Tesisat Dergisi 200. Sayı (Ağustos 2012)

MAKALE 100 Tesisat Dergisi Sayı 200 - Ağustos 2012 2.4 Vana Otoritesi Vana otoritesi kontrol vanasının kontrol ka- biliyetini etkileyen sistem çalışma eğrisi- nin kaymasına neden olan bir değerdir. “a” ile sembolize edilen otorite kontrol vanası %100 açıkken üzerinde oluşan fark basınç ∆Pv100 ile vananın tamamen kapalı olması durumunda-tüketim yok- olan basınç ∆Pv0 arasındaki ilişkidir. (bir başka deyişler kontrol devresindeki toplam basınç) Kontrol vanası seçimi yapılırken dikkat edilmesi gereken vana otoritesinin min. %50 olmasıdır. Yani kontrol vanası basınç düşümü toplam ba- sınç düşümünün en az yarısı kadar olmalıdır. Ya da kontrol vanası basınç düşümü sistemin ka- lanındaki basınç düşümünden fazla olmalıdır. Yoksa vana karakterisitiği bozulur! 3. Vana Boyutlandırma Elde ettiğimiz sonuçları görebilmek adına ör- nek boyutlandırmalar yapalım. Sistemimizdeki debi ve basınç değerleri aşağıda verilmiştir. Kontrol vanasını seçelim: ∆P= 100 – 15 – 3 = 82 kPa = 0,82 bar Kv= Q/√∆p [m ³ /h] Kv=7,2 √0,82 = 8 Motorlu vanalar kvs tablosu: DN 15 - Kvs = 1,6 m³/h DN 20 - Kvs = 2,5 m³/h DN 25 - Kvs = 4,0 m³/h DN 32 - Kvs = 6,3 m³/h DN 40 - Kvs = 10 m³/h Seçilen Kvs = 10 m³/h, dolayısıyla gerçek basınç düşümü: ∆Pkv = (7,2/10) 2 = 0,52 bar = 52 kPa Vana otoritesi: a = ∆Pkv /∆H = 52/100 = 0,52 - kabul edilebilir mi? Evet 3.1 Tipik Vana Boyutlandırma Bir örnek üzerinde tekrar hesabımızı yapalım: Kontrol vanasını seçelim; DP= 50 – 20 – 3 = 27 kPa => 0,27 bar Kv= Q/√∆p [m ³ /h] böylece Kv= 0,7 /√ 0,27 = 1,35 [m ³ /h] Şekil 3. Şematik bağlantı gösterimi Şekil 3-1. Şematik otorite gösterimi Şekil 4. Şematik bağlantı gösterimi Q=nominal ∆P v100 vana açık Q=0 ∆P v0 vana kapalı a=∆P v100 /∆P v0 [%] a=∆P vmin /∆P vmax [%] a=∆P v100 /∆P v0 [%] a=∆P v min /∆P v max [%] a=∆P v100 /∆P v0 *100 ≥ 50 a=∆P v100 /∆P v0 *100 ≥ 50 ∆P v ≥ ∆H/2 ∆P v ≥ ∆P diğ Şekil 5. Şematik bağlantı gösterimi Şekil 6. Şematik bağlantı gösterimi Verilenler: ∆H= 100 kPa ∆Pbatarya= 15 kPa ve Q=7,2 m³/h (∆Pbv=minimum 3 kPa) Verilenler: ∆H= 50 kPa ∆Pbatarya= 20 kPa ve Q=0,7 m³/h (∆Pbv=minimum 3 kPa)