Tesisat Dergisi 202. Sayı (Ekim 2012)

66 Tesisat Dergisi Sayı 202 - Ekim 2012 MAKALE Evlerde Isı Geri Kazanımlı Havalandırma Sisteminin Yer Kaynaklı Isı Değişim Yöntemiyle Uzun Dönemli Olarak İzlenmesi Zehnder Group Bilgi Merkezi Danışmanı, Hollanda Bart CREMERS Giriş Bu makale Hollanda’nın Groenlo kentinde bulunan sıfır enerjili yaşam amaçlı bir binanın bir yıl boyunca gözlemlenmesi sonucunda elde edilmiş olan sonuçları raporlamaktır. Bu binada kullanılmış olan havalandırma sistemi isteğe göre kontrol edilebilen ısı geri kazanımlı havalandırma sistemi olup toprak içine döşen- miş olan borulardan oluşan yerden ısı değişimi sistemini içermektedir. Gözlem sonuçları bu havalandırma sisteminin oldukça enerji verimli olduğunu, sağlıklı ve konforlu bir iç alan iklimi sağladığını ortaya koymaktadır. Bina Gözlemlenen bina Resim 1 ’de gösterilmekte olup, pasif ev standartlarına göre inşa edilmiştir. Genel anlamda bu ev ufak ve iyi yalıtılmış bir dış cepheye ve üç katlı cam panele sahip Güney’e bakan pencerelere sahiptir. Çatıda bulunan fotovoltaik paneller ve güneşin ısısı kolektörleri güneşli havalarda elektrik ve sıcak kullanım suyu sağlamaktadır. Dikey olarak delinmiş bir montaj deliğine yerleştirilmiş olan bir ısı pom- pası yerden dağıtım sistemi vasıtası ile ısıtma ve soğutma sunmaktadır. Evin detayları (1) ve (2)’de mevcuttur. Havalandırma Sistemi Kullanılan ısı geri kazanım ünitesi (ComfoAir 550, kısaca HRU olarak adlandırılmıştır), binaya dışarıdan temiz hava getirmekte ve binadaki kirli havayı dışarı atmaktadır (bakınız Şekil 1 ). Standart havalandırma hacmi saatte 160 m 3 ’tür. 840 m 3 ’lük bir hacme sahip olan bir evde bu oran yaklaşık 0,2 h -1 ’lik bir havalandırma hızına denk gelmektedir. Dışarıdan getirilen hava 7 farklı esnek dairesel oluk (ComfoTube) vasıtası ile odalara aktarıl- maktadır. Bunların dört tanesi tepsiye zemin katındaki yatak odalarının (ebeveyn, çocuk ve misafir odaları) ve çalışma odasının yanında bulan düşük indüksiyonlu ızgaralara ulaşmak- tadır. Diğerleri ise üst katta bulunan oturma odasına ulaşmaktadır. Dışarı atılacak hava oturma odasından, tavan arasından, banyodan ve tuvaletten 7 farklı toplama oluğu (ComfoWell) vasıtası ile toplanmaktadır. Hem içeri getirilen hava hem de dışarı çıkan hava, sırasıyla biri toplanan hava akımında ikincisi ise getirilen hava akımında bulunan ses zayıflatıcıları (ComfoWell) vasıtasıyla toplanmakta ve dağıtılmaktadır. Mutfak ise bu izleme projesine dahil olmayan ayrı bir HRU(Isı Geri Kazanım ünitesi) (ComfoAi 350) ile havalandırılmaktadır. Havalandırma hacminin manuel ayarı (standart pozisyon 1; 160 m 3 /saat) oturma odası ve yatak odasında bulunan ve 4 ayrı CO 2 sensörü üzerine kurulu olan isteğe bağlı bir kontrol ünitesi ile otomatik olarak arttırılmaktadır. CO 2 seviyelerinden herhangi birisinin önceden belirlenmiş alt sınırı seviyesinin üzerinde olması durumunda hava miktarını artırması için HRU’e bir sinyal gönderilir. Yer ısısı ise, toprağa yerleştirilmiş bir boru ile sağlanır. Bu oranın uzunluğu 50 m olup, çapı 200 mm ve ortalama derinliği 2,5 m’dir. Boru içinde olası bir yoğunlaşmayı önlemek için bu boru toprak içine belirli bir eğimle yerleştiril- miştir. HRU’in temiz hava toplayıcısının yukarı akıntısına bir hava damperi yerleştirilmiştir. HRU ile dış havanın doğrudan dışarıdan mı (binanın kuzey cephesi), yoksa toprağa yerleş- tirilen boru (bakınız Resim 1 ) vasıtasıyla mı getirileceğine karar verme anlamında damperi kontrol eder. (Not: Şekil 1 biraz daha farklı bir versiyonunu göstermekte olup, burada 3 adet paralel ve daha kısa boyda boru kullanılmış, damper yerleştirmemiştir). Resim 1. Hollanda’nın Groenlo kentinde bulu- nan izleme projesinde kullanılan ev. HVAC DOSYASI