Tesisat Dergisi 191. Sayı (Kasım 2011)

MAKALE 102 Tesisat Dergisi Say ı 191 - Kas ı m 2011 ay ı n ortalama günü için e ğ ik yüzeydeki güne ş do ğ u ş aç ı s ı , ba ğ ı nt ı lar ı kullan ı larak belirlenmektedir [4,5]. Ş ekil 5 ’te aylara göre yatay düzleme gelen ayl ı k ortalama günlük, e ğ ik düzleme dü ş en ayl ı k orta- 45 m², 55 m², 65 m², 75 m² ve 85 m² kollektör kullan ı lmas ı durumunda May ı s, Haziran, Tem- muz, A ğ ustos ve Eylül aylar ı nda sa ğ lanacak faydal ı enerji miktarlar ı (Q f ), absorpsiyonlu so ğ utma sisteminin so ğ utma yükünün tama- m ı n ı kar ş ı layabilmesi için generatöre verilmesi gereken ı s ı miktarlar ı (Q gen ) ve güne ş enerjisin- den yararlanma oranlar ı (SF) Ş ekil 7 . Kollektörlerden elde edilen faydal ı ı s ı , (8) (9) (10) (11) { } [ δ φ ϖ ; tan tan cos min 1 S − =′ − 2A/1A R b = ( ) [ ] ϖ δ βϕ sin cos 2/ cos 1A S +′ − = ( ) [ ] d b b T 2/ cos 1HRH H β + + + = ( ) ( ) δ φ tan tan cos 15/2 t 1 0 − = − ( ) ( ) [ ] d b 2/ cos 1 HH β ρ − + ( ) δ ϕ ϖ π ϖ δ ϕ sin sin 180 / sin cos cos 2A S s + = ( ) ( ) δ βϕ ϖ π sin sin 180 / S − ′ ( ) { } ] δ βφ tan tan cos 1 − − − kuzey yar ı m kürede güneye yönlendirilmi ş düz- lemler için ; e ğ ik yüzeye gelen ayl ı k ortalama günlük ı ş ı n ı m yerin yans ı tma oran ı ortalama 0,2 al ı narak, Ş ekil 5. Aylara Göre Yatay Düzleme Gelen Ayl ı k Ortalama Günlük, E ğ ik Düzleme Dü ş en Ayl ı k Ortalama Günlük I ş ı n ı m De ğ erleri ve Günlük Ortalama Anl ı k I ş ı n ı m De ğ erleri. Tablo 3. Kollektör Cinslerine Göre Kollektör Parametreleri. Kollektör ad ı Kollektör tipi FR*( τα ) FR*U L A Tek caml ı seçici yüzeyli-1 0,7 3,3 B Tek caml ı seçici yüzeyli-2 0,8 3,5 C Vakum tüplü-1 0,54 1,4 D Vakum tüplü-2 0,8 2 Ş ekil 6. Aylara Göre Gereken Is ı n ı n Tamam ı n ı Kar ş ı layacak Kollektör Alanlar ı . Ş ekil 7. Aylara Göre Kollektör Verimleri. Ş ekil 8. Farkl ı Kollektör Alanlar ı nda Elde Edilen Qf ve SF De ğ erleri (D Kollektörü). (12) (13) e t f I*A* Q η= gen ek Q Q 1 SF −= güne ş enerjisinden yararlanma oran ı , ba ğ ı nt ı lar ı ndan hesaplanmaktad ı r. Güne ş enerjili so ğ utma sistemi için kollektör alan ı belirlenmesinde, so ğ utma ihtiyac ı n ı n ol- du ğ u aylar esas al ı narak, so ğ utma ihtiyac ı n ı n %70-80’nin güne ş enerjisiyle kar ş ı lanmas ı ekonomik olmaktad ı r [7]. Buna ba ğ l ı olarak lama günlük ı ş ı n ı m de ğ erleri ve günlük ortalama anl ı k ı ş ı n ı m de ğ erleri grafik halinde verilmi ş tir. Tablo 3 ’te incelenen kollektörlerin, ı s ı kazanç faktörü ile efektif yutma geçirme katsay ı s ı n ı n çarp ı m ı ve ı s ı kazanç faktörü ile toplam ı s ı ka- y ı p katsay ı s ı çarp ı mlar ı verilmi ş tir [5,6,7]. Aylara göre generatöre verilmesi gereken ı s ı n ı n tamam ı n ı kar ş ı layacak kollektör alanlar ı Ş ekil 6 ’da, kollektör verimleri ise Ş ekil 7 ’de veril- mi ş tir. İ ncelenen kolektörler aras ı nda en yüksek verime sahip olan D kollektörü sistem için seçi- lerek hesaplamalar bu kollektör için yap ı lm ı ş t ı r.