Tesisat Dergisi 200. Sayı (Ağustos 2012)

17 Tesisat Dergisi Sayı 200 - Ağustos 2012 GÖRÜNÜM yapının inşasında yangın önlemleri yönünden büyük katkı sağlamış, uzmanlar tarafından yan- gın güvenliği önlemleri aldırılmıştır. Kendilerini bu emek ve hizmetleri için camiada takdirle anar ve ayrıca kendilerine teşekkür ederiz. 1. Tasarım hizmetini basit görülmesi (kalorifer, sıhhi tesisat, doğal gaz gibi) 2. Bu tür hizmeti diploma yetkililerin yapabi- leceğinin kabullenilmesi, 3. Büro tescil, vize, uzmanlık belgeleri ile meslek odasına gelir sağlaması, 4. Oda yönetimlerinin konuda yetki sahibi olması sayılabilir. Kaldı ki, tasarım mühendislerinin gerçek anlamda profesyonel uzman sayısı ülkemizde 500 adedi geçmemektedir. Odamızın gelir ve yetki amaçlı, eşitlik ilkelerine aykırı, bilim ve teknolojiden uzak bu tutumu; oda yetkililerinin olduğu kadar tesisat mühendisle- rinin de hatalarının bir sonucudur. Bu yanlış yöntemlere üniversiteler ve akademisyenler meslektaşlarımız ilgisiz kalmış, hatta bazıları destek olmuşlardır. Tesisat sektörü yapı tek- nolojisinde yapay mühendislik hizmetlerini, servislerini, imalat ve işletmesini içeren bir üre- tim sektörüdür. Küçük bir konutta sıhhi tesisat ısıtma ile başlayan tesisat, önemli ve kompleks yapılarda ısıtma, havalandırma, klima, sıhhi tesisat, yangın, otomatik kontrol ve özel tesisat sistemlerine kadar yayılır. Bunun dışında yapı teknolojisinde enerji, çevre etkinlikleri, otomatik kontrol, akustik, titreşim, tozsuzlaştırma, koku kontrolü, güvenlik sistemlerine kadar uzanır. Bu anlamda sektörel hizmetler basit yapılar için kolay, önemli yapılar için zor bir hizmet olup, ön- celikle nitelik ve kaliteyi zorunlu kılmaktadır. Mekanik tesisat mühendisliğinin, bir ihtisas der- neği olan TTMD’nin tüzüğünde “mekanik tesisat hizmetlerinde uzman, yapı teknoloji, fonksiyo- nu, işletmesi ve enerji ekonomisinde tecrübeli, mimari tasarım ve uygulama hizmetlerinde yeterli pratik bilgi ve kendi konusunda ısıtma, havalandırma, klima, sıhhi tesisat, mutfak, çamaşırhane, yüzme havuzu, yangın, bahçe sulama, hastane ve sağlık tesisleri tesisatı, otomatik kontrol ve otomasyon sistemlerinde deneyim ve hizmetleri olan; mesleki çalışma- sını bunların üretim, imalat, montaj, temin ve tedarik, tasarım, uygulama, test kontrol, kabul, işletme ve servise alma, bakım ve onarım hiz- meti ile iştigal eden eğitim, yönetim, uygulama, tasarım ve işletme hizmetini ifa eden makina mühendislik hizmet bölümünün bir uzmanlık dalı” olarak tanımlanmıştır. Kendi içinde uzmanlık alanlarına ayrılan mekanik tesisat mühendisliği hizmeti, proje yönetim, eğitim, tasarım, imalat, uygulama, malzeme tedarik, işletme alanlarına ayrılır. Bu ayırımda, her alanda uzmanlık hizmetleri olmakla beraber, bütün alanlarda hizmet veren, tasarım, taahhüt, işletme hizmetlerinde yeterlilik aranır. Dolayısıyla beyin gücü ile hizmet veren tasarım mühendislerinin profesyonel, yapabilir ve sorumlu olması gerekir. Ayrıca tasarımcılardan işverene karşı sorumlu, bağımsız ve etik kurallara uygun hizmet beklenir. Bu yönleri ile tasarım mühendislerinin taahhüt, imalat, malzeme tedarik hizmetleri ile iştigal etmemesi, bu hizmetleri yapan mühendislerin de tasarımı yüklenmemesi etik bir kuraldır. Günümüz koşullarında tesisat mühen- dislerinin temel eğitimi, “Makina Mühendisliği Eğitimi” olmalıdır. Ancak bu yeterli sayılmaz. Bu nedenle yapı teknolojisi bilgisini almış olmaları; mimari, yapısal tasarım, yapı fiziği, yapı tekniği, elektrik, aydınlatma, enerji, çerçevei sağlık, hij- yen, otomatik kontrol, yangın gibi interdisipline bir eğitim görmeleri gerekir. Dolayısıyla tesisat mü- hendisliği hizmeti mekanik tesisat ile sınırlanmış, makinamühendisliği eğitimi kapsamında