Tesisat Dergisi 203. Sayı (Kasım 2012)

GÜNCEL 110 Tesisat Dergisi Sayı 203 - Kasım 2012 Kapıları Güneşten Gelen Isı Kazançlarına Kapatma Güneşle Anlaşmak İngiltere’de kullanılan enerji her yıl atmosfere 60 milyon ton karbon yollamakta ve oldukça iyi tutulan kayıtlara göre de İngiltere’de bina kullanımı bu emisyonun yaklaşık %50’sini oluşturmaktadır. Özellikle konut olarak kullanılanlar dışındaki ticari, sanayi ve kamu sektörü binaları İngiltere’deki toplam karbon emisyonunun %18’ini üretmektedir ve bu konu hükümetin 2050 yılı için karbon salımını %80 oranında düşürme hedefine ulaşması için yapılacak yeniliklerin odağı olmalıdır. Daha fazla enerji tasarrufu sağlayan binalara olan ihtiyaç sanayiyi inşaatın ve tadilat, yenileme çalışmalarının başlangıç safhasında oluşturulan enerjinin kullanımını azaltacak ancak yapının estetiğini ve konforunu etkilemeyecek tasarım önlemleri için yollar aramaya yönlendirmektedir. Burada yararlanılmayan özel bir alan da güneşten sağladığı ısı kazancı ve her gün binaya giren parlak güneş ışığıdır. Bina yönetmeliğinin “L” bölümü, ısı kazanç ve kayıplarını sınırlayarak, binadaki yakıt ve enerjinin korunması için önlemler alınmasına ihtiyaç olduğunu belirtmektedir. Kontrolsüz gelen güneş ışığının meydana getirdiği ısı kazançları bina ve bina kullanıcılarını etkilemekte ve ortamın soğutulmaya ihtiyaç göstermesi nedeniyle sonuçta HVAC sistemlerinin uzun süreli kullanılmasını ve sıklıkla bakım yapılması sonucunu getirmektedir. Bu enerji tüketiminin CO 2 ve bina giderleri üzerine olumsuz etkisi bulunmaktadır. Geleneksel bina içinden güneşlik kullanma çözümü de genellikle gündüz doğal güneş ışığının düşük seviyelerde olmasından kaynaklanan yetersiz aydınlatma ve daha iyi aydınlanma için elektrik en- erjisi kullanımı sonucunu vermektedir. Bu nedenle yapılan çalışmalar güneş ışığını gölgelemeden sağlanacak faydayı en üst seviyeye çıkartmak aynı anda da doğal gün ışığı aydınlatmasını en uygun duruma getirmek, ve son aşamada da güneşin etkilerini kontrol etmek üzerine olmuştur. Güneşten kaynaklanan ısı kazancının miktarını kontrol etmenin en etkin yolu ısıyı binaya girmeden önce engellemektir, bu konu mimarinin içinde cam kullanımının artmasıyla daha da önem kazanmıştır. Harici kullanılan panjurlar bu konuda basit bir çözüm sunmaktadır ve gerçekten de yıllardır kullanılmaktadır ancak teknolojik gelişmeler panjurları mimarlar için dinamik bir ön cephe olarak bina kabuğuna entegre edebilecekleri şekilde çok amaçlı, kolay kullanılır ve çekici hale getirmiştir. Serin Tutmak BRE’den gelen (Building Research Establish- ment- Bina Araştırma Kuruluşu) çalışmalar ve Bina Yönetmeliklerindeki öneriler harici panjurların binaya giren ısı ve ışığı kontrol etmenin en etkin yolu olduğunu belirtmektedir. Ve, bu panjurlar güneş enerjisi kontrol sistemiyle birleştirildiğinde ısı kazancını %85 kadar azaltabilmekte ve klima ve elektrik aydınlatmasına olan ihtiyacı azalttığından enerji tüketimini de azaltmaktadır. Güneş ışıklarını azaltacak gölgelendirme araçları genellikle binanın ön cephesine, bina kullanıcılarının manzarasını etkilemeyecek şekilde, gögelik ile bina dış yüzeyi arasında bir boşluk bırakacak şekilde tutturulmaktadır. Sabit şekilde montaj günün belli bir kısmı için gölge sağlamakta buna karşılık motorlu gölgelikler otomatik olarak güneşi takip ed- erek, en uygun kontrol ile gün boyunca gölge Bina Yönetmeliklerinin “L” bölümüne 2013 yapılması beklenen değişikliklere ve orta vadeli düşük karbon ekonomisi hedeflerine paralel olarak sanayiye İngiltere’deki bina stokunun enerji verimliğini artırma görevi verilmiştir. Construction Specialties C/S) (İnşaat Uzmanlığı) firması Teknik Müdürü Andy Moul , dinamik bina cephelerinin mimarlara ve mühendislere faydalı enerji kullanımın yararlanılmayan güneşten sağlanan potansiyel ısı kazancı vasıtasıyla nasıl artırılabileceğini inceliyor. sağlamakta ve binaya ideal ve ekonomik miktarda gün ışığının girmesine müsaade etmektedir. Yapılan gelişmiş araştırmalar doğal gün ışığının bina kullanıcılarıu üzerine üretkenlik ve rahatlık bakımından bütünleştirici bir rol oynamaktadır. Bu nedenle harici gölge- lendirme araçları kullanuıldığında verimliliği en uygun seviyeye gelmeside yardımcı olmaktadır. Teknoloji binanın tün güneş enerjisi seviyesini kontrol ederken bina kullanıcılarının taleplerinin karşılanması bakımından kontrol sistemlerinin kapsamı bireylerin kendi bulundukları bölgede güneş ışığının etkilerini kontrol etmelerini de sağlamaktadır. Bu imkan daha iyi bir çalışma ortamı sağlayacak ve diğer hava kontrol sistem- leri üzerindeki malişyeti de azaltacaktır. Tasarım Elemanı Ancak harici gölgelik sistemleri yeni bir buluş değildir. Bunamukabil, gölgelikleri haraket ettirme sistemlerindeki gelişmeler tasarımcılara farklı bina bölgelerini birbirinden bağımzız olarak kontrol etme imkanını sağlayarak çok özel etkiler yaratmalarına imkân sağlamaktadır. Tamamlanmış bir bina kabuğu için ise, imalatçılar güneşlik kanatlarında ölçü, malzeme ve düzenleme bakımından zengin bir ürün yelpazesi oluşturarak çok sayıda seçenek sunmakta ve mimarlara çok daha büyük tasarım serbestisi tanımaktadır. Böylece, yeni binalara veya binaların yenilenmekte çalışmalarına bir zamanlar binayı engeleyen adeta körkelştiren bir araç olarak kabul edilen harici gölgelik uygulaması şimdi mimarlara ABD çıkışlı LEED ve İngiltere çıkışlı BREEAM bina sertifikalandırma kriterlerini sağlama imkanı veren tamamen binaya özel hale getirilmiş bina kabuğıyla çok özel bir mimari ele- man haline gelmiştir. GÜNEŞ ENERJİSİ DOSYASI