Tesisat Dergisi 200. Sayı (Ağustos 2012)

118 Tesisat Dergisi Sayı 200 - Ağustos 2012 MAKALE hatalı ayarlama yapmakta veya aktüatör bağ- lantısını eksik yapabilmektedir. Bu gibi du- rumlarda, hatalı çalışan vanaların bulunması için tek tek her bir balans vanasından geçen debi okunmalı ve buna bağlı olarak sistemin verimi kontrol edilmelidir. Sistem çalışmaya başladıktan sonra da ileriki yıllarda benzer bir şekilde, TAB işlemleri dahilinde bu vanalardan geçen debiler tek tek kontrol edilmektedir. Bu uzun ve yorucu sürece alternatif olarak, Adreslenebilir Kombine Tip Dinamik Balans Vanaları kullanılarak Tek İstasyon Balanslama (TİB) Yöntemi geçekleştirilir. TİB Yöntemi ile tek bir debi okuma istasyonu kullanılarak gruplan- mış birden fazla balans vanasının teyit etme işlemleri gerçekleştirilmektedir. Böylelikle her bir terminalde debi okuma orifisi yerleştirilme zorunluluğunun önüne geçilebilir Geleneksel TAB mühendis, problemli devreleri tanımlamadan önce tüm sistemi balansla- maktadır. Daha sonra bu problemler çözül- düğünde, tüm sistem tekrar balanslanmalıdır ki bu uzun süreç tüm proje inşaat takvimini etkilemektedir. Yeni TİB Metodu, problemli vanaları tanımla- mada ‘eksiltme’ tekniğini kullandığı için fark- lıdır. Bu teknik, her bir vananın proje debileri- nin bilinmesine, dolayısı ile bir grup terminal ünitesine gidecek toplam debinin bilinmesine dayanır. Tüm vanaların doğru çalıştığı farz edilirse, her bir vana tek tek izole edildiğinde sistemdeki top- lam debinin ne kadar etkileneceği bilinebilir. Bu mantık kullanılarak, mühendis, bilgisayar ekra- nından bir grup terminal ünitesindeki vanaları tek tek kapatarak eksilen debi miktarını görür. Eğer bu değer, kapatılan vananın geçirmesi gereken debiye tekabül ediyorsa, vana doğru ayarlanmıştır. Eğer herhangi bir beklenmeyen durumla karşılaşılırsa, problemli vananın yeri direkt olarak belirlenebilir ve TAB mühendisi problemli noktaya anında müdahale edebilir. Her bir grup terminal ünitesi için aşağıdaki prosedür takip edilmelidir. Her bir grup, diğer- lerinden bağımsız olarak ölçülebilir. Böylelikle, tüm proje tamamlanmadan, yani mekanik te- sisat süreci tam olarak bitmeden bazı grup- ların teyit işlemlerinin yapılabilir ve proje bitiş zamanı kısalır. Yöntem Dijital bir manometre kullanarak, tüm terminaller tamamen açıkken, Grup Ölçüm İstasyonundaki (GMS) diferansiyel basıncı okuyun. Bu ölçülen değer, Grup Debisidir (Q GFR ) ve Grup Proje Debisi (Q GDFR ) ile kıyaslanarak ilk kontrol yapılmalıdır. Grup Ölçüm İstasyonundaki diferansiyel ba- sıncı (∆P GS ) ölçünüz. grup ölçüm istasyonunda okunan basınç farkı) Q SFR(n) : Terminal Eksiltme Debisi (Gruptaki be- lirli bir terminal ünitesi izoleyken grup ölçüm istasyonunda okunan debi) Q TFR(n) : Terminal Debisi (Belirli bir terminal için, Grup Debisi ve Terminal Eksilt- me Debisi arasındaki fark) İzole edilen Terminal Ünitesi daha sonra tekrar açılmalı ve prosedür, bir sonraki terminal üni- tesi için devam ettirilmelidir. Sonuçların İrdelenmesi Genel olarak, Tek İstasyon Balanslama yönte- mi sonuçlarının irdelenmesi, diğer kullanılan devreye alma yöntemlerinin irdelenmesi ile benzerlikler gösterir. Her bir Terminal Ünitesi için ölçülen debi, o ünitenin proje debi değerle- ri ile kıyaslanır. Eğer hesaplanan debinin farkı, belirli bir sınır değeri içerisindeyse, Terminal Ünitesinin balanslandığı sonucu çıkartılabilir. Bir Örnek Çalışma Aşağıdaki örnek, sistemin şematik çizimlerine dayanarak, altı terminal ünitesine ve sabit de- bili bir bypassa sahip bir sistemde, tek istas- yon balanslama yönteminin nasıl uygulanaca- ğını göstermektedir. Grup Ölçüm İstasyonunun konumunu bulunuz ve grubu oluşturan terminal ünitelerini tanımlayınız. Tüm temizleme bypasslarının kapatıldığından ve debi limitleme vanalarının proje konumla- rında olduğundan emin olunuz. Ölçüm aletlerini Grup Ölçüm İstasyonuna GMS-001 bağlayınız ve ölçüm aletinin hava- sını alınız. İlk diferansiyel basınç okumasını alıp kaydediniz. Ölçülen Grup Debisini hesaplayınız ve Grup Proje Debisi ile kıyaslayınız. ∆P GS ‘i ölçünüz 36 P kvs Q GS ) GMS ( GFR Δ× = GDFR GFR GDFR Q Q Q% = Q GFR : Grup Debisi (Grup Ölçüm İstasyonun- da okunan bir grup terminal ünitesinin debisi) Q GDFR : Grup Proje Debisi (Bir grup terminal ünitesinin toplam proje debisi) ∆P GS : Grup Sinyali (Tüm terminaller açıkken, Grup Ölçüm İstasyonunda okunan di- feransiyel basınç sinyali) GMS : Grup Ölçüm İstasyonu (Bir grup termi- nal ünitesinin toplam debisini okuma- ya yarayan debi okuma cihazı) Bir sonraki aşamada her bir terminal ünitesi tek tek izole edilmeli ve her bir izole edilen termi- nal ünitesinden sonraki basınç farkı (∆P TSS(n) ) okunmalıdır. Bu diferansiyel basınç ölçümü debi cinsine çevrildiğinde Terminal Eksiltme Debisi (Q SFR(n) ) şeklinde tanımlanır. Burada belirtilen (n), terminal ünitesi referansıdır. İzole terminalin Terminal Debisi (Q TFR(n) ), grup ölçüm debisinden Terminal Eksiltme Debisi çıkartılarak hesaplanabilir. ∆P TSS(n) ‘i ölçünüz ΔP TS(n) = ΔPGS – ΔPTSS(n) ∆P TS(n) : Terminal Sinyal Düşümü (İzole edil- miş gruptaki belirli bir terminal üni- tesinin Grup Okuma İstasyonunda okunan diferansiyel basınç ile Grup Sinyali arasındaki fark) ∆P TSS(n) : Terminal Eksiltme Sinyali (Gruptaki belirli bir terminal ünitesi izoleyken 36 P kvs Q )n( TSS ) GMS ( )n( SFR Δ× = )n( TDFR )n( TFR )n( TDFR Q Q Q% = Q TFR(n) = Q GFR –Q SFR(n) 36 P kvs Q GS ) GMS ( GFR Δ× = GDFR GFR GDFR Q Q Q% = Devreye alma evrakında belirtildiği şekilde TU- 001 ile başlayarak terminal ünitesini izolasyon vanasını veya hız kontrollü sistemlerde, bina