kalmış, tesisat ile ilgili geniş bir alana yayılan hizmetler, yapı teknolojisi mühendisliğine dönüşüp, inter- disipline bir eğitim gerektirmiştir. Bu anlamda üniversitelerde mekanik tesisat mühendisliği eğitimi münferiden verilemez. Makina mühen- disleri, disiplinler arası aldığı eğitimle sektöre yönelir. Meslek içi eğitim, üretim ve deneyimle mekanik tesisat mühendisi olabilirler. Diploma üniversite sonrası meslek namzetlerini belirler. Mühendislik, topluma yararlı hizmet ver- mek, doğada mevcut olanakları toplum yararına kullanmaktır. Bu bakımdan hizmet sektöründemü- hendislik hizmetlerinde yeterlilik, yapabilirlik aranır. Bu bütünmühendislik branşlarında geçerli olmakla birlikte sorumluluğu gösterir. Bu nedenle üniver- site sonrası en az iki yıl uygulamada yetkin bir mühendis sorumluluğu ile çalışmak, mühendislik sınavlarında başarılı olmak, diploma sonrası en az 5 yıl süre ile üretim, deneyimkazanarak başarısını kanıtlamak, kişilerde yeterlilik, profesyonellik için zorunludur. Profesyonellik, yetkinlik ve uzmanlığı simgelemez; yapabilirliği ve sorumluluğu gösterir. Dolayısıyla tasarım ve uygulama hizmetlerinde bütün mühendislerde profesyonellik aranır. Çalışma alanları ne olursa olsun mekanik tesisat mühendisleri, meslekleri ile ilgili bilimsel ve teknik temel bilgilere sahip olmalıdır. Bu bilgiler, ısı bilim ve tekniği, akışkanlar mekaniği, hidrolik, makina elemanları, aerodinamik ve benzeri bilgiler olup, üniversite veya yüksek okulların makina mühendisliği bölümlerinde kazanılır. Ayrıcamekanik tesisat mühendislerinin, yapı tek- nolojisinde hizmet veren mimari, inşaat mühen- disliği, elektrik, aydınlatma, elektronik, iç mimari, Meslekte Uzmanlık, Sertifikalandırma ve Meslek İçi Eğitim Teknoloji karşısında meslekte yapabilirlik ve yeterlilik gereksiniminde; üye sayıları 350.000’i aşan mimar ve mühendislik dallarının hiz- metlerinde odalarımızın yeterlilik aramaması, işsizlik doğuracağı nedeni ile bunu tartışmaya açması, hizmet kalitesi ve sorumluluğu ile bağdaşmamaktadır. Mimarlık ve mühendislik camiasının günümüzde karşılaştığı en büyük sorun budur. “Mühendislik hizmeti bilim ve teknolojiye dayalı, topluma yararlı ve sorumlu hizmet vermektir” şeklinde tanımlanırken, hiz- mette yeterlilik aranmaması görüşü, mesleğin gelişimini önleyen, hizmetin sorumluluğunu kaldıran üretmeden tüketen kesimin çıkar ve menfaatini düşünen bir yaklaşımdır. Diğer taraftan, mimar ve mühendislerin üniver- site diplomasının, hizmet sektöründe mesleğe aday gençleri belgelediği açık ve inkar edilemez bir gerçektir. Ayrıca bu hizmete gereksinim duyan toplumun, diğer bir deyişle tüketicinin hizmeti işi bilen, sorumlu kişilere yaptırma isteği ve bu konudaki tercihi göz ardı edilmemelidir. Dolayısıyla yetkinlik, etkinlik, profesyonellik ve uzmanlık sınıflandırması, tüketicinin talebi sonucu ortaya çıkan sosyal bir yaklaşım, so- rumluluk ve toplumsal bir zorunluluktur. Meslekte yapabilirlik ve yeterlilik yasayla, oda yönetmelikleri ile verilmemeli; aksine başarı, bilgi ve deneyim ile değerlendirilmelidir. Yeterlilik üretimdeki hizmet başarısı ile kazanılır. Ayrıca bu yöntem mesleğin gelişimini sağlar. Hizmeti özendirir, genç diplomalı mühendisleri sektöre teşvik eder. Makina Mühendisleri Odamız (MMO) mesleki yeterlilik arayışını, makina mü- hendisleri hizmetlerinin bütününde aramamış, makina mühendislik hizmetinin bir uzmanlık dalı olan tesisat mühendisliğini sadece tasarım ve denetim branşlarında geçerli kılmıştır. Bu bağlamda yaklaşık 80.000 meslektaş içinden sadece tesisat alanında çalışan yaklaşık %20 oranında makina mühendisinin (20.000 kişi) altıda bir sayılan 3000 kişinin mekanik tesisat tasarım mühendisi olarak koşullandırmasının ana nedeni olarak;