Tesisat Dergisi 190. Sayı (Ekim 2011)

172 Tesisat Dergisi Sayı 190 - Ekim 2011 TEKNİK TANITIM Vanalar için Ek Testler ve Duyar Vana ’daki Uygulamalar Vanaların bağlı bulunduğu her standartta veya TS EN 10266 standart serisinde seri üretimde yapılması gereken testlerle ilgili koşullar yer almaktadır. Ancak bunun yanında vanaların amaçlanan şartlara uygunluk ve doğrulama deneyleri genel özellikler ve ayırma vanaları olarak iki ayrı bölüm halinde TS EN 1074 – 1 ve TS EN 1074 – 2 standardında yer almakta ve vana üreticileri bu standarda uygun testleri yerine getirmelidir. Her ne kadar özellikle metalik malzemeler gerekli standartlara imal edilseler de kelebek vanalar ve elastomer sitli sürgülü vanalar gibi kauçuk malzeme kullanan vanalarda kauçuk malzemelerin TS EN 681-1 ve TS EN 681-2 standardına uygun olup olmadığı müşteriler tarafından denetlenebilmeli ve üreticilerden bunun şartlara uygunluğu istenmelidir. Bilindiği gibi, TS EN 12266-1 standardında veya vananın bağlı olduğu standartlarda gövde mukavemeti ve dış sızdırmazlık vananın anma basıncının 1,5 katı, kapama elemanı ise anma basıncının 1,1 katı basınçla anma çapına bağlı olarak değişen sürelerle test edilir. Bunun yanında; diyafram tip vanalar hariç olmak üzere karşılıklı olarak borulara sağlam olarak iki ucundan bağlanmak için tasarlanmış vanalar, seri üretime girmeden önce eğilme momentine dayanabilecek yüklere göre dizayn edilmeli ve bu şekilde piyasaya verilmelidir. Vanaların eğilmeye karşı direncini tayin için düzen- lenen deney standında ( Şekil 1 ) vananın her iki tarafına simetrik olarak uygulanan kuvvet (kuvve- tindeğeri TSEN1074-1 standardında ölçümmeto- duylabirlikte açıklanmıştır) sonunda vanaüzerinde herhangi bir deformasyon olmamalıdır. İsterlerse üreticiler Duyar Vana’ da yaptığımız gibi ( Şekil 2 ) hat sonu vanaları test etmek için tek taraflı olarak da test cihazında uygulama yapabilirler. TS EN 1074 -2 standardına göre ayırma va- nalarının dayanım direnci standartta belirtilen basınç değerlerinde el ile çalıştırılan vanalar için 250 kez, elektrikli, hidrolik veya pnömatik olarak çalıştırılan vanalar ise 2.500 kez açma kapama testine tabi tutulurlar. Bu test DN 50 ile DN 500 arasındaki tüm vanalar için yapılırlar. Tabii ki bu test belirli bir çevrim süresinde ve çevrim içinde basıncın belirli bir değere yükselmesi, veya sıfırlanması, her iki tarafın açılması, kapanması veya tek taraflı olarak açılıp kapanması gibi çeşitli faktörlerin uygu- lanması ile tatbik edilir. Dr. Mak. Müh. Süleyman TOKAY Ar-Ge Danışmanı / Duyar Vana Mak. San ve Tic. A.Ş. Kuvvet Uygulama Noktası Kuvvet Uygulama Noktası Şekil 1 Şekil 2