities, namely piping, air ducting and insulation works comprise a major part of all works in general, I believe in a way form 80% of the work force requirement. Today, as a hands-on installer of these three systems, I shall try to bring some answers to questions such as “where do the fundamental problems arise?” and “where are the inadequacies and ambiguities?” 78 SÖYLEŞİ 114 Tesisat Dergisi Sayı 205 - Ocak 2013 “2015 Yılına Kadar Her Yıl Yaklaşık Yüzde 35 Oranında Bir Büyüme Hedefliyoruz” PakpenDışTicaretaracılığıylabaştaAvrupa ve komşuülkelerolmaküzere50’ye yakınülkeye ihracat gerçekleştirenPakpenŞirketler Grubu, 2015 yılına kadar her yıl yaklaşık yüzde 35 oranında bir büyüme hedefliyor. İSO’nun 2011 yılı verilerine göre Türkiye’nin 500 Büyük Firması sıralamasında 226’ncı sırada yer alanGrup, 2012 yılında da özellikle teknoloji ve Ar-Ge yatırımlarına hız kesmeden devam etti.Bu kapsamdaPakpenŞirketlerGrubu, yılsonuna kadar yatırım tutarının10milyonEuro civarında gerçekleşmiş olacağını öngörüyor. Önümüzdeki 5 yıllık stratejik iş planına göre, 2012-2017 yılları arasında yalıtım sektöründe sürekli büyüme öngördüklerini belirten Pakpen Şirketler Grubu Yönetim Kurulu BaşkanıMehmet Tuza , Grubun, boru üretimindeki ürün yelpazesini ve gelecek dönem hedeflerini dergimize anlattı. Mehmet Tuza PakpenŞirketlerGrubu YönetimKuruluBaşkanı Pakpen’idetaylıolarakanlatarak, tanıtır mısınız? 1970 yılında Konya’da Paksu A.Ş. ile temelleri atılanPakpenŞirketlerGrubu, yapı sektöründe 42 yılı aşkın bir süredir faaliyet gösteriyor. Üretime 30 bin m 2 alanda başlayan, bugün ise 300 bin m 2’ yi aşan entegre tesisleriyle Konya Organize Sanayi Bölgesi’nin en büyük sanayi kuruluşu olan Pakpen Şirketler Grubu, yıllık 250.000 ton plastik, 500.000m ³ yalıtım malzemesi üretim kapasitesi ve 650’yi aşkın uzmançalışanıylasektöründe ilk5büyüküretici arasında yer alıyor. Konya’nın ilkuluslararasımarkasıolanPakpen ŞirketlerGrubu,PakpenDış Ticaretaracılığıyla başta Avrupa ve komşu ülkeler olmak üzere 50’ye yakın ülkeye ihracat gerçekleştiriyor. İSO’nun 2011 yılı verilerine göre Türkiye’nin 500 Büyük Firması sıralamasında 226’ncı sırada yer alan Pakpen Şirketler Grubu, 2015 yılına kadarher yıl yaklaşık yüzde35 oranında bir büyüme hedefliyor. Yapı sektöründe pencereden bahçe aksesu- arına, dış cepheden kapıya, borudan yalıtım ürünlerine kadar bir bina için gerekli olan A’dan Z’ye tüm enstrümanları üreten tek firma olan Pakpen Şirketler Grubu’nun bünyesinde PakpenA.Ş.,PakpenDış TicaretA.Ş. vePaksu A.Ş. şirketleri bulunuyor. PakpenmarkasıylaPVCKapı-PencerePanjurve Kepenk Sistemleri, PakSidingmarkasıyla Vinil Dış Cephe Kaplama Sistemleri, PakCountry markasıyla Çit, Korkuluk, Kameriye ve Pergola Sistemleri,PakFormmarkasıylaTaşGörünümlü FormlanmışPVCPlakalar,PakPanelmarkasıyla PVC/XPS Sandviç Panel, PakDoor markasıyla DekoratifDışKapıveKompozitKapıSistemleri, PakBoard markasıyla XPS ve EPS Isı Yalıtım Levhaları ve PakPlast markasıyla Altyapı ve Bina İçi Tesisat Boru Sistemlerinin üretimini gerçekleştirenPakpenŞirketlerGrubu, ürünle- rinindağıtımvesatışını İstanbul,Ankara, İzmir, KonyaveAntalyabölgemüdürlükleri ileTürkiye genelineyayılmış1000’iaşkınbayisiaracılığıyla gerçekleştiriyor. Üretim, dağıtım, bayii yapılanmanız ve satış sonrası