Tesisat Dergisi 195. Sayı (Mart 2012)

MAKALE 140 Tesisat Dergisi Sayı 195 - Mart 2012 müstakil ev için referans durum ve gelişmiş sistem için bu sonuçları göstermektedir. So- nuçlar son derece açık olarak “hava akışına karşı termal enerjideki” değişme eğiminin birçok bina-iklim kombinasyonunda referans durum/mevcut uygulamaya nazaran gelişmiş sistemde çok daha düşük olduğunu göster- miştir. Gelişmiş sistemin ele alındığı birçok durumda bu eğim hatta sıfır olmakta, mini- mum havalandırma hava akış oranının termal enerji talebinde adeta ihmal edilebilir bir etkisi olduğunu ortaya çıkarmaktadır. Fanları sürmek için gerekli olan enerjiyi de analizin içine dâhil etmek, bunun yanında ısıt- ma ve soğutmanın genellikle farklı verim se- viyelerinde sağlanacağı da göz önünde bulun- durularak, verilen enerji bakımından da ayrıca bir analiz yapılmıştır. Bu maksatla referans dönüştürme planı ısıtmanın temel olarak bir ısı pompası sistemiyle (hava veya toprak kay- naklı), soğutmanın soğutma makinesi ve me- kanik havalandırmada ise havanın ortamdan bir kanal ve fan sistemiyle ortalama nitelikteki bir fan vasıtasıyla yapıldığını dikkate almıştır. Tablo 2. Halen uygulanan ve ele alınan gelişmiş sistemin özellikleri Müstakil ev Apartman Ofis Okul Mevcut Uygulama Gelişmiş sistem Mevcut Uygulama Gelişmiş sistem Mevcut Uygulama Gelişmiş sistem Mevcut Uygulama Gelişmiş sistem Lizbon İnfiltrasyon oranı (ach -1 ) 0* 0.1 0* 0.1 0.6 0.1 0.6 0.1 Havalandırma kontrolü Yok DCFC Yok DCFC Yok DCFC Yok DCFC Isı geri kazanımı Hayır Evet Hayır Evet Evet Evet Evet Evet Paris İnfiltrasyon oranı (ach -1 ) 0.3 0.1 0.3 0.1 0.3 0.1 0.3 0.1 Havalandırma kontrolü Yok DCFC Yok DCFC Yok DCFC Yok DCFC Isı geri kazanımı Evet Evet Evet Evet Evet Evet Evet Evet Helsinki İnfiltrasyon oranı (ach -1 ) 0.1 0.1 0.1 0.1 0.1 0.1 0.1 0.1 Havalandırma kontrolü Yok DCFC Yok DCFC Yok DCFC Yok DCFC Isı geri kazanımı Evet Evet Evet Evet Evet Evet Evet Evet * Binanın basınç altında olduğu ve infiltrasyon olmadığı kabul edilmiştir DCFC (Demand-control and free-cooling) Talep kontrol ve serbest soğutma Müstakil ev Müstakil ev Müstakil ev Apartman Lizbon Mevcut uygulama Gelişmiş uygulama Paris Helsinki Apartman Apartman Ofis Ofis Ofis Okul Okul Okul Toplam elektrik tüketimi [kWh/(m².a)] Şekil 3. Farklı yerlerde ve incelen binalarda halen uygulanmakta olan sistem ve gelişmiş bir sistem senaryosunda havalandırma oranının 10m³/(h. kişi) olarak değiştirilmesinin, toplam HVAC ile ilgili enerji üzerine etkisi. Şekil 4. Farazi olarak fakat aynı anda havalandırma oranının 20’den 30 m³/ kişiye yükselmesi ve hava sızmaz bina kabuğu, ısı geri kazanımı ve serbest soğutmayla beraber gelişmiş havalandırma sistemlerinin uyarlaması halinde HVAC ile ilgili verilen enerji talebinde yüzde olarak değişme. Müstakil ev Müstakil ev Müstakil ev Apartman Lizbon Paris Helsinki Apartman Apartman Ofis Ofis Ofis Okul Okul Okul tüm incelemelerde, havalandırma oranlarının artımı yönünde bir ihtiyaç olması halinde – ta- sarlanan kurulumdan çok fazla ancak burada tartışma konusu olmayan- bu tedbirin enerjiye etkisi daha gelişmiş havalandırma sistemleri ve hava sızmaz bina dış cepheleri kullanarak etkili bir şekilde hafifletilebilir. Bu sonuçlar “kişiye” bazında havalandırma oranlarındaki artmanın veya azalmanın et- kisinin etkili bir şekilde hafifletilebileceğini doğrularken, üzerinde ilave çalışmanın ge- rekeceği en azından iki önemli soru ortaya çıkmaktadır. Bunlardan birincisi gelişmiş sistemleri Avrupa’nın “her yerinde” kabul et- menin “maliyet etkişnliği” dir. Önem daha az olmayan diğer, ise hava sısmazlığı çok iyi olan binaların açık hava ortamına karşı bir sığınak olarak değil tam aksine yılın büyük bir kısmın- da dış ortamın bir uzantısı olarak kabul edilen Avrupa’nın birçok bölgesinde yaygın kültüre uygun olup olmadığıdır. Ancak bu referans sistemin kullanılması sa- dece HVAC enerjisi talep eden birkaç elemanı tek bir gösterge altına toplamada kolaylık sağ- laması için olduğu önemle vurgulanmaktadır, bu nedenle referans sistemin kendisi için bir tavsiyede bulunmaya ihtiyaç yoktur. Şekil 3 Halen uygulanan sistem ve gelişmiş sistemle ısıtma, soğutma ve havayı hareket ettirmek için hava akış oranının 10m³/(h. Kişi) oranında değişmesinin etkisini göstermekte- dir. Tek olarak ısı enerjisinde olduğu gibi, so- nuçlar değişmenin getirdiği etkilerin gelişmiş sistemde halen uygulanan sisteme nazaran çok daha az olduğunu göstermiştir. Gelişmiş sistemlerde, havalandırma oranının 10 m³/ (h.kişi) oranında değişmesinin etkisi hiçbir za- man verilen enerjide 2 kWh/(m².yıl) dan daha fazla olmamıştır. Şekil 4 önceki sonuçları havalandırma oranla- rının farazi olarak mevcut uygulamada 20 m³/ (h kişi) den gelişmiş uygulamada 30 m³/(h kişi) olarak artması ile ima edilen değişme yüzdesi olarak ifade etmektedir. Şekil iki vaka dışındaki REHVA European HVAC Journal February 2012