MAKALE Temassız termometreler ise çok hızlı ölçüm ya pabilmektedirler. Bu cihazlarda kullanma kılavuzlarında belirtilen optik orana dikkat ederek, cihazı borunun sıcaklığını ölçecek mesafeye getirip ölçüm yapılmalıdır. Ayrıca, temassız termometrelerle parlak yüzeylerden ölçüm alınmamalı ve mümkünse parlak yüzeyler mat hale getirilmelidir. Ancak basma ve genleşme hatlarında boru dışından yapılan ölçümlerde 4-6 °C fark olduğu unutulmamalıdır. 2.2. Aşırı Soğuma ve Ölçümü Sıvı hattı aşırı soğuma değerini bulmak için yoğunlaşma basıncı ve iki sıcaklığı bulmak gerekir. Bunlar, söz konusu basınçtaki yoğun laşma sıcaklığı ve yoğuşturucu çıkışındaki sıvı hattı sıcaklıklarıdır. Yoğuşturucu çıkışındaki borunun yüzey sıcaklığını ölçerek işe başla rız. Yoğunlaşma sıcaklığı ilgili soğutkana ait basınç-sıcaklık tablosundan elde edilebilir. Yüksek kayma sıcaklığına sahip yeni soğutkan karışımları (örneğin, R-407C) için kabarcık noktası (bubble point-BP) esas alınmalıdır. Ölçüm yapmak için sistemin rejime girmesine müsaade edilmeli ve yoğuşturucu üzerinde yeterli hava debisi sağlandığından emin olunma lıdır. Sıvı hattı sıcaklığını olçtükten sonra, sıvı hattı servis valfinden veya bu tür valfin olmadığı durumlarda kompresör basma hattındaki basıncı ölçmek ve basınç-sıcaklık tablosu kullanarak eşdeğer sıcaklığı bulmak gerekir. Her iki sıcaklık arasındaki fark aşırı soğuma (sub cooling) değerini verecektir. Aşırı soğutma/ aşırı kızdırma değerlerinin ölçüm leri için artık yoğunluklu olaraksıcaklık da ölçebilen manifoldlar kullanılmaktadır. Basınç ve boru yüzeyinden sıcaklık ölçümünün aynı anda yapılaŞekil 5. Şamandıralı debimetre [4] 64 Tesisat Dergisi Sayı 187 - Temmuz 2011 Şekil 4. Boru yüzeyinden sıcaklık ölçümü biliyor olması, eş zamanlı olarak aşırı kızdırma ve aşırı soğuma değerlerinin de görüntülenebiliyor olmasını sağlar. Bu da daha doğru bir ölçüm ya pılmasına olanak sağlamaktadır [3]. 2.3. Soğutucu Akışkan ve Su Debisinin Ölçülmesi Soğutucu akışkan ve su debimetreleri genelde şamandıralı (rotametre tipi) (Şekil 5), vorteks tipi (Şekil 6) ve pervaneli olarak (türbin tipi) yapılabilir. Bu debi ölçümleri genelde sıvı hattı üzerinden yapılır. Türbin tipi debimetreler akışı bir sayısal bir gösterge veya ibreli gösterge (Şekil 8) ile gösterirler. Sayısal göstergelerin akışkan cinsine göre kalibre edilmiş olması gerekir. Şamandıralı soğutucu akışkan debi metrelerinde hata payı +/- %10 civarındadır. Ayrıca bu tip debimetrelerin zeotrop karışım larda kullanılması, sıvı hatlarında sürekli kabarcıklaşma olması nedeniyle uygun değildir. Şekil 6. Vorteks tipi debimetre [5] Şekil 7. Türbin tipi debimetre [6] Şekil 8. İbreli metal gövdeli debimetre [7] Şekil 9. Pervaneli hız ölçer (anemometre) [2] Şekil 10. Sıcak telli hız ölçer (anemometre) [2]
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=