Tesisat Dergisi 196. Sayı (Nisan 2012)

katlı bir ofis binası var ve bu binanın enerji merkezini çatıya kurduğumuzu dü§ünelim, santralleri de çatıya kurup bütün katiara çatıdan §aftlar vasıtasıyla aktarırsak, enerjiyi hava kanalıyla, havaya aktarmı§ olacağız. Bu i§letme açısından çok tasarruflu bir yöntem değildir. Fakat bütün klima cihazlarını katlarda yerle§tirdiğimiz zaman daha fazla enerji tasar– ruflu bir sistem elde etmi§ oluyoruz. Böylece bütün ısıyı borular vasıtasıyla katiara ta§ ımı§ oluyoruz. Bunun da ilk yatırım açısından bazı sakıncaları var, seçim yaparken dengelemek gerekiyor. ikinci önemli husus ses seviyesi üzerindeki etkilerdir. Bu tasarladığımız klima santral– lerini koyacağımız rnekanlara göre önem kazanıyor. Bir konferans salonunun yanına koymak sakıncalı olabilir. Fakat diğer me– kanlarda gerekli önlemler alındıktan sonra kullanabiliriz. 2. Hava Koşullandırma Cihaziarının Konstrüksiyonu Hava ko§ullandırma cihaziarının konstrüksi– yonlarında enerji verimliliğine etkisi tasarımcı tarafından düzenlenmelidir. 1) Klima santrali izolasyonu tanımlanmalı, 2) Termik geçirgenlik sınıfı tanımlanmal ı, 3) Ta§ıyıcı panelierin ısı köprüsü tanımlanma- lı, 4) Sızdırmazlık sınıfı tanımlanmalı ve 5) Defleksiyon sınıfı tanımlanmalıdır. Tüm bunları ENBC 4086'ya göre yazıyoruz, detaylı bilgileri alabilirsiniz. 3. Isıtma ve Soğutma Serpantin Isıtma ve soğutma serpantinine baktığımız zaman hava santrali hızını, alın hızlarını ön– ceden ayarlamamız gerekiyor. Alın hızlarının, projelerde genellikle 2,5 metre saniyenin üzerinde olması istenmiyor. 2,5 metre saniyenin üzerinde seçilecek bir hava santralinde boyutlar ufaldığı için sürtünmeler artacak ve dolayısıyla iç kayıtlarımız artacaktır. Benzer §ekilde boyut küçüldüğünden ısıtma ve soğutma serpan– tininde boyutlar küçülecek fakat sıra sayısı artacaktır. Bu hem hava tarafında hem de su tarafında bir direnç yaratacaktır. Sıra sayısının artması pompalarımızı da etkileyecektir. Bu husus da önemlidir ve proje a§amasında tanımlamak gerekir. 74 lesisat Dergisi Sayı 196- Nisan 2012 Şekil 3. Santrifüj fan elemanları GUIDE VANE GIRIŞ CONE'U i IÇ SILI~DIR j±JJ SÜPÜRME ALA;-. n. .t -, //?. ı '}J ~- --~ ~~- ci u ~,--IÇ SILINDIR ALANI Süpürme Alanı Oranı = ı - O' = 1 - FAN ÇlKlŞ ALANI NOT:Axial Faolardaki süpürme alanı oranı, santrifüj faolardaki blast alan oranı ile eşde~er. Şekil 4. Axial fan elemanları 4. Fanlar Son önemli konumuz da fanlardır. Fanların §ekli çoğunlukla havanın üzerinden akı§ yönüne göre santrifüj ve aksiyal olarak ikiye ayrılıyor. Santrifüj fanlar da kendi aralarında öne eğimli kanatlı fanlar, geriye eğimli kanatlı tanlar ve ÖNE EGiMLi KANATLI FAN STATiK VERiM 60-68% Şekil 5. Öne eğimli kanatlı tanlar (Bl) ARKAYA EGiMLi KANATLI FAN STATiK VERiM 75 - 80% Şekil 6. Geriye eğimli tanlar g- (ii lll co -"' lll U5 airfoil fanlar olmak üzere üçe ayrılıyor. Burada daha ziyade iklimlendirme tesisatlarında kullanılan kullanan santrifüj tanlarını incele– yeceğiz. 4.1. Öne eğimli kanatlı tanlar Öne eğimli kanatlı tanlar çarkın dönü§ yönüne doğru eğilmi§ler, öne eğimli kanatlı çapta dü§ük hızda çalı§ır ve genelde böyle dü§ük statik basınçları da büyük hava miktarları belirler. Ge– nelde bu tip tanlarda sınırlamalarımız, toplam basıncın 500 paskalın altında olduğu yerlerde kullanıyoruz. 500 paskalın üzerinde tip deği§ti­ riyoruz. Öne eğimli tanları n, havanın maksimum yüzde 80'i ile yüzde 35'i arasında çalı§ma alanı vardır. Yüzde 35'in üzerindeki bölgede bu tanlar çalı§maz. Search bölgesindekiler dengesizdir. Yüzde 80'in altındaki bölümde de yine gürültü– ler meydana gelir. Öne eğimli kanatlı tanlarda verim yüzde 60 ile yüzde 68 arasında deği§ir. Dolayısıyla HVAC uygulamalarında verimliliği en dü§ük fanöne eğimli fanlardır. 4.2. Geriye eğimli tanlar Geriye eğimli fanlar, çark dizayn kanatların çark dönü§ yönüne göre geriye meyilli olarak yatmı§ olmasıdır. Bu tip tanların da yüzde 40 ila yüzde 85 arasında bir çalı§ ma bölgesi vardır. Bunlar öne eğimli kanatlılardan çok daha verimlidir. Yüzde 75 ila yüzde 80 verimlerde çalı§ırlar. 500 paskalın üzerindeki toplam basınçlarda geriye 35% UYGULAMA ALANI m 3 /h 40% Uygulama Alanı m 3 /h 80% 85%