MAKALE Hızın ayarlanması gerekiyorsa bir frekans kon vertörü gereklidir. Sabit hızlı uygulamalarda frekans konvertörüne ihtiyaç duyulmaz. Yalnız şunu da belirtmek gerekir ki taşıma uygulamalarında en uygun frekans en azından uy gulamada gerçekleştirilemez. Bu konuya daha sonra tekrar değineceğiz. Kaldırma/taşıma uygulamasındaki ve taşıma uygulamasındaki tasarruf potansiyeli sabit hızlı bir pompayla karşılaştırıldığında sırasıyla %30 ve %76'dır. Her ne kadar Şekil 2'den kaldırma uygula malarında tasarruf elde etme potansiyelinin olmadığı görülse de çalıştırma koşullarında yapılacak bazı değişikliklerle sistemin tasa rımına göre tasarruf elde edilebilir. Bu durum bazen atık su arıtım tesislerindeki besleme pom paları için de geçerlidir. Bu tesislerdeki depolama alanlarının girişi farklı seviyelerde vefarklı pompa koşullarına uygun olarak kontrol edilir. Bu tür durumlarda hız kontrollü akıllı pompa tasarımı ener ji tasarrufu yapabilir. Bu özel durum makalemizin devamında ele alınmayacaktır. Montaj tamamlandıktan sonra pis su pompa larının tasarruf kapasiteleri hem pompa sisteminde hem de pompanın kendisinde değişen davranış ve arızalardan etkilenir. En önemli etkiler şu şekilde sıralanabilir [1], [2]: • Debi ve pompa sistemi kapasitesi arasındaki dengede meydana gelen değişimler ve farklılıklar. Bu değişimler pompaların per formanslarını en uygun çalıştırma koşulları altında sergilemediği anlamına gelmektedir. • Pompalarda meydana gelen aşınma ve tıkanma zaman içinde tasarruf oranını da etkiler. • Hava cepleri, birikintiler ve biyo-malzeme tabakaları ana borunun hidrolik direncini etkiler. • Boru ve çek valflerdeki sızıntılar pompa sisteminin debisinde de sızıntı yaşanmasına neden olur. Tüm bunlar, pompa kontrolörü ne işlev yükle nirse yüklensin pompa çalışmasını etkileyecektir. Fakat mevcut koşullar altında pompa çalışmasını optimize etmek mümkündür. Bu da pompa hızını sürekli olarak mümkün olan en ideal değere ayarlamakla sağlanabilir. Bu işleme şu adı veriyoruz: Talep Doğrultusunda Performans Bu makale, talep doğrultusunda performans elde etmek için izlenmesi gereken yolu anlatmaktadır. Pompa çalışmasında en yüksek ta sarrufu sağlamak çoğu zaman çok zor olmayan 12 6 Tesisat Dergisi Sayı 187 - Temmuz 2011 Yükseklik Şekil 3. Bir ana boru ile bağlanmış ikili bir pompa piti ve eğrileri ve fazla zaman almayan bir takım adımlardan oluşmaktadır. Pis su pompalarında en etkili enerji kontrolü için en sık kullanılan yöntem hızı el yordamıyla optimal seviyeye ayarlamaktır. Bu, genelde ölçüm için gerekli ekipmana sahip özel olarak eğitilmiş teknik uzmanlarca yapılmaktadır. Bu yöntem hız ayarlamasının yapıldığı sırada hüküm süren koşullar altında ulaşılabilecek en iyi çalışmayı garanti eder. Burada önerilen sistem hız ayarlama işlemini sürekli olarakgerçekleştirir ve böylece her za man mümkün olan en iyi çalışmayı sunar. 2. Sürekli Enerji Optimizasyonu Talep doğrultusunda performans Grundfos Özel Kontrol Sistemlerinin uyguladığı bir optimizasyon ve kontrol yöntemi aracılığıyla gerçekleşti rilir. Bu sistemler sürekli olarak en iyi çalışma noktasını arar. Söz konusu çalışma noktası için yapılan aramalar pompa çukurundaki seviye ayarlarına uyacak şekilde yapılır. Bu şu anlama gelir: kontrol sayesinde her zaman Şekil l'deki başlatma seviyesine uyulur ve böylece pompa lar pis suyu maksimum hızda gönderebildikleri sürece aşırı debinin de önüne geçilmiş olur. Aşı rı debi sorununun olmadığı durumlarda kontrol minimum özgül enerjiyi sağlayacak hızı bulur. Şekil 2 iki farklı uygulamaya ait enerji eğrilerini göstermektedir. Bu şekil 41.5 Hz'nin, sistemde bulunan bir metre küp pis suyun en az enerji kullanılarak hareket ettirildiği kaldırma/taşıma uygulaması için ideal olduğunu göstermektedir. Taşıma uygulamasında 18.5 Hz. idealdir. Grundfos Özel Kontrol Sistemleri algoritması arama için belirlenen sınırlamalara uygun olarak her zaman en ideal olanı araştırır. Kullanıcı, sis temi çalıştırmadan önce pompa performansını hesaplamak veya ölçmek zorunda değildir. Her durumda optimal sonuca ulaşılır. En iyi çalışma noktasını bulmak için Özel Kontrol Sistemleri ile bir başlangıç araması yapmak mümkündür. Bu şekilde kullanıcı kuruluma en uygun olan hızı görebilecek ve bu hızın söz konusu uygulama için yeterli veya uygun olup olmadığı kararını verebilecektir. Daha sonra çalışma noktası sis temdeki olası değişimler için ayarlanır. Özgül enerjinin elde edildiği frekans zaman çinde değişebilir. Bunun nedenleri şu şekilde sıralanabilir: • Hava cepleri, birikintiler ve biyo-malzeme tabakaları ana borudaki dinamik basınç kayıplarını arttırır. • Jeodezik biçim nedeniyle ana borununyüksekliğinde meydana gelen değişimler. • Pompadaki aşınma ve tıkanmalar. Ana borunun düzeni genelde arazinin jeodezik biçimine göre tanımlanır. Şekil 3'te bir sistemin çizimi bulunmaktadır. Bu şekilde ana boru eğri bir şekle sahiptir ve bu eğride iki pompa piti arasında uzanan yarım bir tümsek bulunmaktadır. Ana borudaki tümsek,.hava tahliye bölümleri tasarlanmamışsa hava ceplerine neden olabilir. Hava cepleri, birikinti ve biyo-malzemelerin etkileri ile birlikte çalışma sırasında büyük önem taşıyan ana borunun dinamik basıncını değiştirir. Dinamik basınç çok yüksek olduğunda ana boru temizlenir ve böylece yeniden açıklanması gereken yeni çalışma koşulları meydana gelir. Son olarak; giriş kısmında biriken veya toplanan katı maddeler ve toz nedeniyle pompada meydana gelen tıkanma ve aşınma pompanın çalışmasını etkiler. Bu, en etkili enerji kontrolü için pompa çalışmasının da ayarlanması gerektiği anlamına gelmektedir. 0ptimizasyon ve kontrol yöntemi çalışma koşullarındaki değişimleri karşılasa da sorunu ortadan kaldırmak daha iyi bir çözümdür.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=