hizmetleriniz hakkında bilgiler verirmisiniz? PakpenŞirketlerGrubu’nun, Konya III.Organize Sanayi Bölgesi’nde 120 binm 2 alanda toplam maliyeti100milyon Euro’ya yakın harcamayla kurulan boru üretim tesisi bulunuyor. Pakpen Şirketler Grubu’nun boru üretimindeki ürün yelpazesinde, altyapı ve bina içi tesisat boru sistemlerinde kullanılmak üzere polietilen borular, polipropilen borular ve ek parçaları, alüminyum folyolu polipropilen borular, kom- pozitborular,PEX-bveoksijenbariyerliborular, polipropilen atık su boruları ve ek parçaları, polietilendoğalgazboruları ilekendindenmuflu veyamufsuzkorigealtyapıborularıveekparça- larıyeralıyor.PE80doğalgazborularımızTSEN PakpenŞirketlerGrubuYönetimKuruluBaşkanıMehmetTuza: “PakpenŞirketlerGrubu, yıllık250.000 tonplastik,500.000m³ ya- lıtımmalzemesiüretimkapasitesive650’yiaşkınuzmançalışanıy- la sektöründe ilk5büyüküreticiarasında yeralıyor.” YAPI TEKNOLOJİ DOSYASI SÖYLEŞİ 115 Tesisat Dergisi Sayı 205 - Ocak 2013 1555-2standartçerçevesinde,20mmçaptan 315mm çapa kadar üretiliyor. BoruüretimindeAvrupa’nınengenç teknolojiye sahip ve en büyük üreticilerinden biri konu- mundaolanPakplast’ınürettiğiborularbugüne kadaryurt içindevedışında içmesuyu,sulama, kanalizasyon, yağmur suyu, endüstriyel hatlar ve iç tesisat boru sistemlerinde çok sayıda projede kullanıldı. Türkiye’deki tüm gaz dağıtım şirketleri tara- fından onaylanmış tekmarka olan Pakplast, üretimde tam otomasyon teknolojisi kulla- nıyor ve sıfır insan hatasıyla üretim yapıyor. Doğalgaz borularında Türkiye’nin yüzde 80’i tarafından tercih edilen Pakplast, 200’e yakın bayisiyle Türkiye’nin dört bir yanında hizmet veriyor. Pakpendoğalgazsektörüneyönelikhan- giürünleriüretiyor,buürünlerhakkında detaylıbilgiler verirmisiniz? PakPlastmarkasıyla sektöre 2006 yılından bu yana, en gelişmiş üretim sistemleri ve orijinal hammadde kullanarak imal ettiğimiz doğalgaz borularını sunmaktayız.Bu sayede yükselttiği- miz kalite çıtası sektördekibeklentiyide yukarı çekmiş olup, piyasadaki ürünlerin hammadde tedarikaşamasındansonkullanıcıya teslimine kadar geçen süreçte uygulanan kalite kontrol sistemlerinde yeni yaklaşımların gelişmesine ön ayak olmuştur. Üretimini yaptığımız doğalgaz boruları kangal formundavekesintisiz100-200metreboyunda üretildiği içinbağlantısayısınınoldukçaazaltıl- masını ve bu sayede imalat hızının artmasını, döşeme maliyetinin azalmasını sağlamıştır. Ayrıca yine elastik yapısı sayesinde bağlantı parçası kullanımı ihtiyacını asgari düzeye indirmektedir. PakPlast tesislerinde TSEN1555 -2 standar- dında üretim yapıyoruz. Bu doğrultuda da en son teknolojiyle kurulmuş makine parkında, dünya standartlarında, kaliteli ve güvenilir üretim yapmaktayız. Ülkemizde doğalgaz alt yapısı yapılmış ve doğalgaz verilmiş bölgelerin %70’inde doğalgaz borusu olarak PakPlast kullanılmaktadır. PakPlast olarak bu konuda sektörün lideri konumundayız. Ürünçeşitliliğinebakıldığında ise,Termoplastik doğalgazborularınınTürkiye’deensıkkullanılan çap aralığı 20-125mm’dir. Bu çap aralığında yıllık 23,400 ton üretim kapasitesine sahibiz. PakPlast olarak aynı anda 7 üretim hattında, belirtilen çap aralığında doğalgaz borusu üre- tebiliyoruz.Bunun dışında PakPlast İSO 4437 standardınauygun olarak450mm çapa kadar doğalgaz borusu üretti ve yurtdışında bir pro- jede bu borular kullanıldı. 