Tesisat Dergisi 203. Sayı (Kasım 2012)

TEKNİK TANITIM ÖZEL ÜRÜN TANITIMI HAVALANDIRMA KANALLARI ve ÖLÇÜM CİHAZLARI, GÖSTERGELER ve SAYAÇLAR 100 Tesisat Dergisi Sayı 203 - Kasım 2012 Testo Havalandırma Kanallarında Hız Ölçümü Kanal ölçümlerinde; kanal içindeki akış kontrol edilerek, standartlara uygun olarak ölçümler gerçekleştirilmeli ve sistem enerji verimliliği sağlayacak şekilde ayarlanmalıdır. Hava hızı ölçümünde kullanılabilecek sensör tipleri aşağıda sıralanmıştır; Pervane tip sensör • Termal sensör • Pitot tüp • Prob Seçimi 0 ile 100 m/sn arasındaki hava hızı değerleri 3 seviyede incelenebilir: Düşük seviye hız 0 ile 5 m/sn arasında • Orta seviye hız 5 ile 40 m/sn arasında • Yüksek seviye hız 40 ile 100 m/sn arasında • Termal problar 0 ile 5 m/sn arasındaki düşük hızlarda hassas ölçüm almaktadırlar. Pervane problar 5 ile 40 m/sn arasındaki orta hızlardaki akışlarda kullanılmak için idealdir. Pitot tüpün ölçüm aralığı kullanılan fark basınç sensörüne bağlıdır. Çünkü pitot tüplerle ölçülen hava hızı aslında Bernouilli denklemi temel alınarak fark basıncından hesaplanan bir parametredir. Pitot tüpler daha çok yüksek hızların ölçümünde kullanılırlar. Kanallarda hava hızı ölçümünde kullanılacak probun seçimindeki başka bir kriter ise sıcak- lıktır. Normal şartlarda termal problar 70 o C’ye kadar kullanılabilmektedir. Özel olarak dizayn edilmiş pervane problar ise +350 o C’ye kadar çıkan sıcaklıklarda çalışabilmektedir. +350 o C üzerindeki sıcaklıklarda genellikle pitot tüpler kullanılmaktadır. Termal Problar: Termal probların çalışma prensibi; belirli sıcak- lığa kadar ısıtılmış ince bir telin üzerine çarpan hava akışının ısıtılmış tel üzerinde yaratmış olduğu soğumanın hesaplanmasını temel alır. Bu yöntemde daha soğuk bir akışın çarpması ile ısıtılmış bir elemanın soğuması sağlanır. Termal prob türbülanslı akışların ölçümü için uygun değildir. Pitot Tüp: Pitot tüpler kanal içerisinde, özellikle yüksek hız ve yüksek sıcaklığın olduğu yerlerdeki ölçümler için idealdir. Pitot tüp ile hız ölçümü, pitot tüpün bir fark basınç ölçüm cihazına takılması ile kanal içerisindeki dinamik basıncın ölçülerek formülasyona yerleştirilmesi ile hava hızının hesaplandığı bir yöntemdir. Pitot tüp yardımı ile yapılan ölçümlerde de termal problar gibi türbülans olan yerlerde ölçüm sonuçlarında dalgalanmalar gözlenir. dinamik basınç = mutlak basınç - statik basınç S = pitot tüp faktörü P dynamic = dinamik basınç (Pa) rho = hava yoğunluğu (kg/m 3 ) v = hava hızı(m/sn) Pervane Prob: Pervane probun ölçüm prensibi prevane deviri- nin elektrik sinyaline dönüşümüne dayanmakta- dır. Geniş çaplı pervaneler (Ø60 mm, Ø100 mm) türbülansın bulunduğu, orta ve düşük hızlı akışlar için uygundur (menfez, anemostat uygulamaları). Küçük çaplı pervane problar ise daha çok kanal içi ölçüm uygulamaları için uygundur. Prob Konumunun Seçimi Mümkün ise ölçümün kanalın dirseklerden uzak bir kısmında yapılması gerekmektedir. Kanal içi ölçümlerde ölçüm alınacak nokta için Prob Konumunun Seçimi