Tesisat Dergisi 191. Sayı (Kasım 2011)

SÖYLE Şİ 62 Tesisat Dergisi Say ı 191 - Kas ı m 2011 Is ı tma So ğ utma Klima Ara ş t ı rma ve E ğ itim Vakf ı (ISKAV), 2010 y ı l ı Kas ı m ay ı nda mekanik tesisat sektörünü bir araya getirerek, Test, Ayar ve Dengeleme (TAD) konusunda bir seminer düzenlenmi ş ti. Aradan bir senelik bir zaman geçti. Mecon Yap ı Yönetim Kurulu Ba ş kan ı Dr. Mustafa Bilge, bu dönem içinde neler yap ı ld ı ğ ı n ı dergimize anlatt ı . “Test, Ayar ve Dengeleme Konusundaki Çal ı ş malar ı m ı zda Epeyce Yol Katettik” Dr. Mustafa Bilge Mecon Yap ı Yönetim Kurulu Ba ş kan ı Mecon Yap ı Yönetim Kurulu Ba ş kan ı Dr. Mustafa Bilge: Bizler in ş aat sektöründe mekanik taahhüt i ş leri yap ı yoruz. Hem MTMD hem de ISKAV daha çok mekanik tesisat konusunda faaliyet gösteren dernekleri bir araya getiren kurulu ş lar. Son 50 y ı la bakt ı ğ ı m ı zda Türkiye’de in ş aat sektörü çok h ı zl ı bir süreçten geçti. Yurt içinde oldu ğ u gibi yurt d ı ş ı nda da ciddi çal ı ş malar yap ı l ı yor. Yurt d ı ş ı nda veya ülkemizde yabanc ı larla birlikte yürütülen projelerden belli ş eyler ö ğ reniyoruz. Mesela bundan 40 y ı l kadar önce bilinmeyen baz ı kavramlar vard ı “ shop drawing”, mal- zeme onay prosüdürleri,as built projeler gibi.. Bunlar art ı k mekanik tesisat sektöründe yerli yerine oturdu. Ama oturmayan ş ey, yabanc ı - lar ı n “Test, Balancing and Commissioning” dedikleri kavram var. Biz buna Test, Ayar ve Dengeleme (TAD)” diye tan ı ml ı yoruz. “Test, Ayar ve Dengeleme için ciddi emek ve para harcad ı k” Test, Ayar ve Dengeleme dedi ğ imiz kavramlar herkesin kafas ı nda farkl ı olarak alg ı lan ı yor. ISKAV da bu amaçla bu çal ı ş malar ı disipline etmeye çal ı ş ı yor. ISKAV’ ı n yakla ş ı k 10 y ı ld ı r bu konuda çal ı ş malar ı var. Bizim test, commissi- oning konusuyla nas ı l ilgilendi ğ imizi anlatmak istiyorum. İ lk olarak 1995 y ı l ı nda Pfizer ilaç fabrikas ı n ı yapt ı ğ ı m ı zda böyle bir süreç kar ş ı - m ı za ç ı kt ı . 1995’te yabanc ı larla çal ı ş arak bu konunun ne kadar önemli oldu ğ unu anlad ı k. 80’l ı y ı llarda ı s ı tma so ğ utma uygulamas ı n ı ta- mamlay ı p sistemi devreye ald ı ğ ı m ı zda ve yap ı genel olarak ı s ı n ı p so ğ uyorsa tamam bu i ş i ba- ş ard ı k derdik. Ama i ş in böyle olmad ı ğ ı n ı süreç içersinde gördük. Test, Ayar ve Dengeleme için i ş i ciddiye alan mekanik yüklenici firmalar bu i ş için ciddi emek ve para harcad ı lar. Bu çal ı ş - malar ı n geri dönü ş ünün hem mal sahibine, hem tasar ı mc ı ya hem de ülke ekonomisine enerji tüketimi anlam ı nda çok büyük katk ı s ı oluyor. Az önce de söyledi ğ im gibi ISKAV bu süreci 10 y ı ld ı r takip ediyor ve ciddi çal ı ş malar yap ı yor. Yakla ş ı k iki y ı l önce ISKAV’ ı n içinde Test, Ayar, Dengeleme (TAD) ad ı nda bir komisyon kurul- du. Bu komisyon öncelikle Türkiye’deki süreci inceledi. Yurt d ı ş ı ndaki benzer çal ı ş malar ı ta- kip etti ve buradan hareketle bir yol haritas ı ç ı kartt ı k. Türkiye’de bu i ş i ba ğ ı ms ı z olarak yapan bir kurulu ş un olmad ı ğ ı n ı gördük. Ama ciddi mekanik taahhüt firmalar ı dört dörtlük olmasa da kendi bünyesindeki ki ş ilerle bu i ş - leri bir ş ekilde yapmaya çal ı ş ı yor. Baz ı firmalar i ş letmeye ald ı ğ ı sistemin ölçümlerini yapma- ya çal ı ş ı yor. Ama tabi en önemlisi herkesin kendine özgü test, ayar, dengeleme felsefesi, standartlar ı , veya dokümanlar ı var. ISKAV da Türkiye’ye özgü standartlar olu ş turulma- s ı n ı hedefledi. Önce biz mi olu ş tural ı m yoksa yurt d ı ş ı ndaki bir yap ı y ı m ı dikkate alal ı m diye dü ş ündük, ara ş t ı rd ı k. Bu çal ı ş malar a ğ ı rl ı k- l ı olarak Amerika’da yap ı l ı yor. ASHRAE’nin, SMACNA’n ı n, Müteahhitler Birli ğ i’nin Test, Ayar ve Dengeleme konusunda yapt ı ğ ı çal ı ş - malar var. National Environmental Balancing Bureau (NEBB) ad ı nda kurulu ş lar var. Bunlar hem standartlar ı n ı olu ş turuyor hem de dene- tim yap ı yorlar. Sertifikaland ı rd ı klar ı firmalar ı n belirli dönemlerde hem ölçü aletlerini hem de oradaki insanlar ı n CV’lerini yap ı lan i ş lerin referanslar ı na bakarak, sertifikalar ı n ı her y ı l güncelliyorlar. Bu dört yap ı y ı inceledi ğ imizde bize en uygun olan ı n ı , dokümanlar ı yla da zengin olan ı n ı NEBB’i bulduk. Tabi bu bir karard ı , NEBB’le gi- delim dedik fakat NEBB’in kitab ı n ı yay ı nlarken hemen tercüme edemiyorsunuz. İ kinci a ş ama NEBB’le yaz ı ş malar yap ı ld ı . Bu konuda İ smet Gencer ve Metin Duruk gerçekten çok özverili çal ı ş t ı lar. İ kinci a ş ama da NEBB’le yaz ı ş malar süreciydi. NEBB’den olumlu yan ı t ald ı k. “NEBB kitapç ı ğ ı sayesinde içeri ğ i dolu, kapsam ı zengin bir standard ı m ı z oldu” Birincisi, klima sistemlerinin test edilmesi, ayarlanmas ı , dengelenmesi usul standartlar ı kitab ı n ı n çevirisiydi. Kitab ı n yay ı nlanmas ı y- la ilgili izinleri ald ı k. Birinci a ş amada kitab ı yay ı nlad ı k. Çevirisi çok sanc ı l ı oldu. Önce bir tercüme bürosuna verdik. Kitap tercüme edildi, ama önümüze gelen metin ve tan ı mlar çok farkl ı yd ı . Ayn ı durum MTMD’nin sac ka-