Tesisat Dergisi 204. Sayı (Aralık 2012)

GÜNCEL 26 Tesisat Dergisi Sayı 204 - Aralık 2012 Mehmet Konuk BOTAŞ Yönetim Kurulu Başkan Vekili sene 11,2 milyar m³’lük bir gaz devreye alına- cak ve özel sektör de fiyat avantajı yüzünden genellikle şehir dağıtım şirketlerine satmaya gayret edecektir. Özel sektör ve BOTAŞ yak- laşık aynı oranlarda gazı temin etmektedir. Ancak özel sektörün depoya giriş imkanları oldukça kısıtlıdır ve depo maliyetlerini yansı- tacak bir fiyat yapısı da henüz oluşmamıştır” diye konuştu. Türkiye’de çok büyük bir rekabet olduğunu ama rekabeti en çok yapan firmanın da fiyatları belirlediği için BOTAŞ olduğunu vurgulayan Baltacı, özel sektörün her daim BOTAŞ fiyatlarının altında gaz satmak zorunda olduğunu da sözlerine ekledi. “ Doğalgaz temininde sorun yok ama fiyatlar da düşmeyecek” Son olarak Türkiye’nin yakın gelecekte doğalgaz ile ilgili durumu hakkında da bilgi veren Baltacı, “Orta Anadolu’daki kompresör sorunları da çözüldükten sonra Türkiye’nin herhangi bir temincisinden gaz almakla ilgili bir problemi kalmayacaktır. Dolayısıyla 2013’ün ikinci yarısından itibaren daha rahat bir teknik altyapı ile gaz temini sağlayacaktır. Türkiye, doğusundaki daha ucuz imkanları çok çabuk devreye sokmak zorundadır, ki bu Irak’tır” dedi. Doğalgaz fiyatlarının da uzun vadede düşeceği- ni düşünmediğini vurgulayan Baltacı: “Bizimbu gazı ithal ettiğimizi kimse unutmamalı. BOTAŞ bu gazı kendi üretmiyor, dolayısıyla kullanırken tasarrufa önem vermeliyiz” diye konuştu. Türkiye’nin 25 yıllık bir doğalgaz geçmişi olduğunu hatırlatan Boru Hatları İle Petrol Taşıma Anonim Şirketi (BOTAŞ) Yönetim Kurulu Başkan Vekili Mehmet Konuk , “12 bin kilometreyi aşan yüksek doğalgaz basınçlı ana iletim hattı, 71 vilayete ulaşan iletim hattı ve 64 dağıtım şirketinin olduğu bir yapıya ulaştık. Buna bağlı olarak nüfusun yüzde 80’ine ulaştırılan bir doğalgaz var. Taleple ilgili de arz talep dengesini ve depolama tesisleri gibi çalışmalar içindeyiz. Arz güvenliği, arz ve talebin olduğu her durumda dikkat edilmesi gereken ayrı bir konu” dedi. Ülkemizde tüketilen doğalgazın yüzde 80’inin kış dönemini kapsayan 6 aylık dönemde tüketildiğini belirten Konuk, şu bilgileri verdi: “Doğalgazın yüzde 50’si elektrik üretiminde, yüzde 50’si endüstri ve konutta kullanılıyor. Me- sela yaptığımız anlaşmalar çerçevesinde talepte olan daralmadan dolayı al ya da öde yükümlülü- ğü çerçevesinde 1 metreküp bile borcumuz yok.” Konuk konuşmasına şöyle devam etti: Yapma- mız gerekenler içinde yeraltı tesislerin yeter seviyeye getirilmesi lazım. Çünkü yıllık yüzde 25 tüketimin yüzde 80’ini kışın tüketen bir konut sektörü var. Bunların talebini kesintisiz sağlamak mecburiyetimiz var. Türkiye’nin ye- raltı depolama kapasitesine baktığımızda yüzde 4,5-5 seviyesinde. İçinde bulunduğumuz coğ- rafya ve doğalgaz kanunu çerçevesinde yüzde 10 bir yer altı depolama tesisi bulundurmamız