Tesisat Dergisi 198. Sayı (Haziran 2012)

124 Tesisat Dergisi Sayı 198 - Haziran 2012 GÖRÜŞ Yapılarda Sürdürülebilirliğin Tercih Edilebilir Olması Özhan YURTSEVEN Eva Gayrimenkul Değerleme Danışmanlık A.Ş. Lisanslı Değerleme Uzmanı Sürdürülebilirlik kavramı hızlı kentleşme sürecinin beraberinde getirdiği çevresel sorunlara çözüm arayışı olarak ortaya çık- mıştır. Şehirleşmenin başlaması ile birlikte şehir merkezlerinde yükselen yüksek yapılar dikkati çekmeye başlamıştır. Yüksek yapıla- rın çevreye yaptığı etkiler, insan yoğunluğu ve bununla birlikte ortaya çıkan etkenler nedeniyle diğer yapılara göre daha fazladır. Zaman içerisinde binaların çevreye olan etkileri dikkate alınarak sürdürülebilir bina kavramı ortaya çıkmıştır. Sürdürülebilir binalar çevreye duyarlı daha uzun kullanım ömürleri elde etmek amacına yönelik olarak tasarlanırlar. Sürdürülebilir tasarım aşamasında amaç, kent ölçeğin- den tek yapı ölçeğine kadar yapının çevreye yaptığı olumsuz etkileri en aza indirgemektir. Tasarım aşamasında iklim, rüzgar ve güneş kontrolü, insan ve çevre etkileşimi, kullanılan enerji kaynakları gibi etkenler dikkatli olarak analiz edilirler. Bununla birlikte doğal ışıktan daha fazla yararlanma, düşük karbon salı- nımı sağlayan geri dönüşümlü veya yeniden kullanılabilir malzemelerle imalat, su ve fır- tına yönetimi, suyun farklı amaçlarla tekrar kullanılması ve benzeri etkenler üzerinde et- kili olan tasarım özelliklerine sahiptirler. Sürdürülebilir tasarımın etkilerine bakacak olursak; sürdürülebilir tasarım, enerjinin korunmasını sağlar. Mümkün olduğu ölçüde yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı ve yapıların bir ölçüde kendilerine yetecek kadar enerjiyi üretebilmeleri desteklenerek sağlanabilmektedir. Sürdürülebilir tasarım, iç mekan çevresel kalite sağlar. Kullanıcılara doğal aydınlatma ve havalandırma yanında bunu sağlayan sistem ve pencereleri kontrol edebilme im- kanı sunulmaktadır. Dış mekanlar ile görsel bağlantı yaratılmakta ve gürültü kirliliğin- den korunma sağlanmaktadır. Bu sekilde maksimum ısısal, görsel ve işitsel konfor sağlanmakta; gaz yayınımı yapan ve sağlığa zararlı malzemelerin kullanımından kaçınıl- maktadır. Sürdürülebilir tasarım, arazi koşullarının korunmasını sağlamaktadır. Yapım için yapının çevre üzerindeki etkisini ve arazi üzerindeki izini azaltacak sekilde esnek ve dikkatli bir tasarım yapılmaktadır. Arazinin konumlandırılması, güneşten maksimum derecede yararlanılabilecek şekilde düzen- lenmekte, ısı kayıpları ve doğal koşullardan kaynaklanan sorunların önüne geçmeye yö- nelik peyzaj yapılmaktadır. Yerleşim yapılırken alışveriş, iş ve barın- ma fonksiyonları iç içe yerleştirilerek daha güvenli yaşam alanları ve rahat ulaşım sağlanırken, alternatif ulaşım metodları da desteklenmektedir. Sürdürülebilir tasarım, malzemelerin korun- masını ve çevreye duyarlı şekilde kullanımı- nı sağlamaktadır. Geri dönüşümlü malzemelerin kullanılması yanında dayanıklı ve bakımı kolay malze- meler seçilmektedir. Bunun yanında mevcut yapılara yeni fonksiyonlar kazandırılması, inşaat atıklarının azaltılması, geri dönüştü- rülmesi ve yeniden kullanımı, geri dönüştü- rülebilir malzemelerin ayrılabilmesi ve top- lanabilmesi için olanaklar sağlanmaktadır. Sürdürülebilir tasarım, suyun korunmasını sağlamaktadır. Yağmur suyunun depolan- ması ve atık suların yeniden işlenmesi ile elde edilen su, bahçe sulaması veya ıslak hacimlerdeki temizlik faaliyetleri için kulla- nılabilmektedir. Peyzaj için yerel bitkilerin seçimiyle ihtiyaç duyulan sulama miktarı azaltılabilmekte; algılayıcılı musluklar, dü- şük akışlı duş başlıkları ve vakum destekli ya da kademeli kullanılabilen şifon sistem- leri gibi ekipmanlar yardımıyla tüketim azal- tılmaktadır. Gayrimenkul piyasasında artık sürdürülebi- lirlik kavramı ve sürdürülebilir binalara kar- şı daha duyarlı olmanın önemi artmaktadır. Zamanla da artacağı gerçeğini de göz ardı etmemek gerekmektedir. Birçok etkene bağlı olarak değişkenlik gös- teren gayrimenkul piyasasında değerleme uzmanının görevlerinden biri de piyasaların davranışlarını yansıtmaktır. Değerleme uz-