125mm’den yukarı çaplarda -630mm çapa kadar- ise 5 üretim hattında yılda 36,000 ton üretim yapabilecek kapasiteye sahibiz. Pakplast, kurulduğu andan itibaren yüksek üretimkapasitelerinesahipolacakşekildeplan- landı. Yatırım bu doğrultuda yapıldığı için, yurt içi ve ihracat ihtiyaçlarına cevap verebiliyoruz. Pakplast’ın ürün gamında yer almayan farklı ürünler ile ilgili araştırma faaliyetleri devam etmekte olup yatırımlar da genel olarak bu ürünler ile ilgili olacaktır. Pakpen,doğalgazPE80boruüretimindesektör liderliğini uzun yıllardır sürdürmektedir. Yurt içindeki20doğalgazdağıtım firmasının14’ünün senelik tüm yatırımlarını karşılamaktadır. Do- ğalgaz dağıtım sektöründeki tüm lider firmalar baştaolmaküzere farklı illerehizmetverenbir- çok firma ileçalışılmaktadır.AyrıcaTürkiye’nin 81 ilinde kullanılabilirliği onaylanmış ilk ve tek boru üreticisi firmadır. Türkiye doğalgaz piyasasının%70’i PakPlast doğal gaz borusu kullanmaktadır. Ayrıca gerek üretim tesisleri,gerekkontrolmekanizmaları ve imkanları ve gerekse sıfırhatalımalüretme felsefesi ileakreditebağımsız test kuruluşları- nın geçerli sertifikasına sahip 3 boru üretici- sindenbiriolanPakPlastkendi fabrikasındada akrediteolarakher türlüaltyapıborusunun test işlemlerini gerçekleştirebilmektedir. Ürün standart ve sertifikalarınıznelerdir? Sektördekikonumunukaliteden tavizvermeden, tüketicilerin ihtiyaç vebeklentilerinidedikkate alaraküretimyapmasınaborçluolanPakpen’in ISO 9001:2008 ve ISO 14001:2004 Yönetim Sistemi belgeleri bulunuyor. TS EN 1555-2 ürün belgesine sahip Pakpen’in ürettiği tüm ürünlerABnormlarındaolup,TSEN ISO17025 standartlarınagörebelgelendirilmektedir.Ayrıca TÜRKAK tarafından akredite edilenmodern bir laboratuvarı olan Pakpen ŞirketlerGrubu, tüm ürünlerinin testlerini bu laboratuvarda gerçek- leştirmektedir . Üretim tesislerinizveAr-Geçalışmaları- nızhakkındabilgi verirmisiniz? 2006 yılında üretime başlayan altyapı boru fabrikamızda HDPE 100 içme suyu boruları, PE 80 Doğalgaz boruları ve PE korige boruları üretilmektedir. PE grubunda yıllık 95.000 ton, Korige grubunda ise yıllık 40.000 ton üretim kapasitesinesahibiz.PE içmesuyuborularında Ø20mm ile Ø1600mm, doğalgaz borularında Ø20 mm ile Ø630 mm, korige borularda ise Ø100 mm ile Ø1400 mm arasında üretim yapmaktayız. Bunun yanında korige borularda “Pakplast’ın ürettiği borular bugüne kadar yurt içinde ve dışında içme suyu, sulama, kanalizasyon, yağmur suyu, endüstriyel hatlar ve iç tesisatboru sistemlerinde çok sayıdaprojede kullanıldı.” SÖYLEŞİ 104 Tesisat Dergisi Sayı 205 - Ocak 2013 “Güneşten Elektrik Enerjisi Üreten PVSistemlerimiz ile İşletmelerinYükünüHafifletiyoruz” BaymakGenelMüdürüEnderÇolak: EnderÇolak BaymakGenelMüdürü Baymak, geniş bayi ve servis ağıyla tüm Türkiye’ye fotovoltaik sistem (PV) ve güneş kollektörlerini, yenilenebilir enerjide en güçlü enerji kaynağı olan güneştenmaksimum faydayı sağlamak için kuruyor. Otellere, fabrikalara, restaurantlara, bireysel kullanıcılara maksimum enerji kazancı sağlayan “Baymak Paket Sistemlerin” tüm Türkiye’ye kurulumuna başlandı. İşletmelere özel sistem çözümlerinin geliştirildiği çalışmalarla birlikte özellikle turistik tesislerin enerji ve sıcak su ihtiyacını karşılamak,maksimum