Tesisat Dergisi 200. Sayı (Ağustos 2012)

MAKALE 54 Tesisat Dergisi Sayı 200 - Ağustos 2012 + - Konut dışı binalar: 2/1 kW/m³sn (kullanımda olan/olmayan) - Konut binaları 2,5.kW/m³sn (gündüz ve gece) Uygulamada yüksek ısı geri kazanım verimi olan dengeli havalandırma tesisatı yapılması zorunludur. Hava sızmazlığı 1,5 olan yeni binalarda hava 50 Pa basınç farkında değişir. Bu oran küçük binalarda 2,5’dir. NS 3700: 2010 Pasif evler ve düşük enerjili konutlar için kriterler – Konut binaları [2] ve prNs3701 Pasif evler ve düşük enerjili konut- lar için kriterler – Konut dışı binalar [3] (2012 ilkbaharında yürürlüğe girecektir= yönetmelik bina yönetmeliklerinde ileride şart olacak mi- nimum seviyeyi işaret eder. Norveç enerji belgelendirme sistemi (ECS) [4] tüm yeni binalar ve satılan veya kirala- nan tüm binalar için enerji sertifikası alın- masını şart olarak getirmiştir. Havalandır- ma dahil teknik tesisatın enerji denetleme- sinin (EPBD - Binaların Enerji Performansı Direktifine göre sınırlamalarla) her 4 yılda bir yapılması zorunlu hale getirilmiştir, ilk denetleme teslimattan sonra iki yol içinde yapılacaktır. Enerji denetlemesi teknik tesi- satın devreye alınması için minimum şart- larda ilk adımdır. Norveç Bina Kurumu bağımsız bina kontrolü için bir kılavuz da geliştirmiştir [5]. Bağım- sız bina kontrolü ile ilgili yeni yönetmelikler 1.7.2012 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Kontrol maddelerine bazı örnekler aşağıda ve- rilmiştir: • Hava sızmazlık • Enerji performansı • Havalandırma Bağımsız bina kontrolü hakkında yeni yönet- meliğin, prNS8450- Tasarım ve Bina İnşaat İşlerinin Kontrolü, yürürlüğe giriş hazırlıkları başlatıldı, ancak yönetmelik henüz kabul edil- medi. Şu anda Norveç Bina Kurumu kılavu- zuna ek bilgilerin geliştirilmesine olan ihtiyaç görüşülmektedir. Finlandiya, 1995 yılından beri iç ortam ha- vası, iç ortamın değişik kullanım şekillerinde hedef seviye olarak S1, S2, ve S3 şeklinde, üç sınıfta ele alınmaktadır. Bu sınıflandırma, havalandırma sistemlerinin devreye alın- masında; kanal işlerinin hava sızmazlığının kontrol edilmesi yükümlülüğü ve besleme ve emme olarak hava akışlarının da ölçülmesi gibi ikisi de hem tüm bina hem de ayrı ayrı odalar için uygulanan, bazı minimum şartları da belirleyen Finlandiya’nın 1987 tarihli Ulusal Bina Yasasının D2 kısmındaki sadece asgari seviyeyi düzenlemesine nazaran daha yüksek hedef seviyelerini tanımlama ve özelliklerini belirleme için imkân sağlamaktadır. Sınıflan- dırmanın revizyonu ve bunun yanında ilave olarak Finlandiya Bina Yasasında 2008 ve 2012’de yapılan revizyonlar hava sızmazlığı ve iç ortam havası iklimlendirmesi için kullanılan enerjinin sınırlandırmasına olan talebi daha da güçlendirmiştir. Özellikle uygulamada havalandırma sistemle- rine ısı geri kazanın özelliği koymak zorunludur ve emisyonlarla ilgili şartlar iyi bir iç ortam ha- vası tasarımı uygulamalarına dâhil edilmiştir. Ayrıca çok daha geniş kapsamlı olarak yeni bina- larda hava sızmazlığının sağlanması ve iç ortam havası tesisatının gerçek uygulamada çalışması- nın işlevselliğinin kanıtlanması şartı getirilmiştir. Denetlemeler henüz bir devreye almada yapı- lacak işlemler seviyesindeki gibi değildir, an- cak kontrolörler ve denetici eğitimleri yapılarak seviye iyileştirilmektedir. Hedef bu makalede belirtilen açıkların kapa- tılmasıdır. Kazançlar Hedef bina inşaat programlarındaki herkes için, kontrollü bir şekilde ve binaları yük- seltirken geçilecek çalışma süreçlerinde şeffaf, uygulanabilir kazan-kazan esaslı bir ortamı oluşturmaktır, çalışmalar bu yönde ilerlemektedir. Yeni yöntem teknik sistemleri de içermelidir zira bu sistemler, birçok du- rumda, binanın ilk yatırım bütçesinin büyük bir kısmını oluştururlar ve binanın kullanım süresince daha da fazla maliyet getirmeye devam ederler. Denetlemelerin, ancak bina programı içinde farklı zaman dilimlerinde yapılmaları mümkün- dür ve denetlemeler, yeni malzemelerin, inşaat süreçlerinin ve binanın ince işlerinin nasıl aynı zamanda yapılacağını yeterince ayrıntılı olarak belirtileceği şekilde daha ileri gelişmelerin uy- gulanması ihtiyacını da belirler. Yeni Danimarka Devreye alma Standardının yapım sürecinde kullanıcı davranışlarının nasıl devreye alma sürecine ekleneceği ve devreye alma raporuyla bağlantısının nasıl yapılacağı belirtilmesi gereken bir konudur. Norveç iç ortam havası ve binaların havalan- dırılması dahil olmak üzere çevre ve sağlık için en az şart getirmiştir, bu konulara ilişkin aşa- ğıdaki yasalar mevcuttur. • Planlama ve Bina Yasasına göre Teknik Yö- netmelikler uygulama yönergeleri eklenmiştir • Çalışma ortamı Yasası uygulama yönergele- ri eklenmiştir. Malzemelerin emisyonu ile ilgili şartlar ilave edilmiştir. Minimum enerji performansı şartları ayrı bir yasada, TEK.§.14, verilmiştir. Binanın minimum enerji performans şartı aşa- ğıdakilerle yerine getirilir: • Belli çözümler için gereken şartları karşıla- yarak veya, • Toplam net enerji talebi için gerekli şartı sağlayarak (enerji çerçevesi). Binanın enerji performansını hesapla- ma yöntemi TEK yasasının bir parçasıdır, NS.3031:2007+A1:2011 – Binaların Enerji Per- formansının Hesaplanması- Metot ve Veriler [1]. Bu metoda göre (verilen normal girdiyle) ha- valandırma (opsiyonel soğutma dahil) konut binalarındaki enerji bütçesinin (net enerji talebi) %10-15’ini, konut dışı binalarda ise %30-50’sini temsil etmektedir. Havalandır- mayla ilgili özel enerji önlemleri TEK yasasında verildiği gibi şunları öngörmüştür, örneğin: • Havalandırma tesislerinde ısı geri kaza- nımı, yıl olarak ortalama sıcaklık verimi: %80/%70. • Havalandırma tesislerinde Özgül Fan Gücü: