Bir hava temizleyicisi için, R = QAcı::C dir. MAKALE Burada; QAC hava temizleyiciden geçen hava akışıdır ve "ı:;" de hava temizleyici tarafından temizleme yani kirlilik yapan maddelerin atılmasının verimdir. Bu suretle, havalandırma oranı düşürüldüğünde gerekli olan İHK'ni muhafaza etmek ve iç ortamda oluşan ve sağlık tehlikesi oluşturan veya öngörülen hava kalitesi ni düşüren UOB'ler ve parçacıklar için aşağıdaki formül uygulanır: QACf; ~ Qv QAc ve ı:: toplamı birlikte olarak etkin akış oranını oluşturur ve temiz hava besleme oranı olarak da adlandırılır. Enerji tasarrufu için havalandırma oranını hava temizlemesi ile birlikte düşürdüğümüz zaman; havanın temizlenmesi içinher birim miktarda temiz hava beslemede kullanıla n enerji, dışarıdan aynı biri mmiktarda havanın beslenmesi için gerekli olan enerjiden daha az olmalıdır. Ayrıca ekonomik olarak cazip olması için; havanın temizlenmesi için gereken her birim temiz havanın toplam maliyeti havalandırma için her birim havanın maliyetine eşit veya daha az olmalıdır. Yukarıda verilen bu kriter iç ortamda üretilen hava kirleticilerin iç ortam havasındaki konsantrasyonlarının artmamasını sağlamaktadır. Etkin bir hava temizliği, UOB'lerin iç ortam havasındaki konsantrasyonunu ve dış ortam havasındaki parçacıkları azaltarak İHK'ne ilave faydalar sağlayacaktır. Belirtilen Kriteri Sağlayacak Hava Temizleme Teknolojilerinin Uygun luğu Şimdi, enerji tasarrufu için bina içindeki havalandırma miktarını, normal minimum havalandırmanın %50 si yani ,0.Qv kadar düşürdüğümüzü varsayalım. İHK'ni korumak, enerji tasarrufu sağlamak ve uygun maliyet sağlamak için gerekli olan kriteri sağlayacak hava temizleme teknolojisine sahip miyiz? Küçük parçacıklar yada partiküllere için buna kesin olarak "evet" diyebiliriz. Elimizde zaten partiküller için etkin ve düşük maliyetli, çok yaygın olarak kullanılan fiber filtrelerden oluşan hava temizleme teknolojileri mevcut96 Tesisat Dergisi Sayı 186 - Haziran 2011 tur. MERV (Minimum Efficiency Reporting Value- Minimum verim belirleme oranı) puanı 14 (AB oranı F7 veya F8 dir) olan bir filtre 0,35-0,64 mikrometre aralığındaki parçacıkları temizlemek için yeterlidir, bu nedenle yüksek verime sahip parçacık filtrelerine ihtiyacımız yoktur. Havalandırma oranını azaltıp iç ortamda devridaim yapan hava için partikül filtrasyonu ilave etmede sadece küçük bir artış maliyeti olur. Havalandırmayı azalttığımızda .lıQ, kadar havalandırma akışını filtre etme maliyetinden kurtuluruz, ancak iç ortam havasını hava ile taşınan iç ortamda oluşan parçacıkların konsantrasyon undu düşük seviyelerde tutmak için aşağıda akış oranında filtre edi lmiş iç ortam havasını ilave etmemiz gerekir. _!_ 6Qv Burada ı\ filtrenin parçacık ayırma f, f verimini gösterir. Örneğimize dönersek MERV puanı 14 ve ı::1 0,75 olan küçük parçacılar için bir filtre ile ,0.Qv kadar havalandırma havasının yerini alması için 1,3 .lıQv kadar devridaim edilen havayı filtre etmemiz gerekir. Filtrasyonun maliyeti düşüktür. ABD de normal olarak toplam havalandırma akışının dört katı kadar havayı filtre eden binalarda (veya örneğimizdeki .lıQv miktarının sekiz katını) toplam aylık filtreleme maliyetinin MERV puanı 14 olan bir filtre ile kişi başına aylık 2 dolardan daha az olduğu tahmin edilmektedir (Fisk ve d iğer leri 2002). Parçacık filtrasyonu maliyetleri yaklaşık olarak filtre edilen hava akış oranıyla bağlantılıdır, buna göre ilave 0,3 .lıQ, kadar hava akışını filtreleme artışı yılda kişi başına 1 dolar kadardır. ABD standart ofis binalarının modelleme analizlerinin sonuçlarından, sadece ısıtma için kullanılan havalandırma havasının doğal gaz ile ısıtma maliyeti yılda kişi başına ortalama 3,1 dolar kadardır ve bu maliyet diğer birçok tip ticari binalarda daha fazladır. llıman ikl imbölgeleri dışında, fi ltrasyon işlemi, iç ortamda üreyen parçacık konsantrasyonunun kontrolü bakımından, maliyet ve enerji kullanımı bakımından havalandırmaya nazaran çok daha fazla veriml idir. UOB'ler için ise cevap bu kadar açık değildir, ancak ilerisi için umut verici olarak gözükmektedir. UOB için en gelişmiş hava temizleme teknolojileri, daha yüksek molekül ağırlıklı UOB'lerin tersine absorbsiyonu (emilmesi) için granüle aktif karbon ve formaldehit gibi düşük molekül ağırl ıklı kolay okside olan UOB'lerin kalıcı kimyasal reaksiyon ile atılmaları için granüle kimyasal bağlayıcılardır. Normal olarak tepsilere yerleştiri len granüle ortam gelen hava akımının yönüne yerleşti rilir ve kullanıldıkça atılır. Bu granüle ortam geniş bir yelpazede UOB'leri havadan ayırmada oldukça etkilidir ancak bu işlem sırasında hava akımına karşı oldukça büyük bir direnç oluşturur ve iç ortam uygulamalarında kullanım ömrü belli değildir (Fisk 2007). Bunun sonucu olarak, granül ortam içeren tepsiler özel olarak UOB'lerin kontrolü ihtiyacı yoksa bina içlerinde kullanılmaz. Diğer bir seçenek ise fiber bir ortam içinde aktif karbon tanecikleri içeren lifli parçacık filtreleri kul lanmaktır. Günümüzde birçok önemli filtre tedarikçisi bu ürünlerden sunmaktadır. Ancak bu filtrelerin içindeki karbon miktarı, filtrenin kullanımda olduğu süre içinde UOB'leri gerçekten emmek için yetersiz olabilir ve bu filtrelerin UOB'leri kontrol imkanları için yapılan sınırlı sayıdaki saha testleri de pek iyi sonuçlar vermemiştir (Fisk 2007). Yeni gelişen ve ortaya çıkan teknolojilerin kriterim izi karşılamada da umut verici olacaklarına inanıyoruz. Yeni ortaya çıkan ve oldukça dikkat çeken bir teknoloji fotokatalitik oksidasyonlu hava temizlemesidir. Bu teknolojide hava ultraviyole ışınına maruz kalan titanyum dioksit katalitik madde ile kaplı bir yüzeyin üzerinden geçer. Sistem UOB'leri parçalayan, ideal olarak karbon dioksit ve su olarak, radikal hidroksiller ve diğer reaktif maddeler meydana getirir. Uygulamalarımızda bu fotokatalitik oksidasyonun pratik olarak kullanılabilirliğini kanıtlaması için hala bazı konuların çözülmesi beklenmektedir. Birçok fotokatalitik oksidasyonlu sistemler tüm UOB'leri karbon dioksit ve su buharına tam
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=