MAKALE Gazi Universitesi Mühendislik Fakültesi'nde Enerji Verimliliği, Kazan-Soba Test ve Kalibrasyon Laboratuvarlarının Kurulması ODTÜ ISILMAREN Araştırma Merkezi'nde (1980-1985) ve Gazi Üniversitesi (GÜ) GEÇER Araştırma Merkezi'nde 1986 yılından beri Enerji-Çevre-Endüstriyel Rehabilitasyon konularında; öncelikle sanayi, çevrim ve konut sektöründe sürdürülen çalışmaların devamı olarak, G.Ü. Müh. Fak. Makine Mühendisliği Bölümü lsıl-Güç Laboratuarlarında, enerji verimliliği, kazan, soba, yakma sistemleri test ve kalibrasyon laboratuarları kurulmuştur. DPT desteği ile kurulan bu laboratuar al tyapısında, AB standartlarında; sanayi, konut, çevrim sektörleri başta olmak üzere tüm sektörlerde enerji planlaması, sistem tasarımı, imalatı ve işletmesi aşamalarında gerekli olan enerji verimliliğine yönelik Ar-Ge, prototip geliştirme , ürün belgelendirme ve kalibrasyon hizmetleri ile enerji yöneticisi eğitimleri vb. çalışmalar yapılabilecektir. Bu çalışmada, çağdaş enerji verimliliği yaklaşımı, bunun teknik, ekonomik ve çevresel boyutları ele alınmakta, kurulan laboratuvar altyapısı tanıtılmakta ve yapılması söz konusu olan ça lışmaların önemi ve işlevleri irdelenmektedir. Anahtar Kelimeler: Enerji Verimliliği Laboratuvarı, Kazan Test Merkezi, Soba Test Merkezi, Ka librasyon Giriş Enerji verimliliğinin amacı, yakıtların (fosil, yenilenebilir, nükleer) içerdiği enerji potansiyellerinden; ekonomik sektörlerin ihtiyaç duyduğu ikincil enerjilerin (teknik yakıt, ısı, mekanik ve elektrik enerjileri) uygun biçimde karşılanmasında, yakıtların iş potansiyellerinden en yüksek düzeyde yararlanılmasıdır. Bu amaca yönelik olarak değişik zaman, ortam ve koşullarda yürütülen bilinçli çalışmaların tümü enerji verimliliği çalışmaları olarak tanımlanabilir. Bu çalışmalarda uygulanan yaklaşım ve teknolojiler, sosyal ve ekonomik yapıya ve teknolojideki gelişmelere bağlı olarak değişmektedir. Bu neden le söz konusu faaliyetlerdeki yaklaşımların sürekli güncellenmesi gerekir. Çağdaş enerji verimliliği konsepti; ekonomik sektörler (konut, sanayi, ulaşım, tarım, çevrim) için belirlenen sektöre! gelişmeler doğrultusunda yapılan bölgesel, kentsel, yakıt tedarik planları vb. çalışmaların esas alınarak sürdürülmesini öngörür. Ülkemizde bugüne kadar gerçekleştirilen ilgili uygulamalarda, bu tür yaklaşımlar genelde dikkate a lınmamıştır. Bundan sonra önemli olan, bu tür çalışmaların, çağdaş enerji verimliliği konseptinin ön72 Tesisat Dergisi Sayı 186 - Haziran 2011 gördüğü ekonomik, sosyal, teknik ve yönetsel yaklaşımlar esas alınarak, çok amaçlı, bir bütünlük içinde ve değişen koşullarla uyum içinde yürütülmesidir. Ülkemizde bu tür kapsaml ı enerji veriml i liği çalışmalarına başlanması ve yürütülmesi için mevcut koşullarımız uygun ve zorlayıcı niteliktedir. Ekonomik sektörlerdeki enerji dönüşüm ve kul lanımı ile ilgili tüm sistemler, genelde ucuz enerji döneminin, enerji verimliliği ve yatırım maliyeti düşük ürünleridir. Bunların çoğu, ekonomik ömürlerini tamamlamış, aşırı enerji tüketimi ve yoğun çevresel etkileri nedeni ile, ekonomik kalkınma ve küresel rekabet koşullarını yakalamada bir ayak bağı haline gelmiştir. Dünya sıralamasında en büyük 16. ekonomiye sahip olan, önümüzdeki 15 yıl içinde 10. sı raya yükselmeyi hedefleyen ülkemizin, bu hedefe ulaşabilmesi için enerjide sürdürülebilirl iği güvence altına alması zorunludur. Enerji verimliliği ise, bunun olmazsa olmaz koşuludur. Türkiye OECD ülkeleri arasında, nüfus artış hızı, genç nüfus oranı ve özellikle genç kuşaklardaki işsizlik oranı bakımından, ön sıralarda yer almaktadır. Başlıca AB ülkeleri, gençleriAli DURMAZ Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü nin işsizl ik sorunu çözebilmek için özellikle bu kuşağın yaşadığı zaman diliminde geliştirilen eğitim programları kapsamına giren ve özümsenen enerji verimli l iği, yenilenebilir enerji ve çevre konularını ve uygulamalarını başlıca istihdam alanları olarak seçmiştir. Bu konularda Ar-Ge, prototip geliştirme, pilot uygulama, eski teknolojilerin yenileri ile değiştirilmesi vb. çalışmalar, temel istihdam alanlarını oluşturmaktadır. AB katı lım sürecinin sürdürüldüğü, AB enerji ve çevre müktesebatına uyum çalışmalarının yapıldığı ülkemizde de, çağdaş ekonomik ve yaşam koşullarına ulaşmak için benzer yönde çalışmaların yapılması bir zorunluluktur. Çağdaş enerji verimliliği çalışmaları ile hem yakıt tüketimi ve çevre kirliliği azaltılabilmekte, hem de bu konuda yapılan harcamalardaki azalmalardan açığa çıkan kaynaklar yukarıda sözü edilen sorun ların birlikte ve daha etken bir biçimde çözümüne önemli katkı yapmaktadır. Tüm sektörlerde ısı ve elektrik kullanımı birlikte olmaktadır. Bu oranların uygun olması durumunda bu enerjilerin ilgili sektör ve kuruluşlarda birlikte üretilip kullanılması (kojenerasyon uygulaması), yakıt enerjisinin tümünden olabildiğince yararlan-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTcyMTY=