Tesisat Dergisi 196. Sayı (Nisan 2012)

Doğalgaz Tesisatlarinda Verimlilik Giri§ Günümüzde kişi başına enerji tüketimi kalkın­ mışiiğın ölçüsü olarak kullanılmaktadır. Ulus– lararası Enerji Ajansı'nın 2008-2035 dönemini kapsayan öngörülerine göre 2008 yılında 12,2 milyar ton petrol eşdeğerindaki dünya ener– ji tüketiminin, 2035 yılında 16,7 milyar ton petrol eşdeğerine yükselmesi beklenmektedir. Enerji kaynakları arasında fosil yakıtlar olduk– ça önemli bir yere sahiptir. Fosil yakıt denilin– ce akla ilk gelen enerji kaynaklan petrol, doğal gaz ve kömürdür. Uluslararası Enerji Ajansı'nın 2008-2035 dö– nemine ilişkin projeksiyonuna göre; talebin önemli bir kısmını kar§ılayan kömür-petrol– doğal gaz üçlüsü 2035 yılında da talebi büyük oranda kar§ılamaya devam edecektir. Fakat fosil yakıtlar içinde doğal gaza olan talebin, çevresel ve pratik kolaylıkları nedeniyle ar– tacağı ve 2035 yılında petrolden sonra ikinci konumdaki kömür ile başa baş bir seyir izleye– ceği tahmin edilmektedir. Enerji ihtiyacının önemli bir bölümünü karşı­ layan fosil yakıt rezervlerinin hızla tükenmesi, enerji tüketimindeki hızlı arbşa bağlı olarak sera gazı emisyonlarının insan yaşamını tehdit eder duruma gelmesi nedeniyle, enerji günü– müzün en önemli sorunlarından birisi halini almı~r. Türkiye'de ene~inin yaklaşık %35'i, toplam elektriktüketiminin ise yaklaşık %40'ı binalarda kullanılmaktadır. Bina sektörü, enerji tüketimin– de sanayi sektöründen sonra ikinci sırada yer almaktadır. Dolayısıyla binalarda enerji tasar– rufuna yönelik çalışmalar, eneıji kaynaklannın etkin kullanımı açısından önemlidir. Türkiye'de binalarda birim alanı veya hacmi ısıtmak için harcanan enerji Avrupa Birliği ül– kelerine göre yaklaşık 2 kat daha fazladır ve buda beraberinde çevreye daha fazla co2 sa- 116 lesisat Dergisi Sayı 196 - Nisan 2012 lınımı demektir. Bu nedenle enerji verimliliğini yönlandinmek ve bir ene~i kültürü oluşturmak ulusal politikamız olmalıdır. Bu anlamda enerji verimliliğinin artırılınasına yönelik olarak yapı­ lan mevzuatsal düzenlemeler; Ene~i Verimli– liği Kanunu, Ene~i Kaynaklarının ve Ene~inin Kullanımında Verimliliğin Artırılmasına Dair Yönetmelik, Binalarda Enerji Performansı Yö– netmeliği yürürlüğe girmiştir. Yasal mevzuatıa­ nn düzenlenmesinin yanı sıra gerekli denetim işleminin tam ve eksiksiz yapılması ve halkın bilinçlandirilmesi ene~inin etkin kullanılabil­ mesi için önemli unsurlardandır. Mevzuatsal yapılan tüm düzenlemelere rağ­ men ene~i verimliliğinde amaçlanan hedeflere ulaşılabilmesi için son kullanıcılan nbilgilendi– rilmesi ve bu anlamda bilinçfendirilmesi son derece önemlidir. Tüm kamu kurum ve kuru– luşların son kullanıcının bilinçlendirilmesine yönelik çalışmalar yapması gerekmektedir. Bu anlamda iGDAŞ kamu hizmeti yapan bir şirket olarak gerek mevzuatıann tarafımıza vermiş olduğu sorumluluk ve gerekse şirketimizin misyonu gereği olan sosyal sorumluluğumuz gereği toplumda enerji kültürünün ve enerji ve– rimlilik bilincinin gelişimine katkıda bulunmak amacı ile tanıtım ve bilinçlendirme etkinlikleri faaliyetlerini gerçekleştinmektedir. 2. Doğalgaz lesisatlan nda Verimlilik 2.1 Dojllpzın Tam Yanması Yanma, yakıtların genellikle havadan sağladığı oksijen ile birlikte hızlı oksidasyonu sonucu ısı ve sıcak yanma ürünlerinin açığa çıktığı kim– yasal bir olaydır. Başka bir deyimle yanma, yakıtın bileşimincieki elementlerin ısı yaya– rak oksijen ile birleşmesidir. Yanma sonucu mikroskobik anlamda yeni bir molekül yapısı oluşmaktadır. Gazın yanma öncesi yapısında bulunan kimyasal enerji, yanma sonucu kine– tik ene~i olarak açığa çıkar. Yanma için gerekli olan oksijen serbest havadan alınır. ideal bir MBA. Makilli Mill. 1 iGııı\ş yanma "tam yanma" nın gerçekleşmesi de– mektir. "1 ml doğalgazm tam yanmasi için yaldaflk 10 ml havaya ihtiyaç vardir." TamYanma:Yanma sonunda baca gazlan içe– risinde yanıcı gaz bulunmayan yanmadır. Eksik Yanma: Yanma sonunda baca gazlan içerisinde yanmamış yanıcı gaz bulunan yan– madır. Rezervleri yenilerıemediği için hızla tükenmak– te olan enerji kaynaklannın ekonomik biçimde kullanılması, bu yakıtlarla çalışan cihaziarın yüksek verimde kullanılması ile doğrudan ilgilidir. Bir cihazın yüksek verimle çalışma­ sı, öncelikle yanmanın tam olarak yapılması sonra da ortaya çıkan ısının mekanik enerjiye dönüşme payının büyüklüğü ile izah edilir.Tam yanmanın sağlanması için yakıcı cihaz bakımı, baca bakımı ve temizliği, baca gazı analizinin yapılması ve havalandınma mentezlerinin asla kapabimaması gerekir. 2.1.1 Bacı Balam re Temizliğinin re Baca Gaz1 Analizi Yaptlmasl: Baca kontrollerinin ve temizliğinin yılda en az bir kez yapılması, yanma verimini artıracağın­ dan doğal gazın daha tasarruflu kullanılması­ na da neden olacaktır. Baca kontrolünün ve temizliğinin yapılması ile can ve mal emniyeti açısından risk oluşturan baca gazı zehirlen– melerinin önüne geçilecektir. Baca gazı analizi ile yanmayı olumsuz yönde etkileyen nedenler ortadan kaldırılarak tam yanmanın sağlanma­ sı ile elde edeceği miz enerji tasarrufu %5-6 civarındadır. Kazanların çalışmaya başladığı sonbahar aylarında kazan ve brülör ayarlan