lazım. Gelecek yıllarda özel sektörün desteği ile bu açık kapatılacak diye ümit ediyorum.” “Doğalgaz talebi sürekli artıyor” Doğalgaz tüketiminin arttığına işaret eden Ko- nuk, “Santrallerden dolayı talep artıyor. Tabi sa- dece santraller değil, teşvik çerçevesinde diğer yenilebilir enerji santralleri de var. Ayrıca genel tüketimde de artış var. 2011 yüzde 20 artış ol- muş. 3 milyar metreküp artış olmuş bu yıl. Önü- müzdeki yıl da 3 milyar metreküp talep olacak. Gelecek taleplerin karşılanması için bugünden çalışmaların yapılması lazım. Özellikle elektrik üretiminde doğalgaz kullanımını düşürerek, kaynak çeşitliliğini sağlamamız gerekir” dedi. Alternatif kaynaklara da değinen Konuk, şunları söyledi: “Alternatif kaynaklara baktı- ğımızda Azerbaycan, Irak ciddi doğalgaz ve petrol kaynaklarına sahip. Biz 2011 yılında hükümetler arası anlaşmayla Azerbaycan’dan 6 milyar metreküp ilave anlaşma imzaladık. 2017-2018 yıllarında sevkiyatı başlayacak’’ Yer altı depolaması tesisi olarak Tuz Gölü projesinin ihalesinin geçen yıl yapıldığını belirten Konuk, “İlk kısmı olan 500 milyon metreküp 2016 yılında, kalan 500 milyon metreküp ikinci kısmı da 2018 yılında tamamlanacak. Toplam 1 milyar metre- küplük bir alan oluşturmuş olacağız. İlave yatırımlar yapılması gerek” diye konuştu. “2013’te şimdilik bir doğalgaz kesintisi görünmüyor” Konuk, sözlerini şöyle sürdürdü: “Kış dönemine girdiğimiz bu zamanda yüz- de 98’ini ithal ettiğimiz bir kaynakta bir kesinti olabiliyor. Bunu büyütmememiz lazım. Herkesin bilinçli hareket etmesi lazım. Kısıtlı kesinti olabilir ama şu anki öngörümüz yıllık ve günlük ihtiyaç olarak bir sıkıntı gözükmüyor. Olağanüstü hava şartları ve teknik nedenlerden ötürü olacak talep artışı etkisini tatbiki gösterir. Kamu şirketi olduğumuz için her hareketimiz mevzuata tabii. Enerji piyasası hızlı bir sektör mevzu- atlar hızlandırılmalı. Üst makamlara bunu iletiyoruz. Önümüzdeki iki yıl için talepte bir patlama olmadığı müddetçe bir sıkıntı gözükmüyor. Gelecek dönemler için alternatif kaynakların devreye girmesi lazım. Mevcutta tasarruf tedbirleri de alınması gerek.’’ Başta arz güvenliğinin sağlanmasıyla birlik- te, kaynak çeşitliliğine gidilerek, alternatif kaynaklara yönelmek gerektiğini vurgulayan Konuk, “Türkmenistan orta vadede değerlen- dirilmesi gereken kaynaklara sahip. Kaya gazı enerjisi, katı yakıt enerjilerine bakmak lazım. LNG için de Katar çok önemli bir ülke. Türkiye üretici konumunda olursa gerçek rekabet o zaman ortaya çıkacaktır” dedi. Konuk sözlerini şöyle tamamladı: “Önü- müzdeki dönemde uluslararası projeler ile transit boru hatlarının da devreye girmesi; Türkiye’nin gerçek anlamda serbest doğalgaz piyasasını oluşturmasına, şeffaf ve daha rekabetçi bir fiyatlandırma mekanizmasının oluşturulmasına ve de aynı zamanda üretim ayağının da dünya ile rekabet edecek bir reel sektörün daha güçlü hale gelmesine katkı sağlayacaktır.”