Tesisat Dergisi 200. Sayı (Ağustos 2012)

MAKALE 78 Tesisat Dergisi Sayı 200 - Ağustos 2012 tasyonlarla (veya ileride akıllı telefonlarla) işyeri seviyesinde yerini tespit etmek için iletişim kurmaktadır. Binayı kullananların pozisyonlarını izleyecek kablosuz statik alıcı verici istasyonlar işyeri, yazıcı odası, kahve makinesi civarı ve tuvalet vb. gibi önemli noktalara yerleştirilmişlerdir. Sinyal şidde- tini esas alarak bu alıcı verici istasyonlar bina kullanıcısının hangi bölge içinde oldu- ğunu belirlemektedir. Bu istasyonlarla 30 bölgeli bir ağ oluşturulmuştur. Ölçüm sonuçları kış periyodunda altı hafta için alınmıştır. Bu süre içinde kattaki kullanı- cıların çoğu (20 çalışan) mevkisini belirlemek için bir istasyon taşımıştır. Çalışanların katı kullanma yüzdesi ortalama %40 dır. Kullanı- lan sıcak noktalar Şekil 2 deki gibi belirlen- miştir. Kullananların bir bölgede bulundukları toplam zaman tüm periyod için toplanmıştır. Bunlar şüphesiz çok kullanılan çalışma yer- leridir ve kahve makinesi, tuvalet ve yazıcı odası civarı gibi yüksek kullanım yoğunluğu olan yerlerdir. Cihazlar Elektrikli cihazların kullanılması binanın per- formansına en fazla etkiyi yapan değişkendir. Önceki araştırmada Parys ofis cihazlarının çalışmasının iç ortam kalitesine tesir eden unsurlardan etkilenmeyeceği sonucuna var- mıştı. Dolayısıyla, ofis cihazları üzerinden sağlanan dahili ısı kazançları oranını binanın kullanım oranına bağlamak çok daha mantıklı olmaktadır,[Parys ve diğerleri, 2011]. Bina kullanıcılarının ortalama davranış profillerine ve elektrikli cihazların kullanımına bakıldığın- da, aralarında, 0,94 belirleme katsayısı olan, güçlü bir ilişki görülür. İşyeri seviyesinden ba- kıldığında bu şekilde açıkça belli olan bir ilişki yoktur. Bu ise iki referans gün içinde bina kul- lanımı ve cihaz kullanımını gösteren Şekil 3 ’de gösterilerek kanıtlanmıştır. Bağlantılar açık olarak görülmektedir, ancak cihaz kullanımı bina kullanımıyla bağlantılı değildir. Enerji Tasarruf Potansiyeli Ölçüm verileri enerji tasarruf potansiyelini tasarlanan enerji talebiyle mukayese etmek için tespit etmek için bir simülasyona uygu- lanmıştır. Üç değişken belirlenebilir; B: fiili enerji talebi, C: belli noktalara sadece ihtiyaç duyulduğunda gönderilen enerji ve D: Ayrı olarak iklimlendirme kontrolü olan enerji dön- güsünde insanın olduğu işyeri seviyesi. Üç durum için kullanıcı profillerine göre elde edilen enerji tasarrufu potansiyeli Şekil 4 ’de gösterilmiştir. Ölçümler sadece ısıtma tale- binin olduğu kış döneminde yapılmıştır. Elde edilen elektrik enerjisi kullanımı ve bina kul- lanım özellikleri için profiller ayını zamanda yaz şartların da uygulanmıştır. Sonuçların güvenirliğini sağlamak için, modelin içindeki farklı profillere standart sapma uygulanarak bir hassasiyet analizi oluşturulmuştur. Sonuçlar Enerji tüketimi ve bina ortamında konfor sevi- yesiyle ilgili ileriki hedeflere ulaşmak için büyük adımların atılması gerekmektedir. Artan enerji performanslarıyla beraber binayı kullananların etkisi oldukça önemli olmaya başlamıştır ve dikkate alınması gerekmektedir. Ele aldığımız vaka incelemesinde insan etkisi bina paramet- relerindeki değişmelerden 3-5 kat daha yüksek- tir. Döngüde insan faktörü yaklaşımıyla enerji, binayı kullananların mevkilerini belirleyerek, sadece ihtiyaç duyulan noktalara gönderilmekte ve etkilerini önceden hesaplamaktadır. 6 haf- ta süreyle 20 çalışanlı bir ofis katında yapılan incelemede binan kullanılan yerlerindeki enerji kullanımının yoğun olduğu sıcak noktalar ayırt edilebildiği açık olarak görülmüştür. Binanın kullanımı ve bina performansı üzerine en önemli insan etkisi, elektrikli cihazların kul- lanılması arasındaki güçlü ilişki kat seviyesinde gösterilmektedir. Buna rağmen, işyeri seviye- sinde bir ilişki dikkat çekebilir, ancak enerji tale- bini/dahili ısı kazançlarını azaltılması için birçok yer bırakır. Yöntemin imkânları ve avantajları için daha ileri araştırma yapılmasına ihtiyaç vardır. Döngüde insan faktörü yaklaşımıyla ger- çek enerji talebiyle karşılaştırıldığında; ısıtma bakımından %20 ve soğutma bakımından ise %40’a kadar enerji tasarrufu sağlanabilir. Şekil 2. En çok kullanılan iş yerinin yüzdesi olarak kullanım yoğunluğu iki sıcak nokta (çok kullanılan çalışma yeri) ve tuvalet, kahve makinesi ve yazıcı odası civarında artan faaliyet belirlenmiştir. Şekil 3. 4 işyerinin kullanım oranı ve bu mahaller için referans günde toplam enerji talebi, zaman aralığı= 5 dk. Kırmızı oklar enerji talebinin kullanı- cıların işyerlerinde olmadığında düşürülebileceğini göstermektedir. Şekil 4. (B) fiili enerji talebi, oda seviyesinde enerji kontrolü (C) ve işyeri sevi- yesinde bireylere yönelik olarak enerjiyi göndermek (D) için fiili enerji taleplerini tasarlanan enerji talebiyle mukayese etmek. Bu özet Timisoara’da 2012 REHVA yıllık top- lantısı sırasında yapılan REHVA öğrenci yarış- masında kazanan R. MAAIJEN’in çalışmasına dayanmaktadır. REHVA European HVAC Journal Ağustos 2012