Tesisat Dergisi 196. Sayı (Nisan 2012)

AIRFOIL FAN STATiK VERiM 80-86% Şekil 7. Airfoil kanatlı fanlar eğimli kanatlı fan ları kullanmak durumundayız. Daha iyi bir performans vermekteler. 4.3. Airfoil kanatlı tanlar Airfoil kanatlı fanlar da, dizayn kanatlarının çark dönü§ yönüne göre geriye meyilli olarak yapm ı§ olmasıdır. Airfoil, geriye eğimli fan la aynı §ekilde yalnız, kanat yapısı biraz daha aerodinamiktir. Verimleri de yine yüzde 80 ila yüzde 86 arasında deği§mektedir. Uygulama alanları yüzde 50 ile yüzde 85 arasındadır. 5. Uygulamada Fan Seçimi Fanseçiminde dikkat edilmesi gereken husus– lardan biri; sabit devirli bir klima santralimiz varken, seçtiğimiz fan, maksimum verimle seçilmelidir. 125 ili ~ 100 L> ~ 75 ~ "' ~ 50 z ~ Il. 25 Kuceıkfan fan sakıncahbölgesı bolgesı VAV Sıstemı en duşuk haamll çalışma noktası modulasyon eğnsı üzerındeb0yukfansakıncalıb61gesıne çokyakınolduğundank.uçukfan'ın seçılmesıonerılır ~ ~ ~ 100 ~ ~ ,~ , ~ DIZAYN HAVA DEBISI YUZDES• Şekil 8. Uygulamada fan seçim grafiği Ama VAV santrali seçiminde fan önem ka– zanmaktadır. Maksimum verimle seçilecek bir fan, search bölgesinde yakla§ık yüzde 50'1ere varan kısılma sağlamaktadır. Bunu nasıl seçeceğimizi ASHREA'nin Aplication Handbook'ta görüyoruz. VAV santralimizi bir veya iki küçük çart seçerek ya da bizim ihtiyacımız olan maksimum debiyi yüzde 75 ila yüzde 80'i arasında bir değer alarak seçmemiz gerekiyor. Bu durumda seçilecek değer, maksimum verimden biraz a§ağıda oluyor, fakat sürekli fanı frekans 76 lesisat Dergisi Sayı 196- Nisan 2012 50% Uygulama Ala nı m'/h 85% invertörlü kullandığımız için yüzde 25'1ere kadar kısabiliyorsunuz. Dolayısıyla VAV seçimlerinde verim önemli olmayacak ve daha küçük çapta seçmemiz gerekecek. Ama sabit debili sistemlerde yüksek devirli fanları seçmemiz gerekiyor. Dü§ük devirle çalı§tığınız zaman yüzde 100 çalı§an nok– talarda da VAV çapına göre yakla§ık 5desibeilik biraz daha gürültü ile çalı§acak. Özgün fangücü, fanseçimleri için çok önemli bir kriterdir. Mustafa Bilge ilk sunumunda anlattığı için bu konuya çok fazla değinmeyeceğim. Öz– gün fangücünü etkileyen sadece fan içi yapısı değil, aynı zamanda dı§ kanal tasarımı da özgün fangücüne etki etmektedir. Bunu da göz önüne almamız gerekir. 6. Hava Kanall Tasarımı Bir kanal sistemi, hava ko§ullandırma cihazı ile havası ko§ullandırılacak ortam arasında havanın ta§ınmasını sağlar. Bu i§levin kullanı§lı bir §ekilde yerine getirilmesi için sistem, kullanılan alanlarla ilgili sınırlan­ dırıcı kurallar, sürtünme kayıpları, havanın hızı, ses seviyesi, ısı, ısı kaybı ve kazancı gibi etkenler dikkate alınarak tasarlanmalıdır. 7. Kanal Tasarımında Ekonomik Etkenler A§ağıdaki unsurlar ilk yatırım maliyetini ve i§letme giderlerini doğrudan etkiler: • Kanaldaki ısı kaybı ya da kazancı, • Kanalın kenar boyut oranı, • Kanal sürtünme değeri ve • Bağlantı elemanlarının (fittings) tipidir. 8. Isı Kaybı ve Kazancı Kanallarda, kanal boyut oranları dü§ükten büyüğe doğru gidildikçe ısı kaybımız veya ısı kazancı m ız artmaktadır. Şekil 9. Kanal kenar boyut oranına göre Isı kazancı artışı grafiği Aynı hava miktarını ta§ımalarına kar§ın, daha büyük kenar oranlı kanallarda daha küçük kenar oranlı kanallara göre daha fazla ısı kazancı olur. Dü§ük hızda az miktarda hava ta§ıyan kanalda daha fazla ısı kazancı olur. Kanalın yalıtılması ısı kazaneını azaltır. Örneğin: yalıtım değeri (U) O, 12 olan bir malzeme ile yalıtılan bir kanalda ısı kazancı %90 azalır. 9. Kenar Oranı Kenar oranı, önemli bir faktör olup, kanalın uzun kenarının kısa kenarına oranıdır. Bu oran tasanma ba§larken mutlaka dikkate alınması gereken önemli bir etkendir. Kenar oranı büyürse montaj ve i§letme masrafları artar. Kanal sınıfı, aynı zamanda, ilk yatırım maliyetinin sayısal gösterimidir. Kanal sınıfı arttıkça kanalın maliyeti artar. A§ağıda mak– simum kenar uzunluğu ile tanımlanan bir kanal sınıfı tanımlanıyor. Burada (tablo) kenar oranının deği§imini görü– yoruz. Kanalın yarı çevresi ve kanal yüzeyine etki ediyor. Kenar oranı arttıkça kanal yüzeyimiz de artıyor. Kanal yüzeyi arttıkça ısı kayıpları ve rnffliı~ .. t L;J ..... ·'"- ............ Kanal Maksimum Yarı Çevre Kenar Uzunluğu Sınıfı (mm) (mm) ı 150-450 250-580 2 300-600 600-1150 3 650-1000 800-1150 4 600-2200 1200-2400 5 1200-2300 2450-4500 6 2300-3500 2450-6000