Tesisat Dergisi 194. Sayı (Şubat 2012)

MAKALE 56 Tesisat Dergisi Sayı 194 - Şubat 2012 + Şekil 1. Isıl hissetme ve bunlara göre performans arasındaki ilişki EN 15251 standardına (2007) göre iç ortama ait üst üste gösterilmiş kategorilerde verilmiştir. Isıl hissetme değerlendirmeleri (IHD) şöyle sınıflandırılmıştır: -3= soğuk, -2= serin, -1= hafif serin, 0= nötr, 1=hafif ılık, 2=ılık, 3= sıcak. Şekil 2. Hava sıcaklığı ve performans arasındaki ilişki EN 15251 standardına (2007) göre yaz şartlarındaki iç ortama ait üst üste gösterilmiş kategorilerde verilmiştir. Şekil 3. Hava sıcaklığı ve performans arasındaki ilişki EN 15251 standardına (2007) göre kış şartlarındaki iç ortama ait üst üste gösterilmiş kategorilerde verilmiştir. Bu soru ısıl konfor bakımından rahatsızlığın sadece sıcaklığın sonucu olmayıp buna kar- şılık metabolik ısı üretimi (fiziksel faaliyet), giyinme durumu, sıcaklık, etrafta bulunan cisimlerin ortalama sıcaklık dereceleri (orta- lama yansıma sıcaklığı), hava hızı ve havanın nemi gibi altı parametrenin de etkisi olduğunu dikkate aldığımızda da geçerlidir. Bu paramet- relerin değişik kombinasyonları aynı ısıl hissi veya Fanger (1970) tarafından tanımlanan Öngörülen Ortalama Sonucu (Predicted Mean Vote PMV) da yaratabilir. Sonuç olarak sı- caklığın yanında bu iki gösterge ısıl çevrenin performansı nasıl etkilediğini tarif etmek için kullanılır. Bu yaklaşım performans kaybını Berglund ve diğerleri (1990), Loveday ve di- ğerleri (1995) verilerini kullanarak Öngörülen Ortalama Sonuç ile ilişkilendiren Roelofsen (2001) tarafından da benimsenmiştir, ( Şekil 1 ). Kosonen ve Tan (2004) da verimlilik kaybı- nın iyileştirilmiş ısıl konfor tasarım kriteri yar- dımıyla nasıl minimize edileceğini göstermek için Öngörülen Ortalama Sonucu kullanmıştır. Ancak sadece çok sıcak hissetmenin verimlilik üzerine olan etkileri rapor edilmiş ve Öngörü- len Ortalama Sonuç ile verimlilik arasında bir ilişki kurulamamıştır. Diğer taraftan Jensen ve diğerleri (2009) ısıl hissetmeyi etkileyen farklı etmenlerin olasılık dağılımının dikkate alan Ba- yesian modelini kabul ederek ısıl hissetmenin sonucu ve performans arasındaki ilişkiyi elde etmişler ( Şekil 1 ) ve ilişkiyi oluştururken bir- kaç laboratuvar ve saha çalışmalarından ge- len ilave görevlerin performansı verilerini ofis çalışmasını simüle etmek için bir cihaz beceri- Isıl hissetme değerlendirmeleri (IHD) Sıcaklık °C Yaz Kış Sıcaklık °C Sıcaklığa göre performans si kullanılmıştır) kullanmışlardır. Son olarak da ısıl hissetme sonucu ve iş performansı arasın- da diğer bir rakamsal ilişki de Lan ve diğerleri (2011b) ( Şekil 1 ) tarafından elde edilmiştir; bu deneyde nöro davranışsal testler üzerine verileri ve üç bağımsız laboratuvarın kendi yaptıkları deneklerin ısıl hislerinin kaydedildiği simüle edilmiş ofis çalışmalarını kullanmışlar- dır (Lan ve diğerleri,2009; Lan ve Lian, 2009; Lan ve diğerleri, 2011a). Şekil 1 ısıl hissetme ve iş performansı üzerine Roelofsen (2001), Jensen ve diğerleri (2009) ve Lan ve diğerleri (2011b) tarafından gelişti- rilen üç farklı ilişkiyi karşılaştırmaktadır. Karşı- laştırma en uygun performansın olduğu yerde normal bir ısıl hissetme olduğunu göstermiştir, çok sıcak veya çok soğuk hissetme etkiler nötr duruma göre tam simetrik olmamakla beraber performansı olumsuz etkilemekte ve perfor- mans hafif serin hissetmeye doğru biraz daha fazla bozulmaktadır. Roelofsen’in (2001) mo- deli performans üzerine olan en büyük etkinin ısıl bakımdan rahatsızlık olduğunu göstermek- tedir ve bu bulgu belki de en büyük belirsizliği taşımaktadır. Jensen ve diğerlerinin (2009) elde ettiği ilişki soğuk taraf için Lan ve diğer- lerinin (2011b) elde ettiklerine benzemektedir, oysaki bu model ısıl hissetme skalasının sıcak tarafı için Lan ve diğerlerinin (2011b) mode- Sıcaklığa göre performans % Sıcaklığa göre performans % Lan ve diğerleri (2011b) Jensen ve diğerleri (2009) Roelofsen ve diğerleri (2001) Lan ve diğerleri (2011b) Seppänen ve diğerleri (2009) Berglund ve diğerleri (2001) Lan ve diğerleri (2011b) Seppänen ve diğerleri (2009) Berglund ve diğerleri (2001)