Tesisat Dergisi 199. Sayı (Temmuz 2012)

125 Tesisat Dergisi Sayı 199 - Temmuz 2012 TEKNİK TANITIM Tablo 1. ABB Tmax XT ve Tmax T Kompakt Tip Devre Kesicilerin Anma Akımları SACE Tmax XT – Tmax T In [A] XT1 XT2 XT3 XT4 T4 T5 T6 T7 1.6 • 2 • 2.5 • 3.2 • 4 • 5 • 6.3 • 10 • 12.5 • 16 • • 20 • • • 25 • • • 32 • • • 40 • • • 50 • • • 63 • • • • 80 • • • • 100 • • • • 125 • • • • 160 • • • • 225 • 250 • • 320 • • 400 • 630 • • 800 • 1000 • • 1250 • 1600 • Tablo 2. ABB Emax Açık Tip Devre Kesicilerin Anma Akımları Emax In [A] X1 E1 E2 E3 E4 E6 400 • • • • 630 • • • • 800 • • • • • • 1000 • • • • • • 1250 • • • • • • 1600 • • • • • • 2000 • • • • 2500 • • • 3200 • • • 4000 • • 5000 • 6300 •     n 1 10 iF 1 iF    Tablo 3. Transformatörlerin Korunması ve Anahtarlanmasında Kullanılan ABB Devre Kesicileri (Se- konder 400V) Transformatör Ana devre kesici S n [kVA] u k % I n [A] I k [kA] Tip In [A] 63 4 91 2.2 XT1B160 100 100 4 144 3.6 XT1B160 160 125 4 180 4.5 XT3N250 200 160 4 231 5.7 XT3N250 250 200 4 289 7.2 T4N320 320 250 4 361 8.9 T5N400 400 315 4 455 11.2 T5N630 630 400 4 577 14.2 T5N630 630 500 4 722 17.7 T6N800 800 630 4 909 22.3 T7S1000/X1B1000 1000 800 5 1155 22.6 T7S1250/X1B1250 1250 1000 5 1443 28.1 T7S1600/X1B1600 1600 1250 5 1804 34.9 E2B2000 2000 1600 6.25 2309 35.7 E3N2500 2500 2000 6.25 2887 44.3 E3N3200 3200 2500 6.25 3608 54.8 E4S4000 4000 3125 6.25 4510 67.7 E6H5000 5000 Çeviren: Hakan GÜNEY ABB Alçak Gerilim Ürünleri Bölümü Devre Kesiciler ve Yük Ayırıcılar Pazarlama Müdürü üretimini farklı bir şekilde rasyonalize etmek eğilimindedir. Renard keşfettiği sayı dizisi ile bu ihtiyacından yine %8,7 fazladır. Ancak eğer 12mm’ye ihtiyacı varsa bu yeni sistemde 12,5mm alması yeterli olacaktır ki bu ihtiyaç- tan sadece %4,2 fazladır. İşin doğrusu Renard serileri, eğer herhangi bir sayı ona en yakın olan Renard sayısı ile de- ğiştirilirse maksimum bağıl hatayı minimize eder. Renard serileri ortak farkı “n” olan geometrik dizilerdir: hem kullanıcı hem de üreticiyi ortak bir nok- tada buluşturmuştur. Bu amaçla mühendis albay Renard geometrik dizi² kullanılması gerekliliğini tespit etmiştir. Buna göre çapı 10mm’den 100mm’ye kadar olan çelik boru- ların üretilmesinde geometrik dizi kullanılırsa aşağıdaki çapların üretilmesi gerekmektedir. Ortak fark 10’a göre sayı dizisi. • 10, 12.5, 16, 20, 25, 32, 40, 50, 63, 80, 100. Önceki örneğimizi tekrar kullanırsak, eğer kullanıcı 92mm çaplı boruya ihtiyacı varsa 100mm çaplı boru kullanması gerekmektedir, Ortak fark n = 5, 10, 20, 40 ise R5, R10, R20, R40 şeklinde belirtilir. Renard serisinde ardaşık rakamsal değerler, logaritmik birimi sırasıyla R5 için %60’lık, R10 için %25’lik, R20 için %12’lik, R40 için %6’lık artışlarla n parçaya böler. Önceki örneği dikkate alırsak boruların ya da devre kesicilerin anma akımlarının aritmatik dizilerde ortak fark 10’a göre üretilirse maksi- mum bağıl hatanın %81,8’e, Renard R10 se- risine göre ise maksimum ortak bağıl hatanın %25’e eşit olduğunu görebiliriz. ABB Devre Kesicilerin Anma Akımları R5 ve R10 serileri elektroteknik pazarında en çok kullanılan serileridir. Özellikle ABB devre kesicilerin anma akımları ortak farkı 10 olan (R10 serisi) Renard serilerine göre belirlenir. ( Tablo 1 ve Tablo 2 ) Ayrıca transformatörlerin gücü ortak farkı 10 olan Renard selerinden elde edilir. Tablo 3 ’te gösterilen örnekte transformatörlerin korun- ması ile ilgili her güç değeri için seçilmiş uygun ABB devre kesiciler verilmiştir. Diğer sekonder güçleri ve paralel transforma- törler için seçimler kataloglarda mevcuttur. ² Aritmatik dizilerde ardaşık iki sayı arasındaki fark sabittir. Oysa geometrik dizilerde, birbirini izleyen iki sayı arasındaki oran sabittir. Birbirini takip eden iki sayı arasındaki orana “ortak oran ya da ölçek faktörü” denir.