Tesisat Dergisi 198. Sayı (Haziran 2012)

TEKNİK BİLGİ 72 Tesisat Dergisi Sayı 198 - Haziran 2012 Tablo 6. Hava Ve Su Soğutmalı Kondenseri Olan Çillerlerde EER (Eurovent Enerji Verimliliği) Sınıf Hava soğutmalı yoğunlaştırıcı Su soğutmalı yoğunlaştırıcı A EER≥3.1 EER≥5.05 B 2,9≤ EER< 3,1 4,65≤ EER<5,05 C 2,7≤ EER< 2,9 4,25≤ EER<4,65 D 2,5≤ EER< 2,7 3,85≤ EER<4,25 E 2,3≤ EER< 2,5 3,45≤ EER<3,85 F 2,1≤ EER< 2,3 3,05≤ EER<3,45 Buna göre ihtiyaç duyulduğunda daha üst sınıfların da kullanılması imkânı vardır. 7. Çiller Üniteleri ve Kontrol Sistemleri Çiller üniteler çok önemlidir ve uzun zamandır kullanılmaktadır. Bu cihazlar hakkında Avrupa sertifikasyon kriterleri ve performansa dayalı etiketleme sistemi yaklaşık 10 yıldır yürürlüğe koyulmuş ve uygulanmaktadır. Çillerlerin değerlendirilmesinde Avrupa ve Amerikan sistemi arasında farklar vardır. Av- rupa sisteminde yardımcı sistemlerde, örneğin pompa ve fanlar, elektrik kullanımı olarak dikkate alınır, yani bir anlamda sistem yakla- şımı benimsenmiştir. Amerikan sisteminde ise termodinamik verim, brüt verim, dikkate alınır. Bu nedenle Amerikan değerleri bir miktar daha yüksek olabilir, Avrupa sistemi ise tasarımcı- ların yaklaşımına daha uygundur. Ancak her ikisinde de çillerin tasarım bakımından enerji performansı önemlidir. Hava ve su soğutmalı kondenseri olan çillerlerde su soğutmalı kondenserin sıcaklığı çok daha düşüktür. Dolayısıyla egzozun verimi de hemen hemen 2 kat daha fazla olmaktadır. Tablo 6 ’da bunu görmekteyiz: Tablo 7. Enerji Yönetim Sistemlerinin Sınıfları Sınıf Enerji verimliliği A Yüksek enerji performansı olan BACS (Bina otomasyon kontrol sistemi) ve TBM (Bina yönetimine) karşılık gelir. • Otomatik talep kontrollü oda otomasyon ağı • Planlı bakım • Enerjinin izlenmesi ve kontrolü • Sürdürülebilir enerji optimizsyonu B Gelişmiş BACS ve TBM ile ilgili bazı özel fonksiyonlara karşılık gelir. • Otomatik talep kontrolü olmayan oda otomasyon ağ • Enerjinin izlenmesi ve kontrolü C Standart Bina Otomasyon Kontrol Sistemine karşılık gelir • Ana tesisatın bina otomasyon ağı bağlantısı vardır • Elektronik olarak oda otomasyonu yoktur • Radyatörlerde termostatik valflar • Enerji kontrol ve izlemesi yoktur D Enerji tasarrufuna ait bir Bina Otomasyon Kontrol Sistemi yoktur. Böyle sistemleri olan binaların donanımları iyileştirilmelidir. Yeni binalar bu şekilde sistemlerde donatılamazlar • Bina otomasyon fonksiyonları bir ağa bağlı değildir • Elektronik oda otomasyonu yoktur • Enerji kontrol ve izlemesi yoktur ESEER (mevsimsel etkinlik) = 0,03xEER %100 + 0,33xEER % 75 + 0,41xEER %50 + 0,23xEER %25 Tablo 8. Bina Otomasyon Kontrolü ısı enerjisi için etkinlik faktörleri D Enerji tasarrufu yok C Standart (referans) B Gelişmiş enerji tasarrufu A Yüksek enerji tasarrufu Ofisler 1.51 1 0.80 0.70 Amfi Dershaneler 1.24 1 0.75 0,50 Eğitim binaları (okullar) 