Tesisat Dergisi 198. Sayı (Haziran 2012)

TEKNİK BİLGİ 68 Tesisat Dergisi Sayı 198 - Haziran 2012 + 4. Isı Geri Kazanımı ve Dengelenmesi Isı geri kazanımı ise, havalandırma sistem- lerinde enerji tasarrufu bakımından oldukça önemli bir metottur. Özellikle Nordik (Kuzey Avrupa ülkelerinde), örneğin benim vatanım olan Finlandiya’da zorunlu bir konudur. Tek ailenin oturacağı evler dâhil konut ve diğer binalarda 10 yıldır uygulanan bir zorunluluktur. Ayrıca Orta Avrupa’da kullanımı önerilmektedir. Eğer binalarda çok düşük enerji kullanılmasını hedefliyorsanız bu konu kaçınılmaz olarak gündeme gelmekte ve özellikle hemen hemen sıfır enerjili binalarda ısı geri kazanımının kulla- nılması bir gerekliliktir. Isının geri kazanımında yaygın olarak kullanılan plakalı eşanjörlerde değişik malzemeler kullanılmaktadır. Plakalı eşanjörler kolay temizlenebilir malzemelerdir. Ancak burada önemli olan yaz aylarında oda- ların aşırı ısınmasını önlemek için bir by-pass ile donatılırlar, bu soğuk iklim bölgelerinde donmaya karşı korunmak için de kullanılır. Çevresel serpantinlerin avantajları bu sistemde egzoz ve besleme havası girişlerinin binanın farklı yerlerinde olmasına imkân sağlamasıdır. Boru sistemiyle egzoz çıkışındaki ısı ile besleme havası ısıtılarak kazanım sağlanmaktadır. Bu sistem verimi biraz düşük olmakla beraber kontrolü sıvı akışıyla yapılmaktadır. Söylediği- miz gibi egzoz ve besleme akışının ayrı yerlerde olması bir üstünlüktür. Ayrıca mevcut binalara son derece kolaylıkla uygulanabilmektedir. Rejeneratif ısı değiştiriciler veya döner ısı de- ğiştiriciler taze hava girişi ile egzoz arasında ısı transferi sağlarlar. Verimleri yüksektir, ancak ısı transferi sırasında karşılıklı olarak kirlenmeye neden olabilirler bu yüzden yüksek hijyen ge- rektiren hastane gibi yerlerde kullanılmazlar. Ayrıca besleme havasına bir miktar duman da karışabilir. Hava akışı ve sıcaklığın dengelenmesi konusuna gelince; Termostat ile kontrolde maalesef ki bazı odalar çok sıcak bazıları da çok soğuk olmak- tadır. Oda sıcaklıklarının dengelenmesi enerji tasarrufu sağlar ve ortam kalitesini arttırır. Basit gibi gözükmesine rağmen çok yararlıdır. Genellikle sıcaklık kontrolünde bunlar ihmal edilmektedir ( Grafik 5 ). Aynı konu hava akımı için de geçerlidir. Grafik 6 ’da Helsinki merkezinde bir iş hanında yapılan ana- lizi görüyorsunuz. Yatay eksen oda sayısını, (350 oda), dikey eksen ise bu binada l/s olarak kişi başına düşen havalandırmayı göstermektedir. Kırmızı çizgi altındaki düşük havalandırma olan Enerji Tasarrufu Sağlayan Havalandırma ve Klima Sistemleri - 2. Bölüm Dengeleme sonrası Dengeleme öncesi Oda sıcaklığı Havalandırma oranı l/s, kişi başına Oda sayısı (Tuomainen et al. 2003) İyi havalandırma oranı 20/ls kişi başına Minimum havalandırma oranı 10/s kişi başına Dengeleme öncesi bir ofis binasında ölçülen havalandırma oranı Prof. Dr. Olli SEPPÄNEN REHVA Üyesi, ASHRAE Üyesi REHVA Avrupa HVAC Dergisi Başkanı Türk Tesisat Mühendisleri Derneği (TTMD)’nin 28 Nisan – 2 Mayıs 2012 tarihleri arasında düzenlediği “10. Uluslararası Yapıda Tesisat Teknolojisi Sempozyumu”nda çağrılı konuşmacı olarak davet edilen REHVA Temsilcisi ve bir önceki dönem Genel Sekreteri Prof. Dr. Olli Seppanen ’in yapmış olduğu “İklimlendirme ve Havalandırma Sistemlerinin Enerji Verimliliği” konulu sunumunun ilk bölümünü sayı 197’de yayımlamıştık. Yayımlanan ilk bölümde; iç ortam hava kalitesi, paket klimalar ve fanlar ile filtreler hakkında bilgiler verilmiş ve gelişmeler değerlendirilmişti. Isının geri kazanımı, dengelenmesi, talep kontrollü havalandırma, güneş ışığının gölgelenmesi, çiller üniteleri ve kontrol sistemleri ile bina enerji kontrol sistemleri hakkındaki bilgileri ise bu sayımızda yayımlıyoruz. Grafik 5. Hava akışı ve sıcaklığın dengelenmesi Grafik 6. Helsinki merkezinde bir iş hanında yapılan analiz.