Tesisat Dergisi 205. Sayı (Ocak 2013)

108 Tesisat Dergisi Sayı 205 - Ocak 2013 MAKALE et kalınlığının kontrolü her noktada yapılıyor olacaktır. 2. PE Boru Üretiminde Kullanılacak Ham- maddeye Ait Tip Test Raporları (Hammadde Üreticisi Tarafından Yapılmış): TS 418-2 EN 12201- 2 PE su boruları standardında, ham- maddenin uygun olması gerektiği ile ilgili ifade şu şekil- dedir. “ PE boru üretiminde kullanılacak hammadde, TS 418-1 EN 12201-1 stan- dardına uygun olmalıdır ”. Bu ifadeye göre de PE boruların üretiminde kullanılacak olan hammaddenin tip testlerinin yapılmış olması Polietilen (PE) Su Borularında Uzun Ömürlü Alt Yapılar İçin Kalite Gereklilikleri Ultrasonik et kalınlık ölçer Aynı et kalınlığında olması gereken borular (Et kalınlıkları aşırı dengesiz) SU PROSES DOSYASI UGETAM A.Ş. Teknolojik Hizmetler Şefi, Makina Mühendisi Muhammer SALİMOĞLU Giriş Plastik malzeme sektöründe yaşanan gelişmeler bu malzemelerin her geçen gün hayatımıza daha fazla girmesine yol açmaktadır. Bu malzemelerin kullanım alanlarının başında gaz, su, atık suyun taşınması, bilişim alt yapı hatları gelmektedir. Şüphesiz plastik malzemelerin diğer alanlarda olduğu gibi bu alanlarda da kullanılmasının çok önemli gerekçeleri vardır. Uzun ömür ve kolay uygulama bunların başında gelmektedir. Plastik alt yapı malzemeleri olan borular ve ekleme parçaları, üretimden kullanımyerine kadar bir dizi karmaşık ve teknolojik üretim sürecini geçtikten sonra kullanıma alınmaktadır. Bu karmaşık ve yüksek endüstri değeri taşıyan süreçlerde yaşa- nan eksikler ve aksamalar, avantajlı durumdaki bu ürünleri bir anda karşımıza daha ekonomik olmayan ürünler haline dönüştürebilmektedir. Ülkemizde her yıl, kamu ve özel sektör eliyle binlerce km uzunlukta plastik borular yeraltına döşenmektedir. Bu boruları en çok kullananların başında da kamu kurumları (DSİ, Belediyeler, İl Özel İdareleri, Köylere Hizmet Götürme Birlikleri, İller Bankası v.s) gelmektedir. Kullanılan bu malzemelerin ömrü, standartlara uygun üretim yapıldığında minimum 50 yıldır. Biz burada, PE su borularının standartta istenen minimum 50 yıl ömrü sağlayabilmesi için hangi adımların izlenmesi gerektiğinden ve bunların nedenlerinden bahsedeceğiz. Su Hatlarında Kullanılan PE Boruların Standartları: Plâstik Boru Sistemleri - İçme ve Kullanma Suyu İçin - Polietilen (PE) • TS 418-1 EN 12201-1 (TS EN 12201-1) - Bölüm 1: Genel • TS 418-2 EN 12201-2 (TS EN 12201-2) - Bölüm 2: Borular • TS 418-7 CEN TS 12201-7 Uygunluk Değer- lendirmesi Kılavuzu PE Boruların, Standartta İstenen Ömrü Sağlayabilmesi İçin İzlenmesi Gerekli Adımlar 1. Üretim Tesislerinin Uygunluğu: Üretim hatları üzerinde olmasının faydalı ola- cağı ekipmanlar: Kurutma fırını: Hammaddenin bekleme sırasında içerisine almış olduğu nemin veya içerisine herhangi bir şekilde bulaşmış olan suyun, üretimde PE borunun üzerinde sorunlu kısımlar oluşturmasını önleyecektir. Ultrasonik et kalınlık ölçer: Uzun metrajlı üretimlerde PE boruların et kalınlığı sadece kan- galların uç kısımlarından yapılabildiğinden veya boy borularda her boru tek tek ölçülmediğinden, PE boruların et kalınlıklarının uygunluğunun kontrolü, Ultrasonik et kalınlık ölçer kullanıl- madığı zaman oldukça yetersiz kalmaktadır. Bu cihazın kullanılması durumunda PE boruların