1,20 1 0,88 0,80 Hastaneler 1,31 1 0,91 0,86 Restoranlar 1,23 1 0,77 0,68 Toptan ve perakende satış binaları 1,56 1 0,73 0,60 verimin %50’si ve son olarak %25 verimin %25’i alınarak toplanır ve çillerin fiili kullanım verimini verir. Şüphesiz ürün seçim aşamasında bu suyun kullanımı da dikkate alınmalıdır ve seçimde önemli olan sadece maksimum etkinlik değer- lerine odaklanmak yerine mevsimsel verimlilik değerinin de dikkate alınmasıdır. Aşağıda gösterildiği gibi çillerin kısmi yükteki verimi ile mevsimsel veriminin kombinasyonu olarak alınır. Sonuçta elde edilen toplam verim çillerin genel çalışma ömrü bakımından gerçek verimini bize verecektir. Yani: tam yük veriminin ağırlıklı olarak %3’ü, %75 verimin %33’ü, %50 8. Bina Enerji Kontrol Sistemleri Enerji yönetim sistemi çok önemlidir. Bu sistem- lerle ilgili spesifik bir Avrupa standardı vardır ve bu standart sistemleri üç sınıfa ayıran kriterleri belir- lemiştir. ( Tablo 7 ) Buna göre C: mevcut standart, A; en yüksek ve D ise; en düşük yani herhangi bir kontrol olmamasıdır. Tablo 8 ’de bu yüksek kaliteli sınıftan bir sistem kullanılması halinde primer enerjinin (ısı enerjisi) ne kadar düştürülebildiği gö- rülmektedir. Bu tablodan C referans yani standart sınıftan iyileştirme ile enerji tasarrufunun ne kadar artırabildiği görülmektedir. Bu sistem seçiminde tasarımcılara bir kılavuz niteliğini de taşımaktadır. Isı enerjisi kullanımında Bina Otomasyon Kontrolü tipinin etkisi EN 15232 Sonuç olarak bu kısa su- numumla enerji tasarrufu, enerji teknolojisi ile ilgili tümhususları hatta yönetmelikleri kapsayamadım. Sizlerden binalarda enerji verimliliği ile ilgili olarak resmi portal olan www.buildup.eu portalını ziyaret etmenizi rica ediyorum. Yaklaşık olarak elli yıldır edinilen bilgiler bu portala aktarılıyor adeta sosuz bir bilgi kaynağı. Hangi çeşit bina ile ilgileniyorsanız onun hakkında burada bilgi bulabilirsiniz. İlgili kamu kurumları, mevzuat, enerji etkinlikleriyle ilgili çok geniş bilgiler bulunmaktadır. Siz de bu portala bilgi girebilirsiniz. Son olarak da kendi web sitemiz olan www.rehva.eu sitesini gösterebilirim. Kolay hatırlanır bir adres ve içinde Avrupa bölümü olan HVAC dergisi var, Türkiye’de de yayınlanmaktadır. Kongre de bulabilirsiniz. Burada konferansla ilgili bilgiler bulunabilir. Web sitesinde taraması yapı- labilir tanımlar var, 1000’e yakın HVAC terimini örneğin ısı pompasını bulabilirsiniz. AB direktifleri için özel bir bölüm var ve bölümünde en önemli direktifler mevcut ve AB üyeleri 14 dilde yayınla Avrupa’da neler olup bittiğini kolaylıkla takip edebiliyorlar. Ayrıca son olarak tasarım kılavuzu olarak sunumumda bahsettiği 17 ayrı REHVA kılavuzu yer almakta ve bir de önemli olarak Türkçe dahil 14 dilde 12.000’den fazla önemli HVAC terimini içeren bir sözlük bulunmaktadır. Sanırım Türkçe AB dışında tercümesi yapılan ilk dil oldu.