enerji tasarrufunu yakalamakBaymakGüneş EnerjisiSistemleri ile tüm Türkiye’de projelendiriliyor. Bu alanda sanayi işletmelerinin de çatılarına 20-100 kW düzeylerinde sistemler kuracaklarını açıklayan Baymak GenelMüdürü EnderÇolak , dergimize konuyla ilgili detaylar bilgiler verdi. Baymak,Türkiye’debir ilke imzaatarak güneş enerjisinden elektrik üretimini herkesiminkullanımınasunuyor.Konuy- la ilgilidetaylıbilgi verirmisiniz? Artan çevre kirliği ve küresel ısınmayla birlikte alternatifenerjikaynaklarına yönelimartıyor.Gü- neş,alternatifenerjikaynakları içerisinde;sonsuz, tükenmeyen, bedava, enerji ihtiyacıduyulanher yerde kullanılabilen, enerji de dışa bağımlılığı azaltan,karbonmonoksit,kükürt,duman,gazve radyasyongibiçevreyikirletenfaktörlerolmadığın- danentemizveçevreyezararsız, işletmevebakım maliyetleriazbirenerjikaynağıdır. Elektrik enerjisinin olmadığı yerlerde ihtiyaç olduğu için kurulumlar olurken, şebekenin olduğu yerlerde yapılacak kurulumlar daha fazla enerji verimliliği ve daha fazla kazanç için yapılıyor olacaktır. Şebekenin olduğu yerlerde insanlar ürettikleri enerjiyi şebekeye vereceklerveürettiğienerjimiktarınışebekeden kullandıklarıenerjimiktarındandüşerekborçlu veya alacaklı konumuna geçeceklerdir. Sanayi tesisleri için ise daha avantajlı bir durum söz konusudur. Sanayi kuruluşlarının çatıları bu sistemlerinkurulumu için idealyapıyasahipler, bunoktada insanlaryaptıklarıyatırımıkaçyılda geri alabileceklerinin hesaplarını yapacaklar. Baymak, avantajları çok olan bu enerji kay- nağını işletmelere en verimli şekilde sunmak içinözelprojeçalışmalarıyapmayabaşladı.Bu sayede tam ihtiyacı belirlenen işletmenin özel sistem çözümleri sayesinde en ekonomik ve verimlişekildegüneşenerjisinden faydalanması sağlanıyor. Endüstriyel amaçlı kullanımı artırmaya yönelik çalışmalarınızda hangi aşamaya geldiniz?Vebukonudanelerihedefliyor- sunuz? Baymak,Türkiye’nindörtbiryanındaki işletme- lere özel keşif, proje,montaj hizmeti ve yaygın teknik servis ağı ile çevreye ve enerji verimli- liğine değer vererek çalışmaya devam ediyor. Baymak’ın işletmelere özel olarak sunduğu sistem çözümleri sayesinde, işletmenin bulun- duğukonumveelektrik ihtiyacıbelirlenerek,yıllık toplam elektrik tüketimini karşılayacak üretimi yapabilecek güçte sistemler önerilir ve teknik desteksağlanır.Böylecegündüzüretilenelektrik, ihtiyaçduyulan enerjimiktarını karşılar. Yerli paket güneş enerji sistemleriniz- den bahsederek, avantajlarını sıralar mısınız? Coğrafi konumu nedeniyle sahip olduğu güneş enerjisi potansiyeli yüksek olan Türkiye’nin orta- lama yıllık toplamgüneşlenmesüresi2.640saat (günlük toplam7,2saat),ortalama toplam ışınım şiddeti1.311kWh/m²-yıl(günlüktoplam3,6kWh/ m²)olduğu tespitedilmiştir.GüneşEnerjisipotan- siyeli380milyarkWh/yılolarakhesaplanmıştır. Türkiye, özellikle güney bölgelerinde dünyanın güneşlenme kuşağı adı verilen kesimine denk gelmesinden dolayı güneş enerjisinden elektrik üretimi için çok elverişli bir ülkedir. Avrupa’da bu potansiyele denk düşebilecek veya üstüne çıkabilecek pek az sayıda bölge bulunmaktadır. Türkiye’ninbubölgelerekıyaslaavantajı,kurulum yapılabilecek alanın çok geniş olmasından kay- naklanmaktadır.Sektör lideriAlmanya ileTürkiye arasındagüneşlenmedeğerleriaçısındanyüksek