Tesisat Dergisi 194. Sayı (Şubat 2012)

GÜNCEL 94 Tesisat Dergisi Sayı 194 - Şubat 2012 Avrupa Havalandırma Standartları Nejc BRELIH REHVA Ofisi Proje Mühendisi Havalandırma üzerine Avrupa Standartları Avrupa Standardizasyon Komitesince (Euro- pean Committee for Standardization (CEN)) yayınlanmıştır. Standartlar sektörde yar alan girişimciler, kamu yetkilileri, kullanıcılar ve yine sektör ticari derneklerin arasında yapılan Avrupa ve uluslararası seviyede tanınan ba- ğımsız standardizasyon kuruluşlarınca organize edilen bir danışma toplantısında konsensüs sağlanarak şekillendirilmiştir. Bu standartlar ürünler, hizmetler ve üretim süreçleriyle ilgili katılanların oluşturduğu teknik ve kalite kriter- leri ve aynı zamanda teknik özellik setlerinden oluşur. Standartlara uymak, eğer bunlar ulusal mevzuatın bir parçası değilse, isteğe bağlıdır. Bir taslak standardı son şeklinin EN Standardı olarak kabul edilmeden önce ağırlıklı resmi bir oylama için CEN’nin 30 üyesine sunulur. Kabul edilmesinden sonra, 30 Ulusal Standart Kuruluşunun her biri yeni EN’yi eşdeğerde bir ulusal standart olarak yayınlar ve bununla çelişkili herhangi bir ulusal standardı geri çeker. Böylece, bir EN, Avrupa Standardizasyon Komitesinin 30 üye ülkesinde ulusal bir standart haline gelir. IAQ (Indoor Air Quality-İç Ortam Hava Kalitesi) ile Alakalı Standartlar ve Teknik Raporlar Avrupa Standardizasyon Komitesinde (CEN) havalandırma ile alakalı çalışma havalandır- manın farklı konuları üzerine çalışan ve halen 11 çalışma grubundan oluşan Binalar için Havalandırma Teknik Komitesine (CEN TC 156) koordine edilmektedir. Bu makalenin yazıldığı sırada, halen CEN TC 156 komitesince 65 adet Avrupa standardı yayınlamıştı. Bu yazının amacı 65 adet standardı süzmek ve doğrudan iç ortam hava kalitesi ile alakalı olanları çı- karmaktır ( Tablo 1 ). Doğrudan iç ortam hava kalitesiyle ilgili olmanın anlamı, söz konusu bu standartların doğrudan bir noktadan iç ortam hava kalitesinin artmasına yönelik önlemlere hitap etmesidir. Standartlar ya konut ya ticari binalar ya da her ikisine de hitap etmektedir. Tablo 1 genel olarak havalandırma sistemi veya cihazlarının işlevsel özellikleriyle ilgile- nen standartlar listesini içermektedir. CEN TC 156 tarafından yayınlanan ve iç ortam hava kalitesiyle alakalı listede gözükmeyen diğer standartlar genel olarak mekanik özellikler ve havalandırma sistemleri ve cihazlarının testleriyle ilgilidir. Aşağıda verilen standart listesi arasında sadece birkaçı doğrudan iç ortam hava kalite- sine atıf yaparken diğerleri dolaylı olarak atıf yaparlar. Sadece EN 15251 standardı ve CEN/ TR 14788 raporu doğrudan iç hava kalitesine tahsis edilmiştir, diğer standartları hava akış oranı, sistemlerde kontrolsüz nemin önlenmesi şartları gibi sadece özel olarak iç ortam hava kalitesi ile ilgili hususlarla ilgilenir. CEN/CR 1752:1998. Binalar için havalandır- ma- iç ortam için tasarım kriteri Bu teknik rapor havalandırma ve klima sis- temlerinin tasarım, devreye alma, işletme ve kontrolü için iç ortam hava kalitesini ifade eden şartları ve metotları belirler. Bu rapor bir standart hüviyetinde değildir, ancak iç ortam hava kalitesi ve iklimi ile ilgili bilgilere sahiptir. Rapor iç ortam çevresi dediğimiz havayı kapsar ve burada en önemli ilgi konusu insandır, ancak evleri kapsam dışına alır. Sanayi proseslerinin veya özel şartların sağlanmasını gerektiren ben- zer operasyonların olduğu binaları kapsamaz. Devreye alma, kontrol ve işletme için ölçülmesi gereken parametreler dahil özel uygulama süreçlerini kapsamaz. EN 15251:2007. İç ortam hava kalitesine, ısıl çevreye ve akustiğe hitap eden binaların tasa- rım ve enerji performansının değerlendirilmesi için iç ortam havası girdi parametreleri. Bu Avrupa standardı binaların enerji perfor- mansı üzerine etkisi olan iç ortam havasına it parametreleri belirler. Standart bina sistemi Tablo 1. Doğrudan İç Ortam Hava Kalitesiyle İlgili Standartlar Standart referans no. Başlık CR 1752:1998 Binalar için havalandırma- İç ortam çevresi için tasarım kriterleri EN 15251: 2007 İç ortam hava kalitesine, ısıl çevreye ve akustiğe hitap eden binaların tasarım ve enerji performansının değerlendirilmesi için iç ortam havası girdi parametreleri EN 13779:2007 Konut dışı binalar için havalandırma – Havalandırma ve oda klima sistemleri için performans şartları CEN/TR 14788:2006 Binalar için havalandırma – Konutlar için havalandırma sistemlerinin tasarım ve ölçülendirilmesi EN 12097:2006 Binalar için havalandırma - Kanal işleri – Kanal sistemlerinin bakımını kolaylaştırmak için kanal elemanlarında olması gereken şartlar EN 13053:2006 Binalar için havalandırma Klima santralleri – Parçaların ve elemanların sınıflandırma ve performans EN 15239:2007 Binalar için havalandırma – Binaların enerji performansı – Havalandırma sistemlerinin kontrolü için ana esaslar EN 15240:2007 Binalar için havalandırma - Binaların enerji performansı – Klima sistemlerinin kontrolü için ana esaslar EN 15665:2009 Binalar için havalandırma - Konutlar için havalandırma sistemlerinin tasarımı için performans kriterlerinin belirlenmesi prEN 15780:2008 Binalar için havalandırma – Kanal işleri – Havalandırma sistemlerinin temizlenmesi FprEN 779:2011 Genel havalandırma için iri parçacıklı hava filtreleri - Filtre etme performansının belirlenmesi