Tesisat Dergisi 205. Sayı (Ocak 2013)

MAKALE 100 Tesisat Dergisi Sayı 205 - Ocak 2013 için anma basıncının 4 katı değerindeki basınçla 5 dakika boyunca tam açık pozisyonda test edilen vananın gövde ve kapağında herhangi bir deformasyon görülmemelidir. Mil Sızdırmazlık Testinde yarım açık pozisyondaki vana 5 dakika boyunca anma basıncında test edildiğinde mil sızdırmazlık bölgesinde herhangi bir kaçak olmamalıdır. Sürtünme kaybı testinde tam açık pozisyondaki vana içindeki akıştaki basınç kaybı 34 kPa’ı geçmemelidir. Elastomer Yataklı Sürgülü Vanalar için vana içinden 9 m/s’lik akış söz konusu olduğunda metal sürgüyü kaplayan elastomer malzemede herhangi bir deformasyon olmamalıdır. Elastomer Kaplı Sit Sızdırmazlığı Testinde Tablo 3 , sütun A’da yer alan maksimum tork değerleri uygulanarak vana kapatıldığında vananın tam sızdırmazlık özelliğini sağlaması gereklidir. 5 dakika boyunca yapılan bu test esnasında vana tek yönlü olarak atmosfere açıktır. Test basıncı çalışma basıncına eşittir. Test her iki yönde de tekrarlanır. Çalışma mekanizmasının dayanımı için Tablo 3 B sütununda yer alan tork değerleri vananın kapama yönünde vanaya uygulandığında herhangi bir deformasyon olmamalı ve vana sızdırmazlığını korumalıdır. Bu testin sonunda vana çalıştırılır ve son kez C sütununda yer alan tork değeri uygulanır. Sürgü Dayanım Tes- tinde ise vana tek taraflı kapatılarak çalışma basıncının iki katı değerindeki basınç 5 dakika boyunca her iki yönde uygulanır. Sızdırmazlık ve deformasyon görülmemesi gerekir. Kelebek Vanalar FM Onay Sisteminde Küresel (90°’lik açma kapama hareketini küre ile yapan) ve Kelebek (90°’lik açma kapama hareketini disk ile ya- pan) Vanalar aynı standart içinde yer almasına rağmen UL Onay Sisteminde Kelebek Vanalar ayrı bir standartta yer alırlar. Kelebek vanalar yivli, lug veya wafer tip, flanşlı ya da dişli olabileceği gibi küresel vanalar yivli ve dişli tip olabilir. Bu bildiride sadece kelebek vanalar incelenmiştir. FM Onay Sisteminde minimum 175 psi (1.205 kPa) basınca göre dizayn edilirler. Bu dizayn vananın tam açık pozisyonundaki kesit alanının borunun kesit alalının %60’ından daha az olmamasını da gerektirir. UL Onay Sisteminde ise bu tip vanalar 12 inç ve daha küçük anma çapları için 175 psi (1.206 kPa ) ve 14 inç ve üstü anma çapları için 150 psi (1.034 kPa) basınç değerinde üretilirler. Şekil 5. Yükselmeyen milli sürgülü vana testi. Şekil 6. Yükselmeyen milli sürgülü vana testi. Tablo 3. FM 1120’ye göre Sürgülü Vanalara Uygulanacak Tork Değerleri DN Anma Çapı, inç _ A _ Sızdırmazlık Torku, Nm _ B _ Yükselen Milli Kapama Tork Değeri, Nm _ C _ Yükselmeyen Milli Kapama Tork Değeri, Nm 2-1/2 68,00 170,00 255,00 3 75,00 203,00 304,50 4 104,00 271,00 406,50 5 122,00 340,00 510,00 6 149,00 407,00 10,50 8 203,00 542,00 813,00 10 251,00 814,00 1.221,00 12 305,00 1.085,00 1.627,50 14 340,00 1.220,00 1.830,00 Tablo 5. Yükselmeyen Milli Sürgülü Vanaların FM ve UL Onay Sistemine Göre Onay Karşılaştırması FM Onay Sistemi Yükselmeyen Milli Sürgülü Vanalar UL Onay Sistemi Yükselen Milli Sürgülü Vanalar Ülke Firma Adedi Ülke Firma Adedi A.B.D. 17 A.B.D. 20 Çin Halk Cumhuriyeti 6 Birleşik Krallık 5 Birleşik Krallık 5 Çin Halk Cumhuriyeti 3 Tayvan 2 Hollanda 1 Türkiye 1 Tayvan 1 Danimarka 1 Suudi Arabistan 1 Hollanda 1 Singapur 1 İspanya 1 Toplam Ülke 7 Fransa 1 Toplam Firma 32 Almanya 1 Toplam Model 173 İsrail 1 Suudi Arabistan 1 Birleşik Arap Emir. 1 Hong Kong 1 Vietnam 1 Singapur 1 Toplam Ülke 16 Toplam Firma 58 Toplam Model 103 Vana milleri AISI 300 ya da 400 paslanmaz çelikten üretilmelidir. Vanalar bir redüktör ile donatılır. Bu durumda bile vananın pozisyonu dışarıdan görülebilecek şekilde bir göstergeye sahip olmalıdır. Bu gösterge 15,2 m uzaklıktan rahatça görü- lebilmelidir. Redüktör aynı zamanda vananın pozisyonunu elektrik sinyali olarak dışarıya verebilmelidir. Redüktör vana üzerinde monte edildiğinde ise 108 Nm’lik bir yüke dayan- malıdır. Performans Kriterleri UL Onay Sisteminde Sızdırmazlık Testi yapılırken çalışma basıncının iki katı değerindeki basınç 1 dakika boyunca vana kapalı durumdayken uygulanır. Tablo 4. Yükselen Milli Sürgülü Vanaların FM ve UL Onay Sistemine Göre Onay Karşılaştırması FM Onay Sistemi Yükselen Milli Sürgülü Vanalar UL Onay Sistemi Yükselen Milli Sürgülü Vanalar Ülke Firma Adedi Ülke Firma Adedi A.B.D. 27 A.B.D. 23 Çin Halk Cumhuriyeti 7 Birleşik Krallık 6 Birleşik Krallık 5 Tayvan 4 Tayvan 4 Çin Halk Cumhuriyeti 3 Türkiye 1 Hollanda 1 Danimarka 1 Avustralya 1 Hollanda 1 Suudi Arabistan 1 Suudi Arabistan 1 Tayland 1 Birleşik Arap Emir. 1 Singapur 1 Hong Kong 1 Toplam Ülke 9 Vietnam 1 Toplam Firma 41 Tayland 1 Toplam Model 133 Singapur 1 Toplam Ülke 13 Toplam Firma 52 Toplam Model 116