farklarolması,Türkiye’nineşdeğerbirkurulumla bu teknolojidennekadarçokyararlanabileceğine kanıttır. Baymak, avantajları çok olan bu enerji kaynağını tüketiciyesunmak içinpaketsistemler geliştirdi. Fotovoltaik sistemler, sistemi yıpra- tacak hareketli bir parça barındırmağı için ve kullanılan enerji kaynağının sonsuz ve bedava olmasından ötürü çokuzun yıllar tüketiciye ihti- yacıolanenerjiyisağlamaktadır.Bakımveonarım gerektirmeyen,heryerekolaycamonteedilebilen, gürültüsüzçalışanvezararlıemisyon,kirleticigaz salınımı olmayan fotovoltaik sistemler ile hem kendienerjiniziüretebilirhemdeenerji fazlasını şebekeye satarak gelir elde edebilirsiniz. Baymak, çatı üstü kurulumları kolaylaştırmak içindeğişikkapasitelerdepaketlerhazırladı.Her pakette güneş enerji sistemi için gerekli tüm GÜNEŞ ENERJİSİ DOSYASI SÖYLEŞİ 106 Tesisat Dergisi Sayı 205 - Ocak 2013 ekipmanlarmevcuttur.Baymak’ınbukanaldaki en önemli farklarından biri de budur. Enönemlinoktalardanbirtanesidesistemler için5 yılürüngarantisi,25yılperformansgarantisive45 yıl faydalıömürbilgisinieminbirşekildebelirtebi- liyorolmamızdır.PVsistemleraynızamandauzun soluklubiryatırımdır.Kurulumgerçekleştiktenson- ra50 yılboyunca sistemin çalışması söz konusu olacağından,sistemkurulumunugerçekleştirenve busüreçtearkanızdaolan,muhatapalabileceğiniz bir firma olması çok önemli bir noktadır. Perfor- mans garantisi son derece önemlidir çünkü, 25 yıl boyunca sistemin ne boyutta elektrik üretebi- leceğiniöncedengösteriyoruz.Baymak fotovoltaik panelleriuluslararasıbüyükgüneşsantrallerinde de kullanıldığı için uluslararası bankalarca da tanınan,beyaz listelipanellerdir. GüneşEnerjisiSistemleri için kurulumu gerçek- leştirecek firmanın referansları, özellikle panel- lerinin sertifika bilgileri çok önemlidir. Baymak panelleri TÜV sertifikalı olup, TÜV’ün sitesinden sertifikada belirtilen register number ile panelin test sonuçlarına, özelliklerine ulaşılabilir. Ku- rulum yaptıracağınız firmadan panel sertifikası bilgisisorgulamanızengereklidetaylardanbiridir. İhtiyaçduyulangüneşenerjisistemininaşağıdaki sorulara yanıt verebilmesi gereklidir. • Ürün uluslararası sertifikalımıdır? • İmalatçı firmanın kuruluş nedir? İlerisi için muhatap alınabilecek bir firmamı? • Verilen garantilerin süresi nedir? • Kullanılacak ürünler kuracağınız sistem için uygunmu? • şebekebağlantılısistemmalzemeleriolarak ne kalitede ürünler sunmakta? • Ürünün teknik kataloglarında yeterince bilgi veriliyormu? Biz Baymak olarak tüm bu soruların cevapla- rıyla tüketicimize güvenle ulaşıyoruz. Türkiye’de güneş enerjisinin devlet tara- fındandesteklenmesikonusundanelerdü- şünüyorsunuz?Sizce teşvikleryeterlimi? Sektörünuzun zamandırbeklediği yenilenebilir enerji kaynakları yasası ile devlet yenilene- bilir enerji kaynaklarını desteklemeye yönelik garantili alımmekanizması açıkladı. Böylece, güneşten üretilen elektrik devlet garantisi altında kilowattsaati 13,3 ABDDoları cent’ten dağıtıcı şirketler tarafından alınıyor. Buna ek olarakdevletyerliüretimi teşviketmekamacıyla baz tarifeye ek teşvikler de getirdi. Örneğin sistemlerde yerli ürün olan Baymak GüneşModülleriveEkipmanlarıkullanıldığında teşvik 15,4ABDDolarıCent’e çıkıyor.Baymak yerli üretim panellerle bu tarifeleri kolaylıkla yakalayabiliyor. Bu da PV