Tesisat Dergisi 198. Sayı (Haziran 2012)

MAKALE 84 Tesisat Dergisi Sayı 198 - Haziran 2012 “Standartların çok ayrıntılı” olduklarına ilişkin yorum geçmişte kalan bir tartışma konusudur. Düşük enerji kullanan evler (yüksek kaliteli bi- nalar) aynı şekilde yüksek kaliteli hesaplama modelleri ve yazılım gerektirir. Özellikle enerji tasarrufunun önemle çalışma şartlarına bağlı olduğu ısıtma ve soğutma sistemleri için, ör- neğin ısı pompaları için ayrıntılı bir hesaplama (saatlik hesaplama) gerekmektedir. Hesaplama cihazlarının kapasitelerinin muka- yesesinde de saatlik veya aylık metot sorusu yanlış bir tartışmaya götürmektedir. Gelecek- teki standartlar ortak bir taban olarak çok ay- rıntılı bir hesaplama metodu geliştirmelidir. Hesaplama Metodundan Ziyade Veri Girişinin Sadeleştirilmesi Sadeleştirme hesaplama metodunda değil, içerik kadar önemli olan kullanıcı ara yüzlerin- de (araçlarında) yapılacaktır. Kullanıcı ara yüzleri gereken girdi bilgilerine bağlı- dır. Modeldeki en büyük belirsizlik ve aynı zaman- da en çok zaman alıcı parametre, girdi bilgileridir. Çok ayrıntılı metotlar genellikle kullanıcıyı doğru bilgiyi bulma problemiyle karşı karşıya getirir. Bu hususun, hesaplamanın güvenirliği konusunda çok büyük etkisi vardır. Baktığımızda, küçük ka- yıplar için çok ayrıntılı hesap yapılması, zaman kaybı ve hata tehlikesi doğurmaktadır. Örneğin, oda yükseklikleri sınırlı olan iyi izole edilmiş binalarda ısı katmanları nedeniyle olan emisyon kayıpları sonuca tesir edecek önemde değildir. Buna rağmen, katmanlaşmanın ka- yıplar üzerinde çok önemli etkisi olduğu yüksek tavanlar incelendiğinde ayrıntılı bir hesaplama yapılmaması konuyu açıkta bırakacaktır. BEPD’ye bağlı olan standartlar güncelleştirilir- ken girdi bilgileri tipoloji yaklaşımına dayanan bir yaklaşımla yapılandırılmalıdır. Konu üze- rinde çalışan uzman, çalıştığı olaya göre daha fazla ayrıntıya girip girmemeye karar verecek- tir. Genel duruma göre doğru bir sadeleştirmeyi bilmek bir uzman için en değerli bilgidir. Veri tabanlarına kolay erişim, ürünün doğru performansının bulunması enerji belgelendir- mesi ve binanın en iyi duruma getirilmesi için diğer bir önemli etmendir. Veri tabanları genellikle ulusal hesaplama metotlarıyla yakın bağlantı içindedir (Örneğin İngiltere, Fransa). Bunun sonucu da ulusal metotların bir karışımına karşılık gelen bir veri tabanları karmaşasıdır. Farklı veri tabanlarının hızla çoğalması konusu da (Örneğin, ürün özellikleri, hava durumu bil- gileri) birleştirilmiş bir Avrupa çerçevesi lehine önemli bir savunma olgusu olmuştur. Eğer ulusal pazar çok önemli değilse, imalatçılar genellikle veri sağlamada pek istekli davran- mayacaklardır. Ulusal veri tabanları bazen ilave testlere veya önceden hesaplamalara ihtiyaç duyar ve bunlar da Avrupa içerisindeki ticarette yeni engeller oluşturur. Belgelendirme birimleri ve tasarım mühendis- lerinin günlük çalışmalarını kolaylaştırmak için yeni ve mevcut binalara uygun bütünleştirici yazılım araçları oluşturulmalıdır. Tüm Avrupa Birliği üye ülkelerindeki uzmanlar bu yazılım araçlarına erişebilmeli ve uzmanların bu araç- ları ulusal yönetmeliklerle olan uyumu göster- meleri için kullanmalarına müsaade edilmelidir. Özellikle küçük ölçekli Avrupa Birliği üye ülkele- rindeki uzmanlar için bu entegre yazılım araçla- rına erişim ve kullanmak, bu araçların genellikle küçük pazarlarda olamamaları nedeniyle olduk- ça önemlidir. Eğer uzmanlar bu yüksek kaliteli ayazım araçlarına erişemezse, önemli miktarda enerji tasarruf potansiyeli kullanılamayacaktır. Sonuçlar BEPD’ye bağlı Avrupa Standartlar Organi- zasyonu Standartları ikinci direktif ısıtma ve soğutma sistemlerinin aşağıdaki hususları sağlaması için çok önemlidir: • Ürün enerji verimlilikleri için birbiriyle uyumlu özellik tanımları geliştirmesi, • Onaylanmış performans verilerine dayanan tek tip bir enerji verimliliği değerlendirme metodu sağlamak, bunu yaparken yaratıcı ısıtma ve soğutma sistem teknolojileri doğ- ru olarak dikkate alınmalı. • Isıtma ve soğutma sistemlerinin enerji ve- rimliliklerini ve onların genel enerji kullanı- mına, enerji tasarrufuna olumlu katkılarını ve çevreye olan etkilerini göstermesi, • Avrupa’nın uluslararası bir standardizasyon seviyesi üzerine olan deneyiminin kullanıl- masını tanıtmak. Eğer Avrupa, Avrupa Standartlar Organizas- yonu Standartları’na dayanan, örnek oluştu- ran aynı zamanda üçüncü ülkelerine referans alabileceği bir referans dokümanı oluşturmak istiyorsa, bu referans ilk olarak Avrupa’da oluşturulmalı ve uygulanmalıdır. Ortak bir Avrupa metodolojisinin hemen ulusal metotların yerini alması mümkün görülme- mektedir. Bu nedenle Avrupa metodolojisinin kullanılması ulusal bina yönetmelikleri şartla- rının yerine getirilmesi için bir seçenek olarak kabul edilmelidir. Referanslar • CENSE Bilgi makalesi Sf. 87, CENEPBD standartları ulusal bina yönetmeliklerine nasıl entegre edilebilir? Aynı yapıyı üye ül- kelerin yönetmeliklerinin koordinasyonunda bir başlama noktası olarak kabul etmek için EN 15603’ün kullanılması, JohannZirngibl, Şubat 2009 (www.iee-cense.eu ) • CENSE Bilgi makalesi Sf. 88, Binaların Enerji Performansı – Genel enerji kullanımı ve enerji sınıflandırmasının tanımı- Hesap- lanan enerji sınıflandırması EN 15603 (ge- nel enerji kullanımı), Johann Zirngibl, Eylül 2008 (www.iee-cense.eu ) • CENSE Bilgi makalesi Sf. 161, Bina Enerji Performansı için bir Pan-Avrupa yazılımına doğru; CENSE tarafından 29 Haziran 2009 da organize edilen uygulama çalışması ra- poru (www.iee-cense.eu ) EN 15603 “Binaların Enerji Performansı - Ge- nel enerji kullanımı ve enerji sınıflandırması- nın tanımı”. REHVA European HVAC Journal January 2011 Salım Dağıtım Depolama Üretim Kazan 2 Kazan 1 (Güneş Enerjisi) Şekil 3.