Tesisat Dergisi 202. Sayı (Ekim 2012)

120 Tesisat Dergisi Sayı 202 - Ekim 2012 MAKALE Binalarda Konfor ve Enerji Verimliliği için Enerji Simülasyonu - 1. Bölüm Integral Ingenicure Çakmanus Müh. Enerji Ltd. Şti. Dipl.-Ing. Stefan KRÄMER Dr. İbrahim ÇAKMANUS Yeni bir bina, simülasyon yapılmadan çok dikkatli planlanmış olsa bile kullanıcıların tüm gereksinmeleri karşılanamayabilir. HVAC sistemlerinin enerji maliyeti, yazın aşırı ısınma, kışın soğuk hissi, enerji kayıpları gibi sorunlar bunlardan en fazla rastlananlarıdır. Bunların temel nedenleri, bina planlamasının sınırları içerisindedir ve enerji simülasyonu bunlardan en önemlilerindendir. Eskiden simülasyon esas sistemin bir modeli yapılarak gerçekleştirilebilirdi. Son yıllarda ise bilgisayar kapasitelerinin ve programlarının gelişmesi ile akla bilgisayar simülasyonları gelmektedir. Artık hemen her alanda gerçek prosesi veya olayı temsil edebilecek simülasyon programları bulunmaktadır. Bina enerji simülasyon programları binanın enerji performansını gösteren programlardır. Günümüzde bu programlar bina kabuğunu, ısıtma, soğutma, havalandırma ve aydınlatma vb. sistemlerini gerçeğe yakın modelleyebilmektedir. Bu yazıda bir binanın enerji simülasyonu (modellemesi) aşamaları ile örnek üzerinden yararları verilmiştir. 1. Binaların Bütüncül Planlaması Bir binanın enerji tüketimi, projenin başlangıç aşamalarında bir mimari öneriyle aşağı yukarı belirlenmiştir. İnşaat alt yapısının ve bu değerle- rin değişmesi olasılıkları oldukça sınırlıdır. Buna göre mühendisler proje tasarımını değiştirmek- sizin ellerinden geleni yapmak zorundadırlar. Bir binanın güç gereksinimi geniş ölçüde tasarım sürecinde belirlenir. Bu çerçevede belirli bir tasarım için optimal bir enerji kavramı geliştirmek mühendisin görevidir. Çok başlardan itibaren yatırımcı, mimar, mühendis ve simülasyon uzmanı arasındaki koordinasyon güç gereksinimlerini ve- sonuçta bina maliyetini azaltmakta, en yüksek iç mahal konforunu garanti edebilmektedir. Bütüncül (ya da bütünler planlama); binanın mimari potansiyelini, HVAC ekipman ve tesisatını optimalleştirmek üzere ilgili her kesimin ilgilerini yöneltmek, ortaya mükemmel bir ürün koymak adına yatırımı, işletme maliyetlerini optimalleştirmek üzere bir yol ortaya koyar. Diğer bir değişle, bina enerji modelleme ile yılın her saatinde iç mahal konforu sağlayan bir optimal bina elde etmek olanaklıdır. Bu süreçte bina yapı elemanları 4-5 defa değiştirilerek konfor garanti edilebilirken ilk yatırım ve işletme maliyetlerini optimalleştirmek mümkün olabilmektedir. Aşağıdaki diyagramda bina enerji simülasyonunun yararı açık biçimde görülmektedir. Bu diyagramda konforun garanti edilmiş olmasının getirdiği yararlar dahil değildir. Bir başka ifade ile çalışma performansının artması, sağlık harcamalarının azalması bu Grafik 1. Planlama ve geliştirme süreci Şekil 1. Bir binanın karakteristikleri YAPI TEKNOLOJİ DOSYASI