Tesisat Dergisi 191. Sayı (Kasım 2011)

SÖYLE Şİ 64 Tesisat Dergisi Say ı 191 - Kas ı m 2011 nal imalat ve montaj i ş leri teknik ş artnamesi olan DW-144 kitapç ı ğ ı n ı tercüme ederken de ba ş ı m ı za geldi. Bu tip teknik a ğ ı rl ı kl ı kitaplar ı n konusunda uzman, yabanc ı dile hakim ki ş iler taraf ı ndan yap ı lmas ı çok daha faydal ı olaca- ğ ı na inan ı yorum. NEBB in bu kitab ı , Prof. Dr. Hasan Heperkan, Zeki Aksu ve ben Türkçe’ye kazand ı rd ı k. Hatalar ı , eksikleri var ama bunlar ikinci bask ı da düzeltilecektir. Böylece, Türkiye için bizim yaratmad ı ğ ı m ı z ama içeri ğ iyle dolu dolu ve kapsam ı zengin bir standard ı m ı z oldu. Bu kitab ı n içerisindeki sorumluluklar çok güzel ifade edilmi ş . Yapt ı ğ ı n ı z i ş daha önce de söyle- di ğ im gibi i ş verene, tasar ı mc ı ya kolayl ı k sa ğ - lad ı ğ ı gibi sizin i ş inizi de kolayla ş t ı r ı yor, ayr ı ca enerji ekonomisine de katk ı sa ğ l ı yor, fakat bu- rada üçlü bir ayak var. Tasar ı mc ı bu i ş i tasar- larken art ı k yava ş yava ş Test and Balancing’le ilgili NEBB’in istedi ğ i sorumluluklar ı veya gö- revleri yerine getirmesi laz ı m. Tasar ı mc ı n ı n bu kitab ı iyi okumas ı laz ı m. Tasar ı mc ı lar, tasar ı m esnas ı nda nas ı l belirli disiplinlerden ( so ğ uk depo, otomasyon, yang ı n gibi) destek al ı yor- larsa, ISKAV dan ya da kurulacak yeni TAD firmalar ı ndan da Test and Balancing konusun- da tasar ı m deste ğ i alabilir. Tasar ı mda gördü- ğ ümüz eksikler yerli yerine oturursa uygulama a ş amas ı nda çok daha rahat ediyoruz. Bu kitapta tasar ı mc ı n ı n görev ve tan ı mlar ı belli yapaca ğ ı i ş ler mevcut. Uygulama s ı ras ı nda ise mekanik müteahhitlerin özellikle kanal testleri, belli yerlere test delikleri aç ı lmas ı , ya da ek- sik damperler varsa onlar ı n konulmas ı gibi bu süreç içerisinde ciddi bir çal ı ş ma yapmas ı ge- rekiyor. En önemlisi mekanik yüklenicinin i ş in sonuna ya da ortalar ı na do ğ ru Test and Balan- cing program ı n ı yapmas ı laz ı m. Çünkü bizde i ş programlar ı i ş in yap ı m ı ve sistemin devreye al ı nmas ı na kadar gidiyor TAD çal ı ş malar ı ma- alesef i ş program ı kapsam ı na al ı nm ı yor.. Ama bu süreç hakikaten sanc ı l ı ve uzun, 3-4 ay ı buluyor. Ya ş ad ı ğ ı m ı z deneyimlerle bu süreci biraz daha k ı saltmaya çal ı ş ı yoruz. Mekanik müteahhidin görevlerini iyi tan ı mla- mas ı gerekti ğ ine inan ı yorum. Bunu da tasa- r ı mc ı tan ı mlayacak. Tasar ı mc ı hem NEBB’de yazd ı ğ ı gibi projesindeki eksikleri giderecek hem de mekanik müteahhidin yapaca ğ ı i ş leri tan ı mlayacak. Böylece teklifi veren mekanik müteahhit hem onu birim fiyat olarak bir ke- nara yazacak hem de yapaca ğ ı i ş lerin maddi kay ı plar ı n ı göz önünde tutacak. “Kitap sektörü disipline ediyor” Bu kitap, tasar ı mc ı n ı n ve müteahhitlerin sorumluluklar ı n ı çok güzel anlatm ı ş . Üçün- cüsünde de test balancing’i yapan ş irketin sorumluluklar ı n ı tan ı mlam ı ş . Bence kitaptaki en güzel k ı s ı m bu. Sektörü disipline ediyor. Onun d ı ş ı nda pompan ı n debisinin, hava de- bisinin ölçülmesi zor ve zahmetli bir i ş ama bir ş ekilde yap ı l ı yor. Fakat bu üç sacaya ğ ı n ı n görevlerinin tan ı mlanmas ı , sorumluluklar ı n ı n bilinmesi ileride ç ı kacak sorunlar ı önceden önlüyor. Mesela kitapta; TAD müteahhidi için “Mekanik müteahhit tüm çal ı ş malar boyunca bir veya iki ki ş iyi, sürekli onun yan ı nda gözlem ve denetçi olarak tutacak” diyor. Ya da bina otomasyon sistemi, tüm test ayar ve balans- lama s ı ras ı nda TAD i ş ini yapan firmaya destek olacak. Çünkü otomasyonsuz bir sistemi dev- reye almak mümkün de ğ il. Test, ayar, balancing’e girmeden evvel bir santralin senaryoya uygun çal ı ş ı p çal ı ş ma- d ı ğ ı na bak ı yorsunuz. Ölçümden evvel zaten ciddi bir çal ı ş ma yap ı yorsunuz. Ciddi otomas- yon firmalar ı var fakat kendi i ş lerini kendileri denetliyorlar. Ya da i ş letme alt ı ay, bir y ı l sonra bu