yatırımcısına Bay- mak yerli üretim panel ve şebeke bağlantılı fotovoltaik sistemleri tercih etmesinden dolayı ek bir avantaj sağlayarak sistemlerin amorti sürelerinin kısalmasına olanak sağlıyor. Yeniçıkanyasalar ile500kWvealtı için lisanssız üretimyapılabilmektedir.Baymakevselkurulum- lar için1kW’tanbaşlayanpaketsistemler ile ta- lepedenhermüşterinin ihtiyacınacevapvererek bu teşviklerden yararlanmasınaolanaksağlıyor. Güneş pillerini sadece GES projelerinde değil evlerin çatılarındada yaygın olarak göreceğiz. Dünyada PV elektrik üretimi uygulama- larının en yaygın olanı şebeke bağlantılı (on grid) sistemlerdir. Şebekeye bağlı fotovoltaik sistemlerde PV panellerin ürettiği doğruakım(DC) elektrik enerjisi, sistemde bulunan inverter(evirici) ile evlerimizde çoğu elektrikli cihazlarda kullanılan AC akıma çevrilir ve direkt kullanılır. Sistemin 3 önemli bölümü PV paneller, inverter ve çift yönlü sayaçtır. Şebekeninbulunduğu ve yeterli kurulum alanının olduğu her yerde uygulanabilir. Busistemleraküsüz,depolamaelemanı- nın olmadığı sistemlerdir.Bu sistemlerin enbüyükavantajıelektriğinüretildiğiyere yakın olarak tüketilmesi ve bu şekilde sistemin iletimkayıplarınınbüyükoranda azalmasına olanak sağlamasıdır. Busistemlerdegereklielektrik ihtiyacından fazlaüretilenelektrikşebe- keye verilir.PVpanellerdenüretilen elektrikayrıbir tarifeden şebekeye satılır. Enerji talebinin PV panel üretiminden fazla olması halinde fark şebekeden karşılanır. Böylelikle bağımsız sistemlerdeki depolama elemanlarının yerine şebeke kullanılmış ve bu sayede depolama elemanları için ek bir maliyet ödenmemiş olur. Bu da şebekeye bağlı sistemler için önemli bir maliyet avantajı sağlar. Baymak sistem çözümleri sayesinde, bulunduğunuzkonumveelektrik ihtiyacınız belirlenerek,yıllık toplamelektrik tüketimi- nizikarşılayacaküretimiyapabilecekgüçte sistemlerönerilirve teknikdesteksağlanır. Böylece gündüz üretilen elektrik, ihtiyaç duyduğunuz enerjimiktarını karşılar. Ürünün TeknikÖzellikleri: • Polikristal hücre teknolojisiyle üretil- miş, yüksek verimlimodüller •Maksimum güç205W–210W • 5 yıl ürün garantisi, 25 yıl performans garantisi,40 yıl faydalı ömür • Sektör standartlarında: IEC61215, IEC61730Sertifikalı • Az ışıma altında dahi optimum sonuç • Yansımayı içeride hapseden özel teknoloji • Darbeye, rüzgara dayanıklı3,2mm temperli cam BaymakŞebekeBağlantılı (OnGrid)PaketSistemler 78 Tesisat Dergisi Sayı 205 - Ocak 2013 GÜNCEL Uygulamacı Açısından Genel Teknik Şartnameler Türk TesisatMühendisleriDerneği, Istanbul Temsilciliği’nin düzenlediği 2012/13 eğitim seminerlerinin dördüncüsü 08.12.2012 tarihinde TaksimGrenParkOtel,Kartepesalonundayapıldı.“Uygulamacıaçısındangenel teknikşartname”konuluseminerinoturumbaşkanıHırant Kalataş, konuşmacısı iseErsinGökbudak idi.ErsinGökbudak tarafından yapılan sunumun genişbir özeti vebu sunumdaki föy ve tablolar kullanılarak yapılan üç bölümlük çalışmanın ilk bölümü “Borulama” başlığıyla bu sayımızda yayımlanmış olup, diğer bölümler; “Hava Kanalları” ve “İzolasyon veBoya” başlıklarıyla dergimizin gelecek sayılarında yayımlanacaktır. ErsinGökbudak MTMDKurucuBaşkanı /Demta Ltd.Şti. Giriş Genel anlamda ana ekipmanları bir tarafa ayırırsak, borulama, hava kanalı işleri ve izo- lasyon uygulamaları olmak üzere bu üç temel aktivite, iş tutarının önemli bir bölümünü kap- samakta, bir anlamda işgücü gereksiniminin de sanırım%80’lik bölümünü oluşturmakta- dır. Bugün burada bu önemli üç aktivite için, bir uygulamacı olarak, “temel sorunlar nerede oluşuyor”,”hangi bilgilerde eksiklikler veya belirsizlikler oluşmakta” gibi konulara açıklık getirmeye çalışacağım. Genel Teknik Şartname İhale Dokümanlarının ayrılmazbirparçasıdır.Ancakmaalesef,uygu- lamalarımızda bu dokümanlarımıza yeterince önem verildiğini söylememiz mümkün değil. Sanırım biraz da bu dokümanlarımızın henüz sistematikbirhalegelmemesibueksikliğene- den olmaktadır. Genelde söz konusu bu dokümanlar, ihale dosyasının teknikbölümlerinihazırlayan Tasa- rımcıGruplar tarafından hazırlanmaktadır. Ta- sarımcı arkadaşlarımız, tasarım aşamasında uğraşlarının büyük kısmını hesap ve çizimlere ayırmakta, teknik şartname bölümleri için ise genelde mevcut dokümanlarından bir derle- me yaparak dosyayı oluşturmaktadırlar. Oysa ki, tabiî kimevcut dokümanlar temel kaynak olmalı, ancak tasarımı yapılan proje özelinde, adetaproje yaşanarak,özgün gereksinimlerve uygulamalar şartnameye dahil edilmelidir. Bu temel eksikliğin nedeni ise, sanırım tasa- rımcı arkadaşlarımızın tasarımını yaptıkları iş ile ilgili gelişmeleri yeterince yaşamamaları ve genelde ihale dosyasının hazırlanması sonrası iş ile ilgilerinin büyük oranda kesilmesi olarak görmekteyim. Yani tasarımcı arkadaşlar işin uygulanması sırasında teknik şartnamenin iş- levini, önemini bir anlamda yaşamamaktalar. Bunu önemli bir eksiklik olarak görmekteyim. İhale aşaması sonrası genelde teknik şart- nameleri biz uygulamacılar ve işveren adına işin içerisinde bulunan Proje Yönetim Grupları kullanmakta, sorunları ve anlaşmazlıkları bu gruplar yaşamaktadır. İhale aşaması sonrası mühendislik çalışmaları da bir anlamda biz uygulamacılara devredilmektedir. Oysaki biz- ler, Tasarımcı arkadaşların işin gelişiminde de bulunmasında büyük fayda görüyoruz. Genel TeknikŞartnamelerin eksiklik, belirsizlik veya karışıklıkları uygulama aşamasında en önemli sorunlardan biri olarak karşımıza çık- maktadır. Teknik şartname hedeflenen amaca uygun olarak oluşturulmalı, seçim ve tanımla- rın doğrudanmaliyet, kalite ve verimliliğe etki edenbirunsurolduğuunutulmamalıdır.Ancak, doğru ve uygulanabilir bir şartname, teklif de- ğerlendirmesinde ve yapım aşamasında tüm taraflarabüyükkolaylıksağlayacak,arzulanan sonucun yakalanmasındadaenönemlibirun- sur olacaktır. Uygulamalarımızda ciddi sorunlarla karşılaş- mamıza neden olan Teknik Şartname nasıl ol- malıdiye zaman zamandüşünmüşümdür.Yani “acaba ben bir teknik şartname oluştursam neler yazardım?” diye hep aklımdan geçmiştir. O Sanırım şartnameye; bir giriş bölümü ile başlar “Bu şartnamede minimum gerek- sinimlerin belirtildiğini, daha üst özellikle- rin kabul gereceği”, “Birimlerin SI sistemi esaslarında verildiği” gibi konuların belirtil- diği bir “GENEL” başlıkla başlar. “Genel Teknik Şartnamelerin eksiklik, belirsizlik veya karışıklıkları uygulama aşamasında en önemli sorunlardan biri olarak karşımı- za çıkmaktadır. Teknik şartname hedeflenen amaca uygun olarak oluşturulmalı, seçim ve tanımların doğrudanmaliyet, kalite ve ve- rimliliğe etki edenbirunsur olduğuunutulmamalıdır. ” 79 Tesisat Dergisi Sayı 205 - Ocak 2013 GÜNCEL Tablo1.BoruVeVanaSpesifikasyonu Tarih : BORUVEVANASPESİFİKASYONU İŞNO : İŞADI : İŞVEREN: BORUVEVANATEKNİKAÇIKLAMALARI SERVİSLER BORUSINIFI İMALATÇI FİRMA 1- ISITMA VE SOĞUTMA SİSTEMİ C 1 2- KULLANMA SUYU SİSTEMİ A- SIVAÜSTÜ BORULAR C 2 B- SIVA ALTI BORULAR C 3 3- YANGIN SİSTEMİ A- YANGINDOLAPLARI VE SPRINKLERHATLARI C 4 B-HİDRANTHATLARI C 9 4- PİS SU SİSTEMİ C 5 5- FAN COILDRENAJ SİSTEMİ C 6 6- LPG SİSTEMİ C 7 7- YAĞMUR SUYU SİSTEMİ C 5 2.BÖLÜM -BORUVEVANAKATALOGLARI AÇIKLAMA İMALATÇI FİRMA 1- ÇELİK BORULAR 2- POLİETİLEN VE POLİPROPİLEN BORULAR 3-UPVC VE SERT PVC BORULAR 4- KÜRESEL VANALAR 5- KELEBEK VANALAR 6- KOMPANSATÖRLER 7-DİĞER VANALAR (ÇEK, PİSLİK TUTUCU VB.) Tablo2. Isıtma -SoğutmaSistemiMontajAçıklamaSayfası ISITMA -SOĞUTMASİSTEMİ Tarih : MONTAJAÇIKLAMA SAYFASI Sayfa : No Tanım Notlar 1 SERVİS ISITMA - SOĞUTMA SİSTEMİ 2 İMALATÇI FİRMA 3 BORUTİPİ SİYAHDİKİŞLİ ÇELİK BORU 4 BORUSINIFI C1 5 BASINÇKADEMESİ PN-10 6 İMALATÇI FİRMASTANDARTI TS EN 10255 A1,Orta Seri 7 MALZEME TS EN 10255 - S195T 8 BORUMONTAJSPESİFİKASYONU Ø 15Dişli Ø 20Dişli Ø 25Dişli Ø 32Dişli Ø 40Dişli Ø 50 Kaynaklı Ø 65 Kaynaklı Ø 80 Kaynaklı Ø 100 Kaynaklı Ø 125 Kaynaklı Ø 150 Kaynaklı Ø 200 Kaynaklı Ø 250 Kaynaklı 9 ÇALIŞMASICAKLIĞIMAX. 5 - 90°C 10 ÇALIŞMABASINCIMAX. 6 Bar 11 SAHADAUYGULANACAKTESTBASINCI 9 Bar 12 DİŞLİBAĞLANTILAR İÇİNSIZDIRMAZLIK Keten, Teflon Bant 13 FLANŞLIBAĞLANTILAR İÇİNCONTA Klıngerit Hazırlayan KontrolEden Onay Revizyon : 0 O Daha sonra bir “REFERANSLAR” bölümü ile,Proje(İş) ile ilgili birazdan bir kısmından söz edeceğimŞARTNAME, eğer yapılacak iş ile ilgili özel bir uygulama, tanım veya re- ferans gerektiriyor ise ÖZEL ŞARTNAME ve REFERANSI. O Test, Ayar, Dengeleme ve Devreye alma iş- leri ile ilgili olarak bir TAD TANIMI ve REFE- RANSI. O Son olarakta iş ile ilgili KOD’lar, STANDART’lar ve YÖNETMELİKLER ile de- vam ederdim. Bundan sonra ŞARTNAME’de olması gereken ekipman ve malzemeler ve bunların montaj- ları ile ilgili bölümler benim bugünkü konumu oluşturmuyor. Üç temel aktiviteden ilk olarak boru ve bo- rulama üzerinde durmak istiyorum. Karşı- laştığımız şartnamelerde Boru/Borulama bölümünde genelde tüm boru tiplerinden, yani çelik, pik, bakır, UPVC, HDPE vb. bir şekilde bahsedilmekte. Hatta bu borular art arda tanımlanmakta ve bazen standartları ile birlikte verilmekte. Ancak sıkıntı bu noktadan itibaren başlamak- ta, hangi serviste hangi borunun kullanılacağı aslında açık olarak belirli olmamakta.Örneğin Pissusistemi,busistem içinPikmi,yoksaUPVC mi düşünülmüş? Zaman zaman uygulanan düşey hatlarda pik, yatay branşmanlar UPVC veya HDPEmi olacak? Isıtma ve/veya soğut- ma hatları bağlantı yöntemleri(dişli,kaynaklı, flanşlı, kaplinli vs), hat üzerinde bulunan ar- matürler ile ilgili olarak, işletme sıcaklık ve basınç değerleri nedenleri ile, seçilmesi gere- ken basınç sınıfları, armatür bağlantı şekilleri çoğu zaman belirsizlik taşımakta. Ayrıca çok önemlibir veri olanherbir servisin( ısıtma, soğutma, yangın vs.) işletme şartları, yani temelde malzeme seçiminde en önemli kriter olan sıcaklık ve basınç değerleri kolayca görünmemektedir. Özetle burada vurgulamak istediğim husus, servislerbazında yapılacakuygulamalarınha- talıdeğerlendirmelerideortadankaldıracakbir