hatalar ı görüp geri dönüyor. Ama geri döne- ne kadar da baya ğ ı bir enerji tüketimi oluyor. Sorunlar ya ş an ı yor ama bence en önemlisi ya ş anan enerji kay ı plar ı . ISKAV’ ı n bu konuda iki amac ı var, s ı ras ı yla bunlara de ğ inmek isti- yorum. ISKAV’ ı n birinci amac ı ; Türkiye’de bo ş olan sektörü standartlarla doldurmak. Çok iyi müteahhitlik hizmetleri veriyoruz. Türkiye’deki mekanik müteahhitlerin yurt d ı ş ı ndaki meka- nik müteahhitlerden art ı k hiç eksi ğ i yok. Zaten yurt d ı ş ı nda da çal ı ş ı yoruz ve hiçbir sorun ya- ş am ı yoruz. Ama test, ayar, dengeleme ve i ş let- meye alma konusunda ciddi aç ı ğ ı m ı z var. Mekanik müteahhitlerin yurt d ı ş ı ndaki projeler- de bu i ş i bazen sertifikal ı firmalara yapt ı rmak için e ğ ilimleri var fakat yurtd ı ş ı ndan NEBB sertifikal ı bir firmay ı ça ğ ı r ı p bu i ş i yapt ı rman ı z ciddi bir maliyet getiriyor. ISKAV, Türkiye’deki sertifikay ı nas ı l alabilece ğ imiz de dü ş ündü. Çünkü bunlar mekanik müteahhitler için ciddi kay ı plar anlam ı na geliyor. NEBB ile ISKAV ı n yapt ı ğ ı anla ş maya göre ABD den uzman bir ki ş i gelerek 15-20 ki ş ilik bir gruba toplu olarak e ğ itim ve sertifika verilmesi hedefleniyor.. Tabi firmalardan ve ki ş ilerden önce ölçü aletleri, donan ı mlar isteniyor. Çok önemli. Ellerinde ne tür cihazlar var, kalibrasyonu var m ı ? Bu i ş i yapan ki ş ilerin CV’leri nelerdir? Bu tip firmalar ı tercih ediyorlar ve e ğ itim vermek istiyorlar. Bu da uzun bir süreçti, yaz ı ş malar yap ı ld ı , ş im- di belli bir yere geldik. Herhalde önümüzdeki y ı l NEBB’in bir yetkilisi Türkiye’ye gelecek. E ğ itimini verip, firmalardaki ki ş ileri sertifika- land ı racaklar. Sertifikal ı bu mühendislere TAD Engineering deniyor. “ISKAV, e ğ itimlerinin ard ı ndan firmalar ı denetleyen bir kurulu ş olmak istiyor” ISKAV, kar etmeyen bir kurulu ş oldu ğ u için 3,4,5 belki 10 i ş i yap ı p, teorik çal ı ş malar ı da prati ğ e geçirilmesini de sa ğ lad ı ktan ve bu e ğ itimi de ver- dirdikten sonra art ı k bu i ş i yapmak de ğ il, bu i ş i yapan firmalar ı denetleyen olmak istiyor. ISKAV olarak bu konuda çok do ğ ru bir yol haritas ı çizdik. Bu noktada Metin Duruk ve İ smet Gencer’i de anmak istiyorum. Çok do ğ ru bir yolda gidiyoruz. Seneye e ğ itimi verirsek, bu çal ı ş man ı n eksik bir aya ğ ı n ı da olu ş turmu ş olaca ğ ı z. Geçen bir sene içinde yap ı lan çal ı ş malardan bahsetmek istiyorum. Birincisi bu i ş in en önem- li taraf ı tasar ı mc ı lar ve mal sahipleri, i ş i daha çok onlar ya ş ı yor. E ğ er mal sahipleri bu ili ş kiyi istemezse, ikna edemezsek ya da tasar ı mc ı y ı bu i ş in mutlaka yap ı lmas ı na ikna edemezsek bu i ş ler ş artnamelerde, ke ş if özetlerinde tan ı m- lanmad ı ğ ı için TAD i ş i yine ölü do ğ uyor. ISKAV do ğ ru bir te ş his yapt ı . Birinci a ş amada sizin de kat ı ld ı ğ ı n ı z o toplant ı da tasar ı m firmalar ı - n ı n uzman ki ş ileri ve mal sahiplerini, mü ş avir olarak çal ı ş an proje yönetim firmalar ı n ı davet ettik ve bu konuyu anlatt ı k. Bunun yans ı mas ı n ı görüyoruz, art ı k ş artnamelerde tan ı mlar yap ı l ı - yor. Yani test, ayar dengeleme i ş lerinin NEBB’in standartlar ı na göre olmas ı gerekir. Hatta ISKAV ve e ş de ğ er bir kurulu ş taraf ı ndan yap ı lmas ı gerekti ğ i fikri yava ş yava ş oturuyor. ISKAV ti- cari bir firma olmad ı ğ ı ndan insanlar rahatlar, bir markay ı deklare ediyormu ş gibi tereddütleri yok. ISKAV, üniversitelerin, tüm sektörün içinde bulundu ğ u bir Vak ı f. Haks ı z rekabet yapm ı yor. Belki ş u anda bu i ş leri biraz zarar ı na yap ı yor fakat birinin bunu yapmas ı laz ı m. İ leride yolun aç ı laca ğ ı n ı dü ş ünüyorum. “NEBB’i mümkün oldu ğ u kadar oturt- maya çal ı ş t ı k” Birinci çal ı ş ma Tekfen’di. Arde Klima’dan Mustafa Arslancan’ ı n talebiyle oldu ve onun taraf ı ndan yap ı ld ı . ISKAV burada yard ı mc ı olmalar ı için belirli firmalar ı kullan ı